Γράφει η Ευγενία Γάλλου
Η επικαιρότητα ανάμεσα σε άλλα θέματα τις τελευταίες μέρες κάνει λόγο και για την περίπτωση κάποιου αποκαλούμενου ως «ψευτογιατρού» που φέρεται να «πουλούσε» ελπίδες, θεραπείες και άλλες υπηρεσίες σε χρόνια πάσχοντες συνανθρώπους μας, εξαπατώντας τους.
Με αφορμή αυτή ας δούμε ποιος είναι ο «Κομπογιαννίτης». Πρόκειται για όρο με τον οποίο γενικά χαρακτηρίζεται ο ψευδοεπιστήμονας και συνήθως ο εμπειρικός γιατρός.
Σκωπτικά – μειωτικά λοιπόν λέγεται για κάποιον αδαή, αυτόν που δεν έχει επιστημονική κατάρτιση, μόνο εμπειρικές γνώσεις, που εξαπατά. Ο ψευτογιατρός, ο ψευτοεπιστήμονας, ο απατεώνας, τσαρλατάνος.
Αρχικά επρόκειτο για βοτανολόγο θεραπευτή, εμπειρικό – πρακτικός γιατρός τής Ηπείρου.
******
Ετυμολογία
Για την ετυμολογία της λέξης έχουν διατυπωθεί διαφορετικές απόψεις κατά καιρούς.
< κομπώνω= δένω με μάγια, εξαπατώ < ελληνιστ. κομβόω= δένω + γιαν < γιαίνω < ὑγιαίνω
ή < κομπώνω + γιαννίτης < Ιωαννίτης
-Κοραής: κόμπος (κομπασμός) και Ιωαννίτης
-Δ. Σάρρος: κόμπος =ρίζα βοτάνων & γιαίνω=θεραπεύω
******
Οι εμπειρικοί αυτοί γιατροί» μαρτυρούνται για πρώτη φορά στην Ελλάδα γύρω στα 1670. Ο Πουκεβίλ εντοπίζει στις περιηγήσεις του τους «βικογιατρούς» ή «κομπογιαννίτες»του Ζαγοριού, τέλη του 18ου αι.
Ο ιστορικός Κ. Σάθας στο άρθρο του “Η ιατρική εν Ελλάδι” γράφει το 1883: «Οι αρειμάνιοι ούτοι αγύρτες είναι ως επί το πλείστον Ιταλοί ή Επτανήσιοι.
Στην τουρκοκρατία, πολλοί αγύρτες, κυρίως από τα Ζαγοροχώρια της Ηπείρου, περιόδευαν την Ελλάδα, και τα Βαλκάνια παριστάνοντας τους γιατρούς, με βότανα, έμπλαστρα, χημικά παρασκευάσματα, όπως αμμωνιακό άλας και στυπτηρία (στύψη), ακόμα και μαγικά μέσα. Για να εντυπωσιάσουν τους αμαθείς πληθυσμούς, φορούσαν περίεργα ρούχα και έδεναν τα μακριά μαλλιά τους με μια πράσινη ταινία…»
ΠΗΓΕΣ:
https://theancientwebgreece.wordpress.com
https://www.periergos.gr/erot…/ti-simainei-i-leksi-kompono
