Γράφει ο Νίκος Κ. Χαβιάρας δ.Φ.
Πιθανότατα ο αναγνώστης να έχει ακούσει το χαρακτηρισμό «Νενέκος», που απευθύνεται στις μέρες μας σε αυτόν που αλλάζει στρατόπεδο, στον προδότη της πατρίδας, και έχει αποδοθεί από πολιτικό σε πολιτικό ακόμη και μέσα στο ελληνικό Κοινοβούλιο… Δεν πρόκειται, λοιπόν, για μια λέξη πλασμένη από συνεχή «ναι» που δηλώνουν συμβιβασμό και παύση του αγώνα, αλλά είναι επώνυμο πραγματικού ανθρώπου που έζησε και έδρασε κατά την Επανάσταση.
Ο Δημήτριος Νενέκος γεννήθηκε στο χωριό Ζουμπάτα (σήμερα ονομάζεται Πηγή), Αρβανιτοχώρι της Αχαΐας. Ήταν δηλαδή, όπως αρκετοί από τους αγωνιστές της Επανάστασης, αρβανίτικης καταγωγής. Αρχικά πρέπει να ειπωθεί ότι οι πρώτες συμμετοχές του Νενέκου σε γεγονότα της Επανάστασης έδειχναν ότι ο γενναίος αυτός οπλαρχηγός θα άφηνε θετικό σημάδι στον Αγώνα. Συμμετείχε στην πολιορκία της Πάτρας και στην πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου, και έγινε εξαιρετικά δημοφιλής στη βορειοδυτική Πελοπόννησο.
Το 1826, μετά την πτώση του Μεσολογγίου, ο Νενέκος, λαμβάνοντας υλικά ανταλλάγματα, «προσκύνησε» τον Ιμπραήμ και τέθηκε στην υπηρεσία του. Στην αρχή τον ακολούθησαν και κάποιοι συντοπίτες του καπεταναίοι, οι οποίοι σύντομα τον εγκατέλειψαν, διατήρησε όμως περίπου 500 στρατιώτες και η μεγάλη πλειοψηφία των χωρικών του βορείου και κεντρικού Μοριά, εξουθενωμένοι από τις μακροχρόνιες εχθροπραξίες, εξακολούθησαν να τον υποστηρίζουν και να προμηθεύονται τα «προσκυνοχάρτια» του Ιμπραήμ. Ο Νενέκος και οι δικοί του ακολουθούσαν τα στρατεύματα του Ιμπραήμ, ως οπισθοφυλακή πάντως. Και όταν ο Ιμπραήμ, με έναν ακόλουθό του μόνο, χάθηκε μεταξύ Πατρών και Καλαβρύτων, ο Νενέκος με κάποιους άνδρες του τον βρήκε στο δάσος και τον οδήγησε με ασφάλεια στο στρατόπεδό του. Τότε, επί οκτώ ώρες ο Νενέκος είχε την ευκαιρία να αιχμαλωτίσει ή και να σκοτώσει τον ανυπεράσπιστο Αιγύπτιο. Ο ευγνώμων Ιμπραήμ μεσολάβησε στον Σουλτάνο και ο Νενέκος έγινε …μπέης.
Έτσι, ο Κολοκοτρώνης, που διακήρυξε και εφάρμοσε, όσο ο Ιμπραήμ κατέστρεφε την Πελοπόννησο το «Φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους» (τακτική που έφερε αποτέλεσμα στους πληθυσμούς του Μοριά και μόνο ως απειλή, χωρίς να γίνει πράξη παρά ελάχιστες φορές) ζήτησε επίσημα τη θανάτωση του Νενέκου. Αυτή συνέβη τελικά το 1828, αφού, ακόμη και μετά την έλευση του Καποδίστρια, ο Νενέκος δεν είχε σταματήσει τη δράση του στον Μοριά. Τον δολοφόνησε ο Αθανάσιος Σαγιάς, πιθανότατα συγγενής του –ο Νενέκος είχε το 1821 σκοτώσει τον αδελφό του.
Έχουν διασωθεί δημοτικά τραγούδια στα αρβανίτικα που μοιρολογούν το θάνατο του Νενέκου, που έγινε με μπαμπεσιά (αρβανίτικη λέξη), όπως λένε…
