Γράφει η Ευγενία Γάλλου
Αλκυονίδες μέρες ονομάζονται οι μέρες εκείνες του Ιανουαρίου, οι οποίες έχουν καλό καιρό και ηλιοφάνεια.
Έχουν πάρει την ονομασία τους από το ψαροπούλι Αλκυόνα, που κλωσά τα αυγά του εκείνες τις ημέρες. Η Αλκυόνα, σύμφωνα με την παράδοση, είναι ένα πουλί που συμβολίζει τη γαλήνη, την προστασία και παύει τη θαλασσοταραχή. Αν και αποδημητικό πουλί, δε φεύγει, αλλά έρχεται το φθινόπωρο, ενώ φεύγει αρχές Μαρτίου.
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, η Αλκυόνη ήταν κόρη του Αιόλου και της Αιγιάλης, του θεού των ανέμων. Κατά τον μύθο, η Αλκυόνη παντρεύτηκε τον γιο του Εωσφόρου Κήυκα.
Η αγάπη που ένιωθε ο ένας για τον άλλον τούς οδήγησε να συγκρίνουν τους εαυτούς τους με τον Δία και την Ήρα και να ονομάζονται με τα ονόματα εκείνων και όχι τα δικά τους.
Οι θεοί τούς τιμώρησαν για αυτό και μεταμόρφωσαν την Αλκυόνη στο ομώνυμο ψαροφάγο θαλασσοπούλι και τον Κήυκα σε πουλί που ορμά στη θάλασσα για να αρπάξει τη λεία του, ίσως γλάρο.
Επειδή όμως η Αλκυόνη έφτιαχνε τη φωλιά της κοντά στην ακτή και τα κύματα την κατέστρεφαν, ο Δίας τη λυπήθηκε και διέταξε τους ανέμους να σταματήσουν για 14 δεκατέσσερις μέρες, 7 επτά πριν το χειμερινό ηλιοστάσιο και 7 επτά μετά το χειμερινό ηλιοστάσιο. Στη διάρκεια αυτών των ημερών, η Αλκυόνη επωάζει τα αυγά της. Αυτές οι χωρίς κακοκαιρία ημέρες ονομάστηκαν «Αλκυονίδες».
Οι αλκυονίδες μέρες, αν τις δούμε συμβολικά, μεταφέρουν ένα πολύ αισιόδοξο μήνυμα, ότι ακόμα και στη «βαρυχειμωνιά» θα υπάρχουν περιστάσεις που θα μας δίνουν δύναμη και θάρρος, όσο δύσκολα κι αν είναι τα πράγματα, ώστε αισιόδοξοι πια να περιμένουμε την «καλοκαιρία» και τον ερχομό της «άνοιξης», κυριολεκτικά και μεταφορικά. «Και στης ζωής τους πιο βαρείς χειμώνες Αλκυονίδες μέρες καρτερούν» έγραψε ο ποιητής μας Γεώργιος Δροσίνης.
Από καθαρά μετεωρολογική άποψη, οι αλκυονίδες ημέρες ως ημέρες καλοκαιρίας εξηγούνται από το γεγονός ότι στο γεωγραφικό πλάτος που βρίσκεται η Ελλάδα μέχρι το γεωγραφικό πλάτος κυρίως της βορειοανατολικής Ευρώπης, κατά την περίοδο του χειμώνα παρατηρείται η αυτή βαρομετρική πίεση (εξίσωση πίεσης) με συνέπεια αφενός να μη δημιουργούνται άνεμοι και αφετέρου ο καιρός να είναι μεν ψυχρός, αλλά και ηλιόλουστος, λόγω της αντικυκλωνικής κατάστασης.
Αυτό όμως δεν σημαίνει πως κάθε χρόνο υπάρχουν Aλκυονίδες ημέρες. Υπάρχουν και έτη που έλειψαν τελείως, όπως το 1947, αλλά και οι ημερομηνίες έναρξης και λήξης και διάρκεια αυτών δεν είναι σταθερές. Συνηθέστερα όμως καλύπτουν σχεδόν το δεύτερο μισό του Ιανουαρίου. Παρόλα αυτά, άλλοι επιμένουν να αποδίδουν τη διάρκειά τους σε διάστημα 14 αίθριων ημερών, από τις 15 Δεκεμβρίου έως 15 Φεβρουαρίου στην Ελλάδα, στην καρδιά του χειμώνα.