«Το σάλι» Της Ελένης Κ. Παπαδοπούλου
Διήγημα
«Φόρεσε το σάλι σου, θα πουντιάσεις, μάνα!», άκουσε την κόρη της να φωνάζει και η φωνή της ακούστηκε πνιχτή σαν να της έφευγαν αναφιλητά από το στόμα. Είχανε περάσει δύο μήνες από το κακό. Οι θύμησες, νωπές, ανακαλούνταν σε κάθε οπτικό και ηχητικό ερέθισμα.
Το σάλι, με τα ωραία μοτίφια και τις γυαλιστερές χάντρες, που τις είχε φέρει ο άντρας της, ο Δημητρός, ο πραματευτής, από τα Αλάτσατα. Τι όμορφο τετράγωνο σάλι! Κάλυπτε τους ώμους και την πλάτη της. Τής έδινε ζεστασιά γλυκιά και την ανακούφιζε από τους πόνους.
Η Βενετώ ήταν μια γυναίκα εργατική και ψυχοπονιάρα. Δούλευε ολημερίς στο σπίτι της κυρα- Αθηνιώς που ήταν κατάκοιτη και ξεχασμένη από τους γιους της.
Της τα έδινε όλα στο χέρι και, όταν η γριά γυναίκα ησύχαζε στην κλίνη της, η Βενετώ έπλεκε. Ήταν η ώρα της ξεκούρασης. Με δυο μακριές βελόνες έδινε στην κλωστή σχήματα της φύσης. Πόσο την ηρεμούσε το πλέξιμο και πόσο καθάριζε τις σκέψεις της. Τα χρήματα λιγοστά, ο Δημητρός της χανόταν με τους μήνες στους δρόμους του εμπορίου και η μοναχοκόρη τους, να ανασταίνει τα παιδιά της, αφότου ο άντρας της έφυγε με την υπηρέτριά τους και τους εγκατέλειψε.
Οι πόνοι της δουλειάς και οι έγνοιες της ζωής της την καταρράκωναν τη Βενετώ. Το σάλι, όμως, που βγήκε από τα χέρια της τής έδινε κουράγιο. Ήταν δικό της δημιούργημα, γέννημα τέχνης και αγάπης. Μαύρο σαν την ψυχή της αλλά ζεστό σαν τη θέρμη της επιθυμίας της για ζωή. Φορώντας το και περπατώντας στους δρόμους της Σμύρνης, ένιωθε να την κοιτούν όλοι οι διαβάτες και να την επαινούν για την ομορφιά του εργόχειρού της.
Όταν ο βοριάς λυσσομανούσε στον Φραγκομαχαλά σκέπαζε μ’ αυτό το κεφάλι της και αισθανόταν προφυλαγμένη από τις αέρινες ριπές, ενώ, όταν ο ήλιος έριχνε ευθύβολα τις ακτίνες του, το σάλι πάλι τής προστάτευε τα μαλλιά και το μέτωπο από το κάμα.
Το σάλι ήταν το μοναδικό ρούχο που πήρε φεύγοντας από το σπίτι της. Το προικώο σπίτι της, αυτό που είχε παραδοθεί στις φλόγες που κατάπιναν λαίμαργα τον ελληνικό μαχαλά εκείνη την ημέρα του Αυγούστου. Άρπαξε το σάλι και την κόρη με τα παιδιά της και έτρεξαν στο «Και», την προκυμαία τους, να σωθούν.
Οι καπνοί εξαφάνισαν τον Πάγο και έπνιγαν τους απεγνωσμένους Έλληνες. Τύλιξε με το βρεγμένο, στο θαλασσινό νερό, σάλι τα πρόσωπα των εγγονιών της και τρέχοντας όλοι μαζί έφτασαν στο ψαροκάικο που αναχωρούσε εκείνη τη στιγμή, άγνωστο για πού… Με ένα πήδημα βρέθηκαν στην κουβέρτα του ανακουφισμένοι. Έστρωσαν κάτω το σάλι και ξαπόστασαν για λίγο μέχρι να περάσει η λαίλαπα και να φτάσουν στη νέα πατρίδα τους.
«Αδελφή ψυχή» Της Ελένης Κ. Αλαφογιάννη
Διήγημα
‘’Να ανοίξεις την τηλεόραση απόψε. Θα με δεις στο παιχνίδι, ξέρεις.’’ Έκλεισε το τηλέφωνο με ένα ‘’σε γλυκοφιλώ’’. Έμεινε να κρατάει το ασύρματο στο χέρι. Αυτός ο άνθρωπος εμφανιζόταν εκεί που δεν το περίμενε. Πάνε πέντε χρόνια σχεδόν που η ίδια πήρε την απόφαση να διακόψουν τη σχέση τους. Μια σχέση που δεν κράτησε ούτε χρόνο. Ήταν όμως σταθμός στη μετά γάμο ζωή της. Έζησαν μαζί όσα άλλοι θα ζούσαν σε πολλά χρόνια. Δεν έχασε την επαφή μαζί του. Εκείνος πάντα τηλεφωνούσε όταν χρειαζόταν κάτι να τη ρωτήσει, αλλά και για ευχές σε γιορτές και γενέθλια.
Δεν του κράτησε κακία. Δεν μπορούσε, παρόλο που την απάτησε με μια πρώην του. Απλά έφυγε. Αγαπούσε το μυαλό του, τον τρόπο σκέψης του, τις ιδέες του. Τον θαύμαζε για όσα έκανε. Ορκισμένος εργένης αλλά με μεγάλη αγάπη στα παιδιά και τους νέους. Τη βόλευε αυτό. Η άθληση ήταν ο τρόπος ζωής του. Του άρεσε να φεύγουν με κάθε ευκαιρία από την πόλη. Έμπαιναν στο αυτοκίνητο, λίγα ρούχα μαζί τους και σχεδίαζαν τη διαδρομή στο δρόμο.
Της άρεσε να τον ακούει να μιλάει. Να περιγράφει, να διδάσκει. Να προβληματίζεται και να παλεύει να γίνει όλο και καλύτερος σε κάθε δραστηριότητα του. Τη βοήθησε με τα παιδιά, σαν καλός εκπαιδευτικός που ήταν. Στη συζήτηση ένας τέλειος δέκτης όσο και καλός πομπός. Φίλος αληθινός. Το ερωτικό στοιχείο ακολουθούσε σαν συμπλήρωμα ενός όμορφου παζλ.
Μέσα της ήξερε καλά ότι εκείνος δεν ανήκε σε κανέναν παρά στον εαυτό του. Χάριζε τη συντροφιά του όσο εκείνος ένοιωθε καλά.
Απόψε θα τον έβλεπε να συμμετέχει σε ένα τηλεοπτικό παιχνίδι. Οι παίκτες καλούνταν να επιβιώσουν σε δύσκολες συνθήκες, να γίνουν για λίγο ροβινσώνες. ‘’Ψωνάρα!’’ του είχε πει γελώντας στο τηλέφωνο. ‘’Αφού το ξέρεις ότι είμαι!’’ γέλασε και εκείνος.
Πράγματι η παρουσία του ήταν εντυπωσιακή. Η άψογη φυσική του κατάσταση έκανε τους νεότερους συμπαίκτες του να τον θαυμάζουν και να τον φοβούνται ταυτόχρονα. ‘’Είναι ικανός να κερδίσει’’ σκέφτηκε βλέποντας τον να τερματίζει πρώτος σε κάποιον αγώνα. Είχε τόσο ιδιαίτερη παρουσία, τα μαλλιά του είχαν μακρύνει κι άλλο και το σώμα του είχε πια αγγίξει τις τέλειες αναλογίες. ‘’Πάντα το πρόσεχε’’ σκέφτηκε και ένοιωσε ένα σφίξιμο στο στομάχι. Ήταν η ζήλεια για την σίγουρα νεότερη σύντροφο του, έστω κι αν ήταν και αυτή προσωρινή.
Δεν πρόλαβαν να πέσουν οι τίτλοι του τέλους του επεισοδίου και ακούστηκε το τηλέφωνο. ‘’Έλα λέγε. Πώς σου φάνηκε;’’ η φωνή του έδειχνε πραγματικό άγχος. Ήξερε ότι ακόμη και τώρα πάντα υπολόγιζε τη γνώμη της.
‘’Θεός, άντε ημίθεος θα πω!’’ του απαντάει γελώντας. ‘’Μην κοροϊδεύεις! Δεν σου λέω το τέλος, να ξέρεις ότι κινδύνεψα εκεί κάτω. Δεν κατάφερα να τερματίσω. ‘’είχε μια στενοχώρια στον τόνο της φωνής του. Εκείνη πάλι γελώντας ‘’τι περνάς κι εσύ καημένο μου!‘’ συνεχίζει. ’’Καλά ας σοβαρευτούμε. Ενδιαφέρον είναι όλο αυτό που τόλμησες. Να φανταστώ ότι έπαιξε κάποια ωραία περιπέτεια εκεί κάτω;’’
‘’Μπα τίποτα. Σαν πατέρα τους με έβλεπαν όλες. Μάλλον γερνάω. Εσύ πώς είσαι; Το αίσθημα καλά;’’ έγινε τόσο τρυφερή η φωνή του που πάλι ένοιωσε το ίδιο σφίξιμο στο στομάχι.
’Καλά είμαι, όχι αίσθημα δεν υπάρχει. Να ξέρεις ότι όποτε περνάω ζόρικα, το βράδυ κλείνω τα μάτια και φέρνω στο νου τις εκδρομές μας. Ταξιδεύω. Ψυχοθεραπεία για να αισθανθώ καλύτερα.’’ Συνειδητοποιώντας τι είχε πει μόλις, δάγκωσε τα χείλη της και άναψε νευρικά ένα τσιγάρο.
‘’Τσιγάρο ακούω, ακόμη καπνίζεις; Τι έχουμε πει; Τέλος πάντων, ξέρεις ότι όποτε με χρειαστείς είμαι εδώ για σένα. Είσαι όχι απλά μια καλή φίλη, είσαι ένας δικός μου άνθρωπος.’’
‘’Η αδελφή ψυχή σου είμαι’’ τον διέκοψε . ‘’Όπως θέλεις πες το. Αυτό, δεν έχεις άδικο. Καληνύχτα, να περνάς όμορφα.’’
Πώς να περιγράψει την αίσθηση του να μπλέκονται μαζί η πληρότητα και το κενό; Αυτό αισθανόταν κάθε φορά που μιλούσαν.
‘’Γιατί αφού ταιριάζουμε τόσο καλά, αφού είμαστε αδελφές ψυχές όπως λένε να μην μπορούμε να είμαστε μαζί;’’ ρώτησε κάποτε μια φίλη ψυχολόγο.
Εκείνη την κοίταξε με χαμόγελο. ‘’Ξέρεις τα αδέλφια δεν έχουν ερωτισμό μεταξύ τους’’ είπε. ‘’Πάντα θα επικοινωνείτε, αλλά αφού δεν στέριωσε η σχέση μην το σκέφτεσαι άλλο‘’.
Ξάπλωσε, η κούραση της ημέρας έκανε τα μάτια της να καίνε. Έκλεισε τα μάτια. Ήταν σούρουπο καλοκαιρινό. Σάββατο, μετά τη δουλειά. Στο κατάστρωμα ενός μικρού φέρρυ μπόουτ που θα τους περνούσε στην Εύβοια. Έβγαλε από το σακίδιο του το τάβλι. ‘’Έλα τεμπελιάσαμε. Πάμε μια παρτίδα μέχρι να φτάσουμε απέναντι. Θα χάσεις πάλι αλλά δεν πειράζει μαθαίνεις. Πρώτη θα σε κάνω σε όλα. Σβήσε το τσιγάρο, είπαμε σε κάνει να μην προσέχεις. ‘’ γελούσε αλλά περισσότερο γελούσαν τα μάτια του.
‘’Πάμε λοιπόν‘’ είπε εκείνη.
Ο ύπνος ήρθε γλυκός με ένα χαμόγελο και έναν ήχο στα αυτιά από το χτύπο που έκαναν τα πούλια του τάβλι ανακατεμένο με τα κρωξίματα των γλάρων που ακολουθούσαν το πλοίο.
Πηγή: fractal
