Τρία Αφηγήματα
Εκείνο το καλοκαίρι, αργήσαμε να φύγουμε για το νησί.
Ήμουν οκτώ χρονών. Η μάνα μας συμπλήρωνε ένα χρόνο στο νοσοκομείο της Νίκαιας. Ένα λάθος στην επέμβαση, την έφερνε κοντά στο χάρο. Τα παιδιά μόνα στο σπίτι. Οι μεγάλοι πάνω από το κρεβάτι της. Ήταν μόλις τριάντα δυο. Δεν επιτρεπόταν να τη δούμε. Το σπίτι έρημο. Αυτή η ησυχία, συνδυαζόμενη από την εγκατάλειψη της νοικοκυροσύνης της, έγραψε στα μάτια μας, τη θλίψη και τον φόβο της ορφάνιας.
Μια γυναίκα που ερχόταν να καθαρίζει, ανακάλυψε ο πατέρας μας πως μας είχε «γδύσει» από σεντόνια ως τους βαφτιστικούς σταυρούς μας.
Απλυσιά, άδεια πιάτα… Τρώγαμε στην απέναντι ταβέρνα από ένα κομμάτι ψωμί γεμισμένο με τυρί και σαλάμι. Το έτρωγα στην ταράτσα, αργά μη μου τελειώσει. Το κλάμα μου βουβό και κρυφό, μη τύχει να με δουν.
Μέσα στο μυαλό μου, είχε σφηνώσει η ιδέα πως φταίγαμε, γιατί κουράζαμε τη μαμά και την αρρωστήσαμε! Μια λέξη που άκουσα, έριξε ένα βουνό τύψεων στη τρυφεράδα μιας οκτάχρονης ψυχής…
Είχα την ελευθερία να γυρίζω από σπίτι σε σπίτι, τότε που καμιά εξώπορτα δεν ήταν κλειδωμένη.
Το μόνο που καταδεχόμουν να απολαύσω ήταν τα γλυκά του κουταλιού, από τη Νέζω. Μια γερασμένη γυναίκα που δεν είχε καλές σχέσεις με τη γειτονιά. Ήμουν και επιλεκτική βλέπετε, είχα ένα ένστικτο που χρόνια μετά το συζητούσα με τη μάνα και συμφωνούσε. Αγαπούσα τους ηλικιωμένους, που μου έλεγαν ιστορίες και εγώ από αγάπη είχα αναλάβει τα ψώνια τους. Προτιμούσα τη συντροφιά τους στο πεζοδρόμιο παρά το παιχνίδι. Άδικα δεν μ’ έλεγε η μάνα «πορτογύρο»!
Η μόνη που αγαπούσα από τις νέες ήταν η Ρίτα! Νοικοκυρά σε μια εποχή που το πλύσιμο δεν είχε καλές σχέσεις με τα νοικοκυριά. Τα παιδιά της τα αγαπούσα και τα «ντάντευα» γιατί μύριζαν σαπούνι!
Το χαρτζιλίκι που μας άφηνε ο πατέρας το ξόδευα στις γκοφρέτες ΜΕΛΟ που είχαν χαρτάκια με ηθοποιούς και ποδοσφαιριστές. Παγωτό ξυλάκι και κύπελλο. Και το δίφραγκο που κρατούσα ήταν για τους βραδινούς ηλιόσπορους…
Εκείνο το καλοκαίρι ήταν ο προπομπός, για όσα θα ακολουθούσαν. Η λατρεμένη μου εποχή, μάτωσε με πολλές «αποχωρήσεις».
Είναι γεμάτο από επετείους, γενέθλια, ονομαστικές γιορτές!
Μια μείξη γεγονότων που σημάδι έχουν βάλει τις αστροφεγγιές μου.
Παραμονή του Δεκαπενταύγουστου, η μάνα γύρισε, παραμονή της γιορτής της! Εκείνη τη μέρα κατάλαβα πως γιορτή είναι, όταν έχεις χαρά!
Όταν κρατάς τις χρωματιστές κορδέλες…
Ο πατέρας της, καθόταν στην αυλή του πατρικού σπιτιού τους. Όταν βγήκε στη σύνταξη ο καθηγητής, πήρε την καλή του και κατέβηκαν στα λημέρια που αναστήθηκαν. Η κόρη τους ανησυχούσε, ιδιαίτερα μετά το εγκεφαλικό, που τον ανάγκασε να βαστά μπαστούνι. Κάθε Σάββατο πήγαινε να τους κάνει συντροφιά, να βοηθάει τη μάνα και να κουβεντιάζει με τον πατέρα. Προσπαθούσε να τον πείσει να γυρίσουν πίσω, στα Βριλήσσια. Το πατρικό τους ήταν και το δικό της σημείο αναφοράς, στα καλοκαίρια που πέρασαν. Τα παιχνίδια με τα ξαδέλφια, τους λουκουμάδες της γιαγιάς, το χωνάκι παγωτό που έσταζε στα μικρά χεράκια της. Χωρίς «βολές», με τη σκάφη να κρέμεται από το καρφί στον τοίχο, εκεί που τους ξέπλενε έναν- έναν στη σειρά, κάνοντας οικονομία στο νερό. Τα ταψιά με τις πίτες να βγαίνουν από το χτιστό φούρνο της…
Το θυμάται γερασμένο, όπως το άφησε η γιαγιά. Το μεράκι του πατέρα ήταν να το φτιάξει, όπως ονειρεύτηκε.
Η μάνα δεν ήθελε, να τους επισκέπτεται τόσο συχνά, είχε την έννοια της ανομολόγητη. «Όταν θέλεις κάτι, που αφορά άλλον, ποτέ δεν λέγεται, ούτε στο παιδί σου» σκεφτόταν και ήταν στάση ζωής απαράβατη που αφορούσε σε όλους.
Εκείνη πάλι, δεν έλεγε τα προσωπικά της. Πίστευε πως θα έφερνε πίκρα. Όταν η ίδια το είχε ξεπεράσει, οι δικοί της θα συνέχιζαν να σκέφτονται το μοναχοπαίδι τους με στεναγμό. Τους χαμένους έρωτες, τους άντρες που αγκάλιασε και δεν έστερξε κανείς να μείνει. Η ίδια, αναλύσεις δεν έκανε. Ίσως σε κάποιο στενό, συναντηθεί με τον έρωτα.
Εκείνο το σούρουπο με την πολυχρωμία του, κάθισε δίπλα στον καθηγητή.
-Μπαμπά μου, γιατί μου χαλάς το χατίρι; Έπιασε να χειμωνιάζει. Πάλι εδώ θα μείνετε;
-Κορίτσι μου, όταν ο άνθρωπος μεγαλώνει η μεγαλούπολη τον σκοτώνει. Δες τους ανθρώπους της ηλικίας μου πώς ψευτοζούν. Δεν είναι τα αγαθά που έχουν λείψει, τουλάχιστον όχι μόνον αυτό. Είναι η εσωτερική μοναξιά που τη διασκεδάζουν μεταξύ καφενείου και σπιτιού. Οι ίδιες κουβέντες, πεταμένες στο χρόνο με μαθηματική ακρίβεια, γίνονται ανιαρές… Δεν έχουν συνομιλίες, πέρα των τετριμμένων και ας είναι είκοσι άτομα παρέα.
– Μα δεν είχατε τόσους γνωστούς; Οι παρέες σας; Και μη μου πεις πως εκείνοι, ανήκουν στην κατηγορία που ανάφερες;
– Ο καθένας κουβαλάει τη μοναξιά του κι αυτό είναι ασήκωτο βάρος. Οι δικές μας συναναστροφές, έχουν το λούστρο της κακής ποιότητας, αυτόν που διαβρώνεται, στις επιφανειακές επιδείξεις! Άνθρωποι με μόρφωση, που έμεινε στη μέρα που πήραν το πτυχίο. Το αξιοποίησαν σε τούβλα, βαριά έπιπλα… Φιγουρατζήδες μάτια μου! Οι φίλοι της καρδιάς, πήραν το δρόμο του κάτω κόσμου. Καταλάβαμε πως μείναμε με την ήρα κι αυτό δεν το αντέξαμε! Εδώ, βάζουμε την αγαπημένη μας μουσική χωρίς να ενοχλούμε το γείτονα. Ξαναδιαβάζουμε τα αγαπημένα μας βιβλία. Είναι σαν από την αρχή να τα απολαμβάνουμε! Τα χρώματα της θάλασσας που εναλλάσσονται.. το σφύριγμα των πτηνών. Εδώ, οι ήχοι έχουν μουσικές. Το θρόισμα των δέντρων, η ανατριχίλα στο κορμί μου, τα λουλούδια της μάνας σου. Προσωπικά δεν νοιώθω μοναξιά. Δεν κοιτάζω το ρολόι που μου δυνάστευε τη ζωή. Είμαι ευτυχισμένος! Και η μητέρα σου βρήκε το γέλιο της, έχει βρει ορίζοντα!
Έπεσε στην αγκαλιά του…
-Πες μου, γιατί επέλεξες τη μοναξιά; Τι είναι αυτό που σε πονάει;
-Κουράστηκα..τι δεν καταλαβαίνεις;
-Και πιστεύεις πως εδώ στην ερημιά σου, θα βρεις γαλήνη; Οι θύμησες όταν αναμοχλεύονται, γίνονται μαχαίρια! Δεν στο έχει πει κανείς;
-Το ξέρω. Όμως διάλεξα να ακολουθήσω την απόφαση μου. Ίσως δεν άντεχα, να συνεχίσω να ζω τα ίδια και τα ίδια της κάθε μέρας που ξημέρωνε! Τώρα τον χρόνο μου τον ορίζω εγώ! Δε με κουμαντάρει κανείς! Κατάλαβες; Κανείς!
– Μήπως και η μοναξιά δεν κάνει τα κουμάντα της;
-Άσε τα μεγάλα λόγια! Την προτιμώ από τις παρεμβάσεις των άλλων. Να υπακούω, αμίλητη τις εντολές τους. Να με βάζουν στη δική τους θέληση, μήτε μια φορά να ακούσουν, αν μπορώ να παλέψω με την αντάρα. Αγαπούσα τα πρώτα χρόνια αυτό που ζούσα. Μου άρεσαν τα ταξίδια και η περιπέτεια. Δεν είχα φόβο.
-Και τι ήταν αυτό που σε φόβισε;
-Η έλλειψη στοργής. Δεν ήθελα να είμαι εκείνη που απλά διεκπεραίωνα τις διαταγές.
-Κανείς δε βρέθηκε, να καταλάβει τι αποζητούσες; Τι ήθελες για να ανεβαίνει το κουράγιο σου;
-Εκτός απ’ το Νικόλα κανείς! Εκείνος μου μιλούσε, με χάιδευε, μου έλεγε όλα όσα τον βάραιναν. Πρώτα εμένα είχε.. η δουλειά του ήταν σε δεύτερη μοίρα. Και ξέρεις γιατί; Δεν ζητούσε πολλά! Μπορούσε να επιβιώσει με λιγοστά! Μου έλεγε.. «Η ζωή δεν θέλει ταμάχι! Τη κουλαντρίζεις με όσα έχεις. Τα πολλά δεν σε κάνουν χαρούμενο. Αρκεί να σηκώνεις το βλέμμα στις ανατολές και στις δύσες. Κοιτάζουν κάτω και χάνουν το φως, οι ηλίθιοι»! Μαζί του ήμουν δέκα χρόνια. Δεν θα ξεχάσω τη μέρα που μιλούσαμε στο λιμάνι κι έπεσε στην αγκαλιά μου. Εκεί ξεψύχησε!
-Οι άλλοι που πέρασαν;
-Με είχαν απλά να διεκπεραιώνω τη δουλειά μου, να μου δείχνουν τη ρότα τους, εκεί που εκείνοι ήθελαν να πάω! Δεν γνοιάστηκαν αν ήθελα να πάω αλλού.. εκεί που θα ήθελα. Δεν είχα επιλογές! Κατάλαβες;
-Κατάλαβα…
-Τίποτα δε κατάλαβες! Από τη στιγμή που δεν συμφωνείς με την απόφαση μου, δεν καταλαβαίνεις τίποτα!
Της χάιδεψα τις κουπαστές… Την έπλυνα με το θαλασσινό νερό.
Η σκόνη και η άμμος την είχαν βρομίσει τη Μαριγώ, τη βάρκα που αγάπησε μόνο το Νικόλα!
