ΒΙΒΛΙΟΤΑΞΙΔΙΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΙ ΕΦΗΒΟΥΣ
Γράφει και επιμελείται η δρ Αγγελική Μαστρομιχαλάκη, Εκπαιδευτικός – Συγγραφέας
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΙ ΕΦΗΒΟΥΣ… Λίγα λόγια
Κατά την περίοδο της μεταπολίτευσης (1974-2000), με την εδραίωση της δημοκρατίας στη χώρα μας συντελείται η οριστική απαλλαγή της Παιδικής Λογοτεχνίας από κάθε είδους κηδεμονίες και εξαρτήσεις. Τα κοινωνικά και πολιτικά γεγονότα επιφέρουν πλατύτερες κοινωνικές και εκπαιδευτικές αλλαγές. Επέρχεται η οριστική λύση του γλωσσικού προβλήματος (1976, 1982) και παράλληλα οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις (1976,1981-1985) συντελούν στην πνευματική καλλιέργεια του παιδικού πληθυσμού με ευεργετικά αποτελέσματα.
Η άνθηση της Παιδικής Λογοτεχνίας είναι γεγονός : όχι μόνον αυτονομείται, έχοντας αποκτήσει ιδιαίτερη φυσιογνωμία, αλλά χωρίς διδακτισμούς και με αισθητική πληρότητα πλέον διδάσκεται στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Εντάσσεται ως μάθημα στο πρόγραμμα σπουδών των Π.Τ.Δ.Ε. και Π.Τ.Ν. (1986).
Οι τάσεις και οι εξελίξεις (θεματικές, μορφολογικές, ειδολογικές, και πλατύτερα ιδεολογικές, στη ποίηση, την πεζογραφία και το θέατρο), δρομολογημένες ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’70, θα συνεχίσουν επιφέροντας μια ποσοτική και ποιοτική έκρηξη στον χώρο της Παιδικής Λογοτεχνίας και θα αποτελέσουν την καλύτερη μαρτυρία για τις κατακτήσεις και την ωριμότητά της κατά την περίοδο αυτή. Μια σύντομη περιδιάβαση σε έργα και συγγραφείς αποτελεί ενδεχομένως το αναπόφευκτο πρόβλημα συμπερίληψης όλων των αντιπροσωπευτικών έργων ή των πιο καταξιωμένων συγγραφέων, από την άλλη όμως και μια πολύ χρήσιμη και, νομίζω, όσο γίνεται λιγότερο υποκειμενική παράθεση συγγραφέων και έργων. Πέρα από τους συγγραφείς της προηγούμενης περιόδου που αναφέραμε -αν δηλαδή θεωρήσουμε ότι ορισμένοι από αυτούς εξακολούθησαν να παράγουν έργο και μετά το 1970- εμφανίζονται νεότεροι, κυρίως με πνεύμα νεωτεριστικό και ανανεώνουν παραδοσιακά είδη ή δημιουργούν νέα.
Τέλος, θα πρέπει να προσθέσουμε και δυο άλλες πλευρές της Παιδικής Λογοτεχνίας. Την ήδη υπάρχουσα και από τις προηγούμενες δεκαετίες Εικονογράφηση, που γενικεύεται και παίρνει νέες διαστάσεις αισθητικές και καλλιτεχνικές για το παιδικό βιβλίο, και την πρωτοεμφανιζόμενη συστηματικότερα Κριτική που ασκείται κατά τις τελευταίες δεκαετίες του αιώνα, αποτέλεσμα της άνθησης που συντελείται στον χώρο και της ανάγκης για μελέτη ενός αυτόνομου πλέον κλάδου της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας.
Το νέο πνεύμα και την ανανέωση στον χώρο της λογοτεχνίας για παιδιά εκφράζουν τρία νέας κυκλοφορίας περιοδικά που απευθύνονται σε παιδιά σχολικής ηλικίας, Το Ρόδι (1978), Γεια Χαρά (1978), Χελιδόνια (1979) και ένα για παιδιά του Γυμνασίου, Ελεύθερη γενιά (1976), ενώ στην Κύπρο συνεχίζει να εκδίδεται η Παιδική χαρά (1959), δίνοντας ευκαιρίες ανάδειξης σε νέους συγγραφείς.
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: Ευγενία Φακίνου
Η Ευγενία Φακίνου γεννήθηκε το 1945 στην Αλεξάνδρεια. Μεγάλωσε στην Αθήνα και σπούδασε γραφικές τέχνες και ξεναγός. Εργάστηκε για μερικά χρόνια σε περιοδικά ως γραφίστρια. Το 1976 δημιούργησε το κουκλοθέατρο “Ντενεκεδούπολη”.’
Έχει γράψει και έχει εικονογραφήσει πολλά παιδικά βιβλία. Το 1982 κυκλοφόρησε το πρώτο της μυθιστόρημα “Αστραδενή”.
Τα μυθιστορήματα της έχουν μεταφραστεί και κυκλοφορούν στα γερμανικά, αγγλικά, ρωσικά, ουγγρικά, δανέζικα, γαλλικά, ολλανδικά, ιταλικά και σερβικά. Το 2005 τιμήθηκε με το Βραβείο Αναγνωστών (Εθνικό Κέντρο Βιβλίου – Σκάι 100,3) για το μυθιστόρημα της “Η μέθοδος της Ορλεάνης” και το 2008 με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για τη συλλογή διηγημάτων “Φιλοδοξίες κήπου”.
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ: ΝΤΕΝΕΚΕΔΟΥΠΟΛΗ
Ένα παραμύθι διαχρονικό που διαβάζεται ξανά και ξανά. Περιέχει εκπαιδευτικά μηνύματα για τη δημοκρατία και την ελευθερία. Πολύ όμορφη εικονογράφηση και ιδιαίτερη γραφή που θα κατανοήσουν εύκολα τα παιδιά.
Είναι ένα ξεχωριστό βιβλίο που παρουσιάζει την πολιτική, τη δημοκρατία και την ελευθερία με διασκεδαστικό τρόπο για να γίνουν πιο κατανοητές έννοιες από τα παιδιά.
Η Ντενεκεδούπολη είναι μια πολιτεία αλλιώτικη απ’ τις άλλες. Δεν είναι φτιαγμένη από τούβλα, πέτρες, τσιμέντο ή γυαλί. Είναι ολόκληρη φτιαγμένη από ντενεκέδες. Και μένουν σ’ αυτή, τι… άλλο; Ντενεκεδάκια. Άδεια, σκουριασμένα, παλιά ντενεκεδάκια. Βρέθηκαν όλα πεταμένα σ’ ένα σκουπιδότοπο κι αποφάσισαν να φτιάξουν τη δική τους πολιτεία, για να μένουν μόνα τους και να ‘χουν την ησυχία τους. Ένα υπέροχο παραμύθι που εισάγει τους μικρούς αναγνώστες μέσα στις έννοιες δημοκρατία και ελευθερία.
Ντενεκεδούπολη! Ένα παραμύθι που ξέρουν τόσα παιδιά! Ντενεκεδάκια που μεταναστεύουν στη χώρα των ρολογιών και επιστρέφουν απογοητευμένα, άλλα ντενεκεδάκια που ζητούν δάνειο από τους πλούσιους ύστερα από μια φυσική καταστροφή, μα τελικά βοηθούν μόνον οι φτωχοί.
Έχει γραφτεί μουσική για το έργο από τον Γιάννη Μαρκόπουλο. Για πολλά χρόνια, το έργο παίζονταν συνεχώς ως θεατρικό σε παιδικές σκηνές. Και σήμερα παίζονται συχνά σε Νηπιαγωγεία και σχολεία, ενώ διδάσκεται και σε Παιδαγωγικές Σχολές.
Σύνθετες έννοιες όπως δικτατορία, δημοκρατία, ελευθερία έκφρασης παρουσιάζονται με μια άκρως διασκεδαστική ιστορία στα παιδιά. Διαχρονική η αξία της Ντενεκεδούπολης.
