Γράφει η Ευγενία Γάλλου
Ο Νοέμβριος είναι συνήθως ο μήνας για το «λιομάζωμα». Κάθε χρόνο τέτοια εποχή οι αγρότες και οι εργάτες ξεκινούν να μαζεύουν τον καρπό της ελιάς από τα δέντρα. Η ελιά, ευλογημένη από τον Χριστό στο Όρος των Ελαιών, καλλιεργείται τόσο για τον καρπό, όσο και για το λάδι της.
Ας δούμε κάποιες παροιμίες που αφορούν την ελιά και το λάδι της ερμηνεύοντας σε κάποιες και την σημασία τους:
– Αν δε σφίξεις την ελιά, δε βγάζει λάδι. (Όπως πρέπει να σφίξεις τις ελιές για να βγάλεις το λάδι, έτσι πρέπει να δουλέψεις σκληρά για να αποδώσει η δουλειά σου).
– Άκουσες λάδι τρέχα, άκουσες στεφάνι φεύγα. (Στο λάδι που πας για την βάπτιση δεν έχεις έξοδα ενώ στο γάμο οι καλεσμένοι βάζουν χρήματα ως δώρο για τους νιόπαντρους).
– Όποιος έχει σιτάρι, κρασί και λάδι στο πιθάρι έχει του κόσμου τα καλά και του θεού τη χάρη. (Όποιος έχει αυτά τα τρία προϊόντα στο σπίτι του, είναι σαν να έχει απ’ όλα, είναι πλούσιος).
– Δεν τρώγεται ούτε με το λάδι ούτε με το ξύδι. (Είναι τόσο άσχημος χαρακτήρας που ό,τι και να κάνεις δεν μπορείς να τον συμπαθήσεις).
– Δίχως λάδι, δίχως ξύδι πώς θα κάνουμε ταξίδι. (Δεν μπορεί να γίνει δουλειά αν δεν έχεις τα απαραίτητα εφόδια).
– Κολοκύθια με το λάδι, κολοτούμπες το βράδυ.(Τα κολοκύθια δεν χορταίνουν).
– Μου ‘βγαλε το λάδι. (Με ξεθέωσε στη δουλειά).
– Ξεφόρτωσέ τη την ελιά, να σε φορτώσει λάδι. (Αν κλαδέψεις την ελιά, θα βγάλει πολύ λάδι).
– Αυτός είναι σαν το νερό στο λάδι. (Είναι καθαρός, αθώος).
– Ρίχνει λάδι στη φωτιά. (Με τα λόγια και τη στάση του, βοηθά να ανάψει ο καυγάς).
– Έφαγε η φακή το λάδι, και κατάπιε το και πάει! (Είναι παροιμιώδες το πολύ λάδι που πίνει η φακή και κυρίως η φάβα!
Όσο κι αν βάλεις το πίνει, για να το σκέφτεται βέβαια πολύ αυτός που το στερείται!).
– Την έβγαλες λάδι! (Πήγες πολύ καλά!).
– Ο Θεός να φυλά τα λιόδενδρα, απ΄ το νερό τα’ Αυγούστου! (Το πολύ νερό τον Αύγουστο μπορεί ακόμα και να ξεράνει ολότελα τις ελιές!).
***
– Από το θέρο ως τις ελιές δεν απολείπουν οι δουλειές.
– Άνθρωπος δίχως υπομονή, λυχνάρι δίχως λάδι.
– Παλιό κρασί φρέσκο λάδι.
– Πρώτα θεμέλια του σπιτιού, κρασί ψωμί και λάδι.
