Περπατούσαμε με τον Καπτά Παναγιώτη Τσάκο στα Καρδάμυλα το 2018. Είχαμε πάει στη Χίο για τα εγκαίνια του θαυμαστού Ναυτικού Λυκείου που ίδρυσε εκεί. Με ξεναγούσε στον τόπο που μεγάλωσε, το σπίτι, την εκκλησία, το σχολείο. Ξαφνικά κοντοστάθηκε και μου έδειξε κάτι σκαλάκια που κατέληγαν στο κύμα: «Σαν παιδί καθόμουν εδώ, με τα πόδια μέσα στο νερό και ονειρευόμουν πότε θα μπαρκάρω. Δυο δασκάλους είχα στη ζωή, τη φτώχεια και τη θάλασσα», μου είπε συγκινημένος. Και σαν βέρος θαλασσινός θεωρεί δικαίως πως όλα μας τα ναυτικά κατορθώματα πρέπει να γίνουν κτήμα των νέων γενεών. «Να ξέρουν τα παιδιά από πού ξεκινήσαμε για να καταλάβουν πού πρέπει να πάμε στο μέλλον», μονολογούσε τότε. Αυτός ο καημός του καπετάνιου ταυτίστηκε με τον καημό ενός άλλου σπουδαίου ανθρώπου, του αείμνηστου Κωνσταντίνου Μαζαράκη-Αινιάν, του προέδρου της Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδας.
Η έκθεση, η οποία θα έχει πολλές σημαίες νησιών της Επανάστασης, οργανώνεται σε συνεργασία με το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.
Οι δυο τους αποφάσισαν από κοινού το 2016 το Ίδρυμα «Μαρία Τσάκος – Διεθνές Κέντρο Ναυτικής Ερευνας και Παράδοσης» να συνεργαστεί με το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο (ΕΙΜ) για την επέτειο των 200 ετών, υπηρετώντας το εκπαιδευτικό πνεύμα. Το αισθάνθηκαν και οι δυο σαν χρέος. Ετσι, στο πλαίσιο της συνένωσης των δυνάμεων έγινε η έκδοση ενός λευκώματος που εξιστορεί τον ουσιαστικό και αποφασιστικό ρόλο του ναυτικού στην επιτυχή έκβαση του απελευθερωτικού αγώνα. Ομως το πιο σημαντικό είναι η διοργάνωση μιας πλωτής έκθεσης, που θα ταξιδέψει μερικά ιερά κειμήλια της Επανάστασης που φυλάσσονται στο ΕΙΜ σε όσο το δυνατόν περισσότερους ναυτότοπους της νησιωτικής και ηπειρωτικής Ελλάδας. Το αφιέρωμα με τίτλο «Εν Πλω» θα φιλοξενηθεί στο σκαρί του Καπτά Παναγιώτη, τη «Μάνια».
Να λοιπόν που έφτασε η ώρα για τα εγκαίνια της έκθεσης αυτής, που θα γίνουν την Κυριακή 12 Σεπτεμβρίου στο λιμάνι της Χίου. Πρώτοι οι Χιώτες θα δουν μερικά από τα πιο συγκινητικά αντικείμενα που μας έχουν μείνει από τότε: σημαίες, ζωγραφικά έργα, τεκμήρια, ναυτικά όργανα, εκτεθειμένα μέσα στο σκαρί. Την ίδια μέρα, στον αίθριο χώρο του Ναυτικού Λυκείου θα πραγματοποιηθεί και η επίσημη τελετή εορτασμού του νησιού για την επέτειο του 1821-2021, με ομιλήτρια την καθηγήτρια Ιστορίας Μαρία Ευθυμίου και θέμα «1821: Οι Μεγάλες Ώρες στη Στεριά και στη Θάλασσα». Δυο μέρες αργότερα, την ημέρα του Σταυρού που εορτάζουν τα Καρδάμυλα, η «Μάνια» θα σαλπάρει για τον βορινό προορισμό. Εκεί θα γίνει αγιασμός στο «Σπίτι της Μαρίας» για τη νέα σχολική χρονιά και ύστερα θα συνεχίσει για τα Ψαρά, την πρώτη στάση στο ταξίδι της έκθεσης. Στο νησί που πρωτοστάτησε στον Αγώνα θα γίνει τελετή αφιερωμένη στην Επανάσταση με ομιλήτρια την καθηγήτρια κ. Τζελίνα Χαρλαύτη και θέμα «Η μεγάλη των Ψαρών ναυτιλία πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την Επανάσταση». Μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες, η «Μάνια» θα καταπλεύσει στα λιμάνια Οινουσσών, Μυτιλήνης, Αγ. Ευστρατίου, Λήμνου, Σαμοθράκης, Καβάλας, Ανδρου, Σύρου, Σπετσών, Υδρας, Πόρου, Αίγινας και Πειραιά.
Η «Μάνια» θα ταξιδέψει σε πολλούς ναυτότοπους.
Γυρνώντας στην κουβέντα που κάναμε το 2018 με τον Καπτά Παναγιώτη και τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η ναυτιλία για το μέλλον της Ελλάδας και τον επαναπατρισμό όσων την εγκατέλειψαν στην κρίση, δεν μπορώ παρά να θυμηθώ τα λόγια του: «Όσο είσαι νέος θες να γυρίζεις, να ταξιδεύεις, να περιπλανιέσαι. Μα όσο μεγαλώνεις, τόσο θες να υπάρχει ο τόπος σου και να σε περιμένει. Αυτός είναι ο βασικότερος λόγος που οφείλουμε να φτιάξουμε τη χώρα μας. Όλοι αυτοί που έφυγαν έξω, που αναζήτησαν καλύτερη τύχη στο εξωτερικό, μια μέρα θα θελήσουν να γυρίσουν εδώ. Και εμείς θα πρέπει να την έχουμε νοικοκυρέψει την Ελλάδα. Να μην τη βρουν όπως την άφησαν. Πιστεύω ότι αυτό είναι το χρέος μας!» μου είχε πει το 2018.
Ναυτικά κειμήλια του Αγώνα εν πλω.
Πηγή: Μαργαρίτα Πουρνάρα, Καθημερινή
