ΒΙΒΛΙΟΤΑΞΙΔΙΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΙ ΕΦΗΒΟΥΣ
Γράφει και επιμελείται η δρ Αγγελική Μαστρομιχαλάκη, Εκπαιδευτικός – Συγγραφέας
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΙ ΕΦΗΒΟΥΣ… Λίγα λόγια
Στο προηγούμενο άρθρο μας αναφερθήκαμε στο θέμα της αφήγησης ιστοριών και παραμυθιών τα οποία επιδρούν στα οχτώ είδη νοημοσύνης του παιδιού…. Κατά τη διάρκεια της αφήγησης ενός παραμυθιού απαιτούνται και καλλιεργούνται τα περισσότερα, αν όχι όλα, είδη νοημοσύνης του παιδιού, τα οποία είναι τα ακόλουθα:
- γλωσσική ή λεκτική νοημοσύνη,
- μουσική / ρυθμική νοημοσύνη,
- σωματική / κιναισθητική νοημοσύνη,
- συναισθηματική ή διαπροσωπική νοημοσύνη,
- ενδοπροσωπική νοημοσύνη,
- χωρική νοημοσύνη,
- φυσιογνωστική νοημοσύνη,
- λογική / μαθηματική νοημοσύνη.
Και συνεχίζουμε:
- Η μουσική / ρυθμική νοημοσύνη, εδράζεται στο δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου και εμπεριέχει την ικανότητα του ανθρώπου να νοιώθει τον ρυθμό, τη χροιά του ήχου, τη μελωδία, την ικανότητα για συναισθηματική έκφραση μέσω της μουσικής, είτε ως σύνθεση είτε ως εκτέλεση. Ωστόσο, η γλώσσα μπορεί να οριστεί σαν απλοποίηση της μουσικής. Η μουσική κρύβεται μέσα στη γλώσσα, όπως η ψυχή κρύβεται μέσα στο σώμα. Και η γλώσσα των παραμυθιών έχει μουσική και ρυθμό, όπως ρυθμό έχει η ίδια η σύσταση του ανθρώπου, όπως ρυθμό έχει το Σύμπαν.
3.Η σωματική / κιναισθητική νοημοσύνη
Ο αφηγητής/ παραμυθάς κατά την αφήγηση μιλά όχι μόνο μέσα από τον λόγο, μα και μέσα από το σώμα του, από τις κινήσεις των χεριών του μα και ολόκληρου του σώματός του. Το σώμα του παραμυθά εκπέμπει το νόημα των ιστοριών του, ακόμα και σε κάποιον για τον οποίον η γλώσσα που εκφέρει, είναι ακατανόητη και έτσι οι ιστορίες και τα παραμύθια μπορούν να ξεπεράσουν τα όρια της γλώσσας. Η κιναισθητική νοημοσύνη έγκειται στην ικανότητα παρατήρησης και μίμησης ή αναπαράστασης του παρατηρούμενου γεγονότος και συνιστά κυρίως το δραματικό ταλέντο που διαθέτουν ηθοποιοί, χορευτές, χορογράφοι, μίμοι, παραμυθάδες, καλλιτέχνες που υπηρετούν την τέχνη της παράστασης, τεχνίτες, κλπ.
Ωστόσο, αυτή η ικανότητα παρατήρησης και αναπαράστασης αποτελεί και ένα συστατικό σημαντικό στη διαδικασία μαθητείας του παιδιού. Μέσα από την αφήγηση των ιστοριών και παραμυθιών παρέχεται στο παιδί η ευκαιρία να αναπτύξει τις κινητικές του δεξιότητες και να εκφράσει ιδέες, γνώσεις και συναισθήματα συνεργατικά με τον εγκέφαλο, συνδυάζοντας την αντίληψη με την κίνηση. Για τούτο και είναι σημαντικές και οι εφορμήσεις μέσα από τις ιστορίες και το παραμύθι για δράσεις που μπορούν να κινητοποιήσουν, να καλλιεργήσουν και να αναπτύξουν τη σωματική νοημοσύνη του παιδιού, την ικανότητα του σώματός του να λειτουργήσει αρμονικά με τον εγκέφαλο και με τη βοήθειά του να επιλύει προβλήματα.
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ:ΤΑΣΟΥΛΑ ΤΣΙΛΙΜΕΝΗ
Η Τασούλα Τσιλιμένη είναι Καθηγήτρια στο Π.Τ.Π.Ε., του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (Π.Θ.) στο οποίο διδάσκει θέματα Παιδικής-Εφηβικής Λογοτεχνίας, Αφήγηση, Μυθοπλασία – Δημιουργική Γραφή κειμένων βραχείας φόρμας. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζουν στη θεωρία και κριτική της παιδική/εφηβικής λογοτεχνίας καθώς επίσης και στη διδακτική της. Ως καλεσμένη καθηγήτρια προσφέρει μαθήματα και διαλέξεις σε μεταπτυχιακά προγράμματα πανεπιστημιακών ιδρυμάτων της ημεδαπής και αλλοδαπής (ΕΚΠΑ, ΑΠΘ, Λευκωσίας, κ. α). Έχει δημοσιευμένο ερευνητικό έργο σε έγκριτα διεθνή και ελληνικά επιστημονικά περιοδικά, συλλογικούς τόμους, πρακτικά συνεδρίων και σε αυτόνομα ατομικά βιβλία. Είναι Διευθύντρια του Εργαστηρίου Λόγου και Πολιτισμού του Π.Θ. και Διευθύντρια του ηλεκτρονικού περιοδικού για τη θεωρία και μελέτη της παιδικής λογοτεχνίας ΚΕΙΜΕΝΑ (www.keimena.ece.uth.gr). Γράφει επίσης λογοτεχνικά βιβλία για παιδιά και ενήλικες.
ΠΗΓΗ: ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ: «Πέντε ελέφαντες στη ζούγκλα», εικον. Χρύσα Σπυρίδωνος, εκδ. «Καστανιώτη», 2022
«…Όχι ένας, αλλά πέντε ελέφαντες ζουν σε αυτή τη ζούγκλα. Μαζί τους κι εγώ. Οπότε καταλαβαίνετε τι συμβαίνει κάθε μέρα που συναντιόμαστε. Και δε φτάνει αυτό, αλλά όλοι μαζί, ο Ελισαίος, η Μάρθα, ο Κοκτό, ο Ρόη κι ο Ορφέας, φέρνουμε και τους φίλους μας μαζί! Το πιθηκάκι, η αρκούδα, το ποντικάκι, ο σκαντζόχοιρος και η όμορφη μπαλαρίνα και ο κουτσός στρατιώτης, όλοι μια παρέα, κάνουμε ποδήλατο, πάμε βαρκάδα, πίνουμε χυμό και γίνεται χαμός! Μα λίγο πριν νυχτώσει, κάθε κατεργάρης στη θέση του» αναφέρει στο βιβλίο της η Τ. Τσιλιμένη.
Ο μικρός αφηγητής είναι ένα παιδί όπως όλα τα άλλα, ζει στο δωμάτιό του με τα παιχνίδια του και την αστείρευτη φαντασία του, έχοντας για παρέα πέντε ελέφαντες αλλά και τους δικούς τους φίλους, με αποτέλεσμα το σπίτι να γίνεται… ζούγκλα! Περνάνε ωραία, διασκεδάζουν, χορεύουν, παίζουν μουσική, τραγουδάνε, μόνο που το βράδυ έχουν την υποχρέωση να… συμμαζέψουν το χάος! Τι όμορφος παραλληλισμός, τι ευφάνταστη ιστορία, πόσο τρυφερά πείθει η συγγραφέας τα παιδιά να συμμαζεύουν το δωμάτιό τους και να μην αφήνουν ακαταστασία γύρω τους! Ελέφαντες, μαϊμούδες, αρκούδες και άλλα παιχνίδια και ζώα δημιουργούν μια συναρπαστική παρέα γεμάτη κέφι, χρώμα, χαρά!
Η εικονογράφος Χρύσα Σπυρίδωνος αποτυπώνει αυτό το ξέφρενο πάρτι με τα παλ χρώματά της, τις υπέροχες λεπτομέρειες, τις ενδιαφέρουσες οπτικές γωνίες της κι έτσι τα μικρά παιδιά μπαίνουν σε ένα περιβάλλον γεμάτο μαγεία, ευτυχία, γέλιο, ώσπου τουλάχιστον να εμφανιστεί η μαμά με το γνωστό παράγγελμα!
