Του Μιχάλη Κανάριου
Οι Ολύμποι βρίσκονται στη νοτιοδυτική πλευρά της Χίου και σε απόσταση 31 χιλιομέτρων από την πόλη της Χίου, είναι ένα από τα 24 χωριά της νότιας Χίου όπου καλλιεργείται η Μαστίχα. Το πλησιέστερο χωριό είναι τα Μεστά, που απέχει 3,5 χιλιόμετρα. Πρόεδρος του χωριού είναι ο Μιχάλης Χαλκιάς. Στην απογραφή που έγινε το 2021 οι κάτοικοι ήταν 232.
Στους Ολύμπους διασώζεται, αν και σε μικρότερο βαθμό από ό,τι στα Μεστά, η μορφή του μεσαιωνικού «χωριού-κάστρου», κλειστού με τείχος που διαμορφώνουν οι ίδιοι οι τοίχοι των εξωτερικών σπιτιών, τα οποία ήταν ενωμένα μεταξύ τους, όπως ενωμένα στο ύψος του πρώτου ορόφου είναι και τα σπίτια του χωριού αφήνοντας από κάτω τα εσωτερικά δρομάκια να σχηματίζουν κάπου-κάπου μικρές σήραγγες. Η ίδια μορφή σώζεται στα Μαστιχοχώρια Ελάτα και Πυργί. Οφείλεται στον φόβο των πειρατών, που αποβιβάζονταν κατά τον Μεσαίωνα και μέχρι την Τουρκοκρατία στις ακτές, και έκαναν επιδρομές στα χωριά για να λεηλατήσουν τη Μαστίχα και τα άλλα προϊόντα τους.
Η χωριοεκκλησιά των Ολύμπων τιμάται στο όνομα του Αγίου Γεωργίου. Αξιοθέατη είναι η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής με το ξυλόγλυπτο τέμπλο, καθώς και η Τράπεζα των Ολύμπων, ένα διώροφο κτήριο με μακρόστενες αίθουσες που σώζεται από τον Μεσαίωνα σε καλή κατάσταση. Δίπλα στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής είναι ο Ιερός Ναός του Μέσα Ταξιάρχη του 15ου αιώνα που εδώ και έξι μήνες γίνεται αναπαλαίωση του ξυλόγλυπτου τέμπλου από συντηρητές της Αρχαιολογίας.
Στην περιοχή, υπάρχει το σπήλαιο των Ολύμπων, με αξιόλογο φυσικό διάκοσμο από σταλακτίτες. Το Σπήλαιο των Ολύμπων ή σπήλαιο Συκιάς βρίσκεται 8χλμ. νότια του μεσαιωνικού οικισμού Ολύμποι της Χίου.
Το 1972 η τότε κοινότητα Ολύμπων ζήτησε από την Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρεία να το εξερευνήσει, πράγμα που έγινε το 1985. Από το 2003 είναι ανοιχτό για το κοινό.
Είναι διανοιγμένο σε πετρώματα, ηλικίας 195-140 εκατομμυρίων ετών. Η χρονολόγηση διαφόρων δειγμάτων ανθρακικών υλικών του σπηλαίου, από το Εργαστήριο Πυρηνικής Φυσικής «Δημόκριτος» έδειξε ότι το αρχαιότερο από αυτά δημιουργήθηκε πριν από 230 χιλιάδες χρόνια. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό σπήλαιο – βάραθρο που έχει μέγιστο βάθος 52m. Αποτελείται από μία μεγάλη, ευρύχωρη αίθουσα με εξαιρετικά πλούσιο και εντυπωσιακό διάκοσμο και ένα στενό, επιμήκη διάδρομο.
Από τη φυσική του είσοδο, που βρίσκεται στην οροφή της μεγάλης αίθουσας, μπαίνει ακτίνα φωτός και σε συνδυασμό με τα φυσικά χρώματα των σχηματισμών δημιουργεί εικόνες μαγικές που σπάνια απαντώνται σε σπήλαια.
Η θερμοκρασία (17οC) και η υγρασία (95%) στο εσωτερικό του παραμένουν σχεδόν σταθερές όλο το χρόνο ενώ η σταγονορροή μεταβάλλεται εποχιακά.
Στο χωριό υπάρχουν 5 παραλίες, πάρα πολύ όμορφες: Αγία Δύναμη, Χονδρή Άμμος, Σαλάγωνα, Αγγελιά, Κάτω Φανά.
