Πάνω από έναν αιώνα μετά την ανακάλυψή του, ο αινιγματικός Μηχανισμός των Αντικυθήρων συνεχίζει να γοητεύει τους επιστήμονες, οι οποίοι προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν τον γρίφο της λειτουργίας του. ΟΜηχανισμός των Αντικυθήρων, ο οποίος θεωρείται ότι κατασκευάστηκε πριν από πάνω από 2.000 χρόνια, είναι ευρέως γνωστός ως ο πρώτος υπολογιστής στην ιστορία, ένας αναλογικός υπολογιστής που ήταν πολύ μπροστά από την εποχή του… ή μήπως όχι;
Τώρα, μια νέα μελέτη υποστηρίζει ότι ο μηχανισμός ίσως να ήταν απλά ένα περίτεχνο παιχνίδι. Ερευνητές από το Εθνικό Πανεπιστήμιο του Μαρ ντελ Πλάτα στην Αργεντινή ανακάλυψαν ότι η διάταξη των γραναζιών και των τριγωνικών δοντιών υποδεικνύει ότι ο μηχανισμός δεν ήταν λειτουργικός.
Οι επιστήμονες εκτιμούν πως οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων για να υπολογίζουν τις κινήσεις του Ήλιου, της Σελήνης και άλλων πλανητών, αλλά και τις εκλείψεις. Μόνο ένα κομμάτι του επιβίωσε, αλλά οι ειδικοί προσπαθούν να φανταστούν το υπόλοιπο του από τότε που ανακαλύφθηκε σε ναυάγιο το 1901.
Αυτή η τελευταία μελέτη βασίζεται σε προηγούμενη δουλειά του αστρονόμου του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ, Μάικ Έντμουντς, ο οποίος εξέτασε το σχήμα των δοντιών των γραναζιών και τα κατασκευαστικά λάθη που ίσως έγιναν κατά την κατασκευή του μηχανισμού.
«Σύμφωνα με τις υποθέσεις μας, τα λάθη που εντόπισε ο Έντμουντς ξεπερνούν τα επιτρεπτά όρια που απαιτούνται για να αποφευχθούν βλάβες. Ως εκ τούτου, είτε ο μηχανισμός δεν λειτούργησε ποτέ, είτε τα λάθη του δεν ήταν τόσο σημαντικά όπως πίστευε ο Έντμουντς» ανέφεραν οι ερευνητές.
Η νέα μελέτη ενσωματώνει υπολογισμούς για τα δόντια των γραναζιών καθώς και για τα πιθανά λάθη, όπως οι διακυμάνσεις στην απόσταση μεταξύ των δοντιών και την περιστροφή των γραναζιών, προκειμένου να κατασκευαστεί ένα πιο αναλυτικό μοντέλο προσομοίωσης της συσκευής.
Ενώ στο παρελθόν υπήρχαν ενδείξεις ότι ο μηχανισμός ίσως δεν ήταν απόλυτα ακριβής στη χαρτογράφηση του ουρανού – ενδεχομένως λόγω της περιορισμένης κατανόησης του σύμπαντος και του ίδιου του μηχανισμού – η νέα υπόθεση είναι ότι η συσκευή πιθανότατα δεν θα μπορούσε καν να λειτουργήσει.
«Το μοντέλο μας έδειξε πολλές φορές ότι τα γρανάζια κόλλησαν ή σταμάτησαν να λειτουργούν εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο ήταν τοποθετημένα τα δόντια», έγραψαν οι ερευνητές.
Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι σημαντικοί περιορισμοί που πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι ίδιοι οι ερευνητές αναγνωρίζουν ότι η μελέτη τους βασίζεται εν μέρει σε υποθέσεις. Καθώς τα κομμάτια του μηχανισμού που βρέθηκαν φθείρονταν κάτω από το νερό για εκατοντάδες χρόνια, οι ερευνητές ήταν αναγκασμένοι να κάνουν πολλές υποθέσεις.
«Αυτή η ανάλυση υποδεικνύει ότι πρέπει να είμαστε προσεκτικοί όταν υποθέτουμε ότι οι μετρήσεις των θραυσμάτων αντικατοπτρίζουν τέλεια τις αρχικές τους τιμές», αναφέρουν οι ερευνητές.
«Αντίθετα, τονίζεται η ανάγκη για περαιτέρω έρευνα και η πιθανή ανάπτυξη πιο εξειδικευμένων τεχνικών για να κατανοήσουμε καλύτερα την ακριβή ακρίβεια και λειτουργικότητα του μηχανισμού Αντικυθήρων» προσθέτουν.
Η μελέτη προδημοσιεύθηκε στον ιστότοπο arXiv.
