Γράφει η Ευγενία Γάλλου
Σε κάθε εκλογική αναμέτρηση ακούγονται οι συνηθισμένες εκφράσεις που δηλώνουν την ευχή για καλή ψήφο, την απειλή καταψήφισης ενός υποψηφίου ή το πάθος του ψηφοφόρου για το κόμμα της αρεσκείας του. Όσο για τους πολιτικούς φοβούνται πολύ να χάσουν την υποστήριξη του κοινού.
Η λέξη «ψήφος» προέρχεται από το αρχαίο ρήμα «ψάω», που σημαίνει λειαίνω, ομαλύνω. Στην αρχαία Ελλάδα υπήρχαν η φανερή, δια βοής, ψηφοφορία στην Σπάρτη ενώ στη Αθήνα υπήρχαν και τα δυο είδη ψηφοφορίας, φανερή και κρυφή. Η φανερή ψηφοφορία γινόταν με χειρονομία, δηλαδή με ανάταση των χεριών, ενώ η μυστική, που αφορούσε κυρίως πρόσωπα της δημόσιας ζωής, γινόταν με όστρακα που ρίπτονταν σε ένα αγγείο.
Όσον αφορά την νεότερη Ελλάδα, το χειρόγραφο ψηφοδέλτιο εμφανίσθηκε στη νεότερη Ελλάδα για πρώτη φορά στις δημοτικές εκλογές του 1834 αλλά καταργήθηκε τριάντα χρόνια μετά. Η αιτία ήταν η χειραγώγηση των αγράμματων ψηφοφόρων από τους υπεύθυνους των κομμάτων που τους ξεγελούσαν δίνοντας τους λάθος ψηφοδέλτια. Το χειρόγραφό ψηφοδέλτιο έδωσε την θέση του στο «σφαιρίδιο», μια μικρή σφαίρα από μολύβι, όπου οι ψηφοφόροι έριχναν ένα μικρό μολυβένιο σφαιρίδιο στην πλευρά της αρεσκείας τους σε κάθε κάλπη. Η μαύρη πλευρά συμβόλιζε το «όχι», ενώ η λευκή το «ναι». Όσοι δεν ήθελαν να ψηφίσουν υπέρ ενός υποψηφίου, έριχναν το σφαιρίδιο τους στη μαύρη περιοχή, καθιστώντας την ψήφο τους «μαύρη».
Το «καλό βόλι» ήταν, αρχικά, η ευχή που οι αγωνιστές κατά της Τουρκοκρατίας έδιναν (για εύστοχη βολή στον πόλεμο). Με την επιλογή του σφαιριδίου ως μέσου ψηφοφορίας το 1864, η έκφραση χρησιμοποιήθηκε, πλέον, ως ευχή για εύστοχη πολιτική επιλογή στην κάλπη των εκλογών.
Τέλος, το πάθος των φανατικών ψηφοφόρων των κομμάτων γέννησε την έκφραση «Θα το ρίξω δαγκωτό». Οι φανατικοί ψηφοφόροι δεν αρκούνταν μόνο στο να ρίξουν το σφαιρίδιο στην άσπρη πλευρά της κάλπης αλλά το δάγκωναν κιόλας. Με αυτό τον τρόπο ήθελαν να εκφράσουν το πάθος και την ένταση της στιγμής αλλά και να κάνουν το σφαιρίδιο αναγνωρίσιμο στην καταμέτρηση.
Πηγή: https://www.iefimerida.gr
