Γράφει η Ευγενία Γάλλου
Είναι δυο φράσεις που τις διαβάζουμε συχνά:
*Η πρώτη «Διέβη τον Ρουβίκωνα»: Η φράση αναφέρεται μεταφορικά σε ανθρώπους που εν γνώσει τους λαμβάνουν μια ριψοκίνδυνη απόφαση που δεν θα έχει επιστροφή.
* Και η δεύτερη «Ο κύβος ερρίφθη» ή στα λατινικά: alea jacta est: Η φράση λέγεται σε περιπτώσεις που μετά από πολλές σκέψεις και αμφιταλαντεύσεις λαμβάνεται οριστική απόφαση με πλήρη επίγνωση των συνεπειών.
*Ο Ρουβίκων = μικρός ποταμός στη Β. Ιταλία που χύνεται στην Αδριατική < λατιν. Rubico < rubeus =κόκκινο, λόγω του νερού που είναι χρωματισμένο από τις αποθέσεις λάσπης.
Και οι δυο παροιμιώδεις φράσεις έχουν να κάνουν με την ημερομηνία 10 Ιανουαρίου. Τι συνέβη 49 χρόνια πριν γεννηθεί ο Χριστός;
Ο Ιούλιος Καίσαρ, επιστρέφοντας από τη Γαλατία κατευθυνόμενος προς τη Ρώμη αποφάσισε να περάσει με το στρατό του τον Ρουβίκωνα ποταμό. Κάτι που σήμανε την έκρηξη του εμφυλίου πολέμου.
Η ρωμαϊκή νομοθεσία ήταν ρητή πως κάθε στρατηγός που πλησίαζε στην Ιταλία από τον βορρά έπρεπε να διαλύσει τον στρατό του πριν διασχίσει τη γέφυρα του Ρουβίκωνα ποταμού, που αποτελούσε το φυσικό βόρειο σύνορο μεταξύ της κυρίως Ιταλίας και των βορείων επαρχιών. Ο νόμος αυτός αποσκοπούσε στην προστασία της δημοκρατίας της Ρώμης από εσωτερικούς στρατιωτικούς κινδύνους: οι παραβάτες στρατηγοί και οι άνδρες τους εθεωρούντο ένοχοι εσχάτης προδοσίας και ιεροσυλίας, κάτι που επέσυρε την ποινή του θανάτου.
Ο Καίσαρ, ο οποίος γνώριζε τον νόμο, αμφιταλαντεύθηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα προτού αποφασίσει να διαβεί τον Ρουβίκωνα με τις λεγεώνες του συντεταγμένες έτοιμες για μάχη.
Το πήρε απόφαση και δεν έκανε πίσω…
Έτσι για να θυμηθούμε λίγο Ιστορία να πούμε ότι:
Κατά την απουσία του Ιούλιου Καίσαρα από την Ρώμη, στη Γαλατία, ανακλήθηκε το δικαίωμά του να υποβάλει υποψηφιότητα για το αξίωμα του Υπάτου. Ενημερώθηκε πως η Σύγκλητος προσπαθούσε να προχωρήσει προς αντικατάστασή του. Η Σύγκλητος δεν έδειχνε καμία προθυμία να συνεργαστεί με τον Καίσαρα και ανακοίνωσε πως αν δεν υπέβαλε παραίτηση μέχρι τον Ιούλιο του 49 π.Χ. θα θεωρούνταν εχθρός της Ρώμης. Η αδιαλλαξία της Συγκλήτου οδήγησε τον Ιούλιο Καίσαρα στο πέρασμα του ποταμού Ρουβίκωνα με μικρή, αλλά εμπειροπόλεμη στρατιά, εναντίον των πομπηιανών φρουρών.
Παρά τις όποιες προσπάθειες συνεννόησης, ακολούθησε τελικά τη στρατιωτική οδό… Σχεδόν όλοι οι αξιωματικοί του, στήριξαν την απόφαση και δέχτηκαν να πολεμήσουν στο πλευρό του. Οι περισσότερες ιταλικές πόλεις τάχθηκαν με το μέρος του. Ο Πομπήιος, ανίκανος πια να υπερασπιστεί την ακεραιότητα της ολιγαρχικής δύναμης και την ασφάλεια της πόλης, κατέφυγε στην Ανατολή. Φέρεται ότι τότε αναφώνησε τη γνωστή φράση «ο κύβος ερρίφθη».
(Πηγή: Μπαμπινιώτης, Γ. (1998). Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας», Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας)
