Γράφει η δημοσιογράφος Ραφαέλα Βατάκη
2021. Δισεκατομμύρια χρόνια έχουν περάσει από τη δημιουργία της ανθρώπινης ύπαρξης. Τι κάνουμε εμείς γι’ αυτό; Απαντάμε με ΒΙΑ.
Δε χρειάστηκε περισσότερος χρόνος από ένα 24ώρο για να συνειδητοποιήσουμε τις τραγικές συνέπειες των κτηνωδών γεγονότων βίας που σημειώνονται το τελευταίο διάστημα στην Ελλάδα. Η βία πυροδότησε βία και δημιούργησε ένα πλαίσιο χάους. Η κατάσταση να φεύγει εκτός ορίων. Υπερβολικές αντιδράσεις, ξυλοδαρμοί, σοκαριστικοί τραυματισμοί, χρήση υπέρμετρης βίας.
Μια λέξη… τρία γράμματα, που ίσως κρύβει τη βαναυσότητα κάθε άλλης λέξης. Ένα πολυπρόσωπο φαινόμενο: σεξουαλική, σωματική, ψυχολογική, λεκτική βία. Μία λέξη που δε χωράει κανέναν διαχωρισμό, καμία εξαίρεση… ούτε καν κλίμακες μέτρησης, όπως ήπια, μέτρια, σοβαρή. Αφορά όλους και μπορεί να συμβεί στον καθένα από εμάς. Μία διαχρονική, αποστροφική πραγματικότητα. Εικόνες που μόνο ντροπή, θλίψη και πόνο μπορούν να σου προκαλέσουν στο άκουσμα ή πόσο μάλλον στη θέα ενός τραυματισμένου ανθρώπου. Όποιος κι αν είναι αυτός.
2021 και συμβαίνουν τόσα βίαια και αισχρά πράγματα μέσα σε ένα τόσο μικρό δημοκρατικό πολίτευμα. Γιατί τόσο μίσος… τόση έχθρα; Άραγε, θα έρθει η μέρα που όλα αυτά θα ανήκουν μονάχα στο παρελθόν; Όλος αυτός ο εφιάλτης θα σταματήσει να διαιωνίζεται καταιγιστικά; Είναι κάποια ερωτήματα που πάντα θα με προβληματίζουν. Μα και ποιον δεν προβληματίζουν; Οι περισσότεροι από εμάς θυμόμαστε σκηνές και περιστατικά βίας να μας κατακλύζουν. Αντί να υπάρχει εξάλειψη του φαινομένου, αυτή συνεχίζει να τρέφεται ραγδαία και ανέντιμα, ταλανίζοντας τις σύγχρονες κοινωνίες.
Η έλλειψη κάθε είδους παιδείας, ο μιμητισμός και η επιρροή των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, ο φανατισμός διαφόρων μορφών, πολιτικών, θρησκευτικών, αθλητικών, η γενικότερη αντίληψη των ηθικών αξιών, η έλλειψη ιδανικών και υγιών προτύπων ενισχύουν την άσκηση της βίας. Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, πως η βία κρύβεται σε αρκετούς τομείς της ζωής, συμπεριλαμβανομένου του σπιτιού, του εργασιακού και δημόσιου χώρου.
Η βία είναι η παρακμή του πολιτισμού και της κοινωνίας μας. Μία «μεταδοτική ασθένεια» που γεννά τις χειρότερες εκδοχές της ανθρώπινης ύπαρξης. Αόρατο έγκλημα για πολλούς… μα πώς; Είναι ξεκάθαρη και φανερή, την βλέπουμε να υπάρχει γύρω μας και μάλιστα με ανεξέλεγκτο τρόπο. Το μελανό έγκλημα μίας διαβρωμένης κοινωνίας. Κανένας δεν έχει δικαίωμα να παίρνει τον νόμο στα χέρια του, επειδή νομίζει πως μπορεί να το κάνει. Όλοι είμαστε άνθρωποι που ανήκουμε στο ίδιο γένος. Άρα, ίσο σεβασμό, αξιοπρέπεια, εργασία ή μόρφωση. Η ιδεολογία αυτών των δικαιωμάτων έχει εισχωρήσει βαθιά στις καρδιές μας, όμως στην πράξη η κατάσταση είναι άνιση.
Το πρόβλημα είναι βαθύ και απαιτείται η κατάλληλη μέριμνα. Δεν είμαι αρμόδια για να μιλήσω σχετικά με τι οφείλει να κάνει η κυβέρνηση από πλευράς της. Ωστόσο, πιστεύω ακράδαντα πως η συνειδητοποίηση των πράξεων μας είναι αυτή που θα μας οδηγήσει στην επίλυση του φαινομένου. Ναι μεν το κράτος χρειάζεται να δει τέτοιου είδους μείζοντα θέματα με μία ειλικρινή προσπάθεια, χωρίς διακομματικές αντιπαραθέσεις, ευθύνη δε φέρει κι ο καθένας από εμάς. Αντικειμενικά και χωρίς καμία ψευδαίσθηση, πρωτίστως, εμείς οι ίδιοι είμαστε υπεύθυνοι και μόνο για τις βίαιες πράξεις μας.
Δεν είναι μονάχα υπόθεση του κράτους, αλλά και της κοινωνίας μας. Η βία δεν έχει θέση πουθενά, δεν είναι δικαιολογημένη, αλλά ούτε αποδεκτή. Η κυβέρνηση πρέπει να αντιδρά και η κοινωνία να σπάσει, επιτέλους, τα στερεότυπα. Φυσικά και είναι απαραίτητη η συνεργασία όλων των φορέων, τόσο ιδιωτικών, όσο και κρατικών. Όλοι μαζί θα γίνουμε η φωνή των θυμάτων που υπέστησαν οποιαδήποτε μορφή βίας.
Αν νοιαζόμαστε για την ψυχική μας καλλιέργεια, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να την επικροτήσουμε, να την αγνοήσουμε ή να την συγκαλύψουμε. Αντιθέτως, πρέπει να την καταπολεμήσουμε. Μόνο έτσι θα πάψει να εδραιώνεται αυτός ο φαύλος κύκλος, που μονίμως γεννά τις πιο ακραίες μορφές ανισότητας. Η βία δεν είναι ένδειξη δύναμης, αλλά η πιο φτωχή λύση που μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποιος για το πρόβλημά του. Νίκησε τις δυσκολίες σου αναίμακτα!
«Είναι εύκολο να επιβληθεί κανείς στους άλλους με τη δύναμη και τη βία. Τουναντίον είναι δυσκολότατο να επιβληθεί χάρη στην πραγματική του αξία. Αλλά η επιβολή με τη βία είναι παροδική, ενώ η διά της αξίας είναι μόνιμη» (Στέφενσον, από τα “Χρυσά Λόγια” του).
