Από έναν ωκεανό, κρυμμένο κάτω από ένα παχύ στρώμα πάγου προέρχεται το διοξείδιο του άνθρακα που ανιχνεύθηκε σε έναν από τους δορυφόρους του Δία, την Ευρώπη, σύμφωνα με τα δεδομένα που συνέλεξε το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb και ενισχύουν τις ελπίδες ότι αυτό το νερό θα μπορούσε να υποστηρίξει τη ζωή.
Συγκεκριμένα, οι ειδικοί είναι πεπεισμένοι ότι ένας τεράστιος ωκεανός αλμυρού νερού βρίσκεται σε βάθος πολλών δεκάδων χιλιομέτρων κάτω από την παγωμένη επιφάνεια της Ευρώπης. Το γεγονός αυτό την καθιστά ιδανική υποψήφια για να φιλοξενεί εξωγήινη ζωή, σε κάποια μορφή. Είναι ωστόσο δύσκολο να καθοριστεί εάν αυτός ο κρυμμένος ωκεανός περιέχει εκείνα τα χημικά στοιχεία που είναι απαραίτητα για να εμφανιστεί η ζωή. Διοξείδιο του άνθρακα (CO2), που, μαζί με το νερό, είναι ένα από τα θεμελιώδη δομικά στοιχεία αυτής της διαδικασίας, είχε ήδη εντοπιστεί στην επιφάνεια της Ευρώπης, όμως δεν είχε προσδιοριστεί η προέλευσή του.
Δύο ομάδες Αμερικανών ερευνητών χρησιμοποίησαν δεδομένα που συλλέχθηκαν από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb. Κατάφεραν έτσι να χαρτογραφήσουν την επιφάνεια της Ευρώπης, σύμφωνα με δύο μελέτες που δημοσιεύτηκαν σήμερα στην επιστημονική επιθεώρηση Science.
Η μεγαλύτερη ποσότητα CO2 βρέθηκε σε μια ζώνη πλάτους 1.800 χιλιομέτρων, την αποκαλούμενη Τάγκα Ρέτζιο. Η ζώνη αυτή καλύπτεται από «χαοτικό έδαφος», με ράχες και ρήγματα. Δεν είναι σαφές πώς δημιουργήθηκε αυτή η «δαντελωτή» επιφάνεια. Ενδέχεται το σχετικά ζεστό νερό του υπόγειου ωκεανού να ανεβαίνει, λιώνοντας τον πάγο, ο οποίος με το πέρασμα του χρόνου ξαναπαγώνει δημιουργώντας υψώματα.
Σαν… επιτραπέζιο αλάτι
Στην πρώτη μελέτη χρησιμοποιήθηκαν πληροφορίες από το τηλεσκόπιο James Webb για να καθοριστεί αν το CO2 θα μπορούσε να προέρχεται από άλλη πηγή, για παράδειγμα, από έναν μετεωρίτη. Συμπέρασμα: το διοξείδιο του άνθρακα «προέρχεται από το εσωτερικό, πιθανότατα από τον κρυμμένο ωκεανό του φεγγαριού», εξήγησε η Σαμάνθα Τράμπο, πλανητολόγος στο αμερικανικό πανεπιστήμιο του Κορνέλ και επικεφαλής της μελέτης.
Στη ζώνη Τάγκα Ρέτζιο οι επιστήμονες εντόπισαν επίσης ένα στοιχείο αντίστοιχο του επιτραπέζιου αλατιού. Λόγω αυτού, η περιοχή είναι πιο κίτρινη από τις άλλες, λευκές εκτάσεις της Ευρώπης. Το στοιχείο αυτό μπορεί επίσης να έχει αναδυθεί από τον ωκεανό.
«Πλέον, έχουμε CO2 και αλάτι: αρχίζουμε να μαθαίνουμε περισσότερα για την εσωτερική χημεία» της Ευρώπης, είπε η Τράμπο.
Με βάση τα ίδια δεδομένα του James Webb, η δεύτερη μελέτη συμπεραίνει επίσης ότι το διοξείδιο του άνθρακα προέρχεται από το εσωτερικό της Ευρώπης.
Η Ευρώπη, το ένα από τα τρία παγωμένα φεγγάρια του Δία, είναι ο στόχος δύο σημαντικών διαστημικών αποστολών που ελπίζουν ότι θα λύσουν το μυστήριο του ωκεανού της. Το διαστημικό σκάφος Juice της ευρωπαϊκής διαστημικής υπηρεσίας ESA εκτοξεύτηκε τον περασμένο Απρίλιο ενώ εκείνο της Nasa, το Europa Clipper, θα εκτοξευθεί τον Οκτώβριο του 2024. Θα χρειαστούν οκτώ χρόνια για να φτάσουν στον Δία και τους μεγάλους δορυφόρους του, την Ιώ, την Ευρώπη, τον Γανυμήδη και την Καλλιστώ, που ανακαλύφθηκαν από τον Γαλιλαίο το 1610.
