ΒΙΒΛΙΟΤΑΞΙΔΙΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΙ ΕΦΗΒΟΥΣ
Γράφει και επιμελείται η δρ Αγγελική Μαστρομιχαλάκη, Εκπαιδευτικός – Συγγραφέας
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΙ ΕΦΗΒΟΥΣ… Λίγα λόγια
Τι είναι το διήγημα;
Ο όρος “διήγημα” προσδιορίζει ένα ιδιαίτερο είδος του αφηγηματικού πεζού λόγου. Είναι μια σύντομη αφήγηση γεγονότων με αρχή μέση και τέλος, συνήθως μιας ιστορίας πρωτότυπης, αλλά πραγματικής. Πόσο όμως ή έκταση αποτελεί κριτήριο; Μπορούμε να χαρακτηρίσουμε ως διήγημα κάθε αφήγηση που είναι συντομότερη από το μυθιστόρημα; Πρέπει να έχει συντομία, αλλά είναι ανώφελο να το περιορίσουμε σε συγκεκριμένες διαστάσεις. Επειδή δεν μπορεί να υπάρξει σαφής ορισμός, μπορούμε να δούμε τα χαρακτηριστικά του σε αντίθεση προς το μυθιστόρημα
Α). Σμίκρυνση: στον κόσμο του διηγήματος υπάρχει σμίκρυνση πραγμάτων, γενικότερα όλων των στοιχείων της αφηγηματικής γλώσσας. Λίγο στο διήγημα / πολύ στο μυθιστόρημα.
Β). Το αυτοβιογραφικό στοιχείο εμφανίζεται πολύ περισσότερο στο διήγημα και λιγότερο στο μυθιστόρημα. Το φανταστικό στοιχείο συνήθως απουσιάζει από το διήγημα.
Διαβάζοντας ένα διήγημα επισημαίνουμε:
- Ένα κυρίαρχο στοιχείο πλαίσιο (τόπο και χρόνο)
2.Τους κύριους χαρακτήρες.
3.Την Πλοκή
4.Την Κλιμάκωση – Κορύφωση
Ποια τα χαρακτηριστικά του διηγήματος;
Το πρώτο χαρακτηριστικό ενός διηγήματος είναι η συντομία του. Αυτή η συντομία οδηγεί στο δεύτερο βασικό χαρακτηριστικό του διηγήματος, που είναι ένας συνδυασμός λιτότητας και πυκνότητας, τόσο στη γλώσσα όσο και στο περιεχόμενο.
Στην παραδοσιακή τους μορφή παρουσιάζουν όλα τα χαρακτηριστικά που συνήθως συναντάμε στην πεζογραφία: αληθοφάνεια, συγκεκριμένο χρόνο και τόπο, θέματα από την καθημερινή ζωή κτλ. Βέβαια, το σύγχρονο διήγημα πολύ συχνά αμφισβητεί όλα αυτά τα παραδοσιακά γνωρίσματα. Ανάλογα με το θέμα τους, τα διηγήματα μπορούν να διακριθούν σε ηθογραφικά, ρεαλιστικά, κοινωνικά, ιστορικά, ψυχολογικά, αστυνομικά κ.α.
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΑΘΗΝΑ ΜΠΙΝΙΟΥ
Η Αθηνά Μπίνιου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και έχει καταγωγή από τη Μάνη. Είναι χημικός, αλλά πάντοτε πίστευε ότι η χημεία ενώνει την έρευνα με τη φαντασία και τη λογοτεχνία. Στην παιδική της ηλικία έφυγε με τους γονείς της για τη Βραζιλία. Εκεί έμεινε πολλά χρόνια, σπούδασε στο Σάο Πάολο, εργάστηκε, συνέβαλε στην ανάπτυξη της ελληνικής παροικίας και δημιούργησε οικογένεια. Τώρα ζει στην Αθήνα και γράφει παραμύθια για μικρούς και μεγάλους. Στη βραχεία λίστα των Κρατικών Βραβείων έχουν συμπεριληφθεί τα βιβλία της «Η κυρά της Αιξωνής» (Εκδόσεις Πατάκη, 2015), «Νικηφόρος Βρεττάκος: Το παιδί που ήθελε να γίνει ποιητής» (Εκδόσεις Πατάκη, 2012) και «Στο πανηγύρι των πουλιών» (Εκδόσεις Πατάκη, 2010). Από τις Εκδόσεις Πατάκη κυκλοφορούν επίσης τα βιβλία της «Η Ταρώ και ο Ζαχαροζυμωμένος» (2006, παραμύθι σε κουκλοθέατρο, το οποίο εγκαινίασε τη Μικρή Σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών το 2010), «Το κατόρθωμα του Δάκρυ» (2007), «Τα χειρόγραφα του Πύργου» (2007), «Η Λουκία και οι δύο πατρίδες της» (2011, βραβείο από την Εταιρεία Τεχνών Κερατσινίου), «Πιρουλίτο και Ροζαλία» (2012, βραβείο από την Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών). Άλλα βιβλία της για παιδιά είναι «Ο κρυστάλλινος αετός» (Ελληνικά Γράμματα, 2005), «Το δειλό λιοντάρι» (Καλειδοσκόπιο, 2009), «Ιστορίες για φίλημα» (Μίνωας, 2011).
Σε καλλιτεχνική βιβλιοδεσία έχουν εκδοθεί τα έργα της «Οι ήρωες του Άρδα», «Κεντήματα μαγειρικής και ζαχαροπλαστικής», «Μαντινάδες της Κρήτης» και «Η τέχνη της ευτυχίας».
Βιβλία της έχουν μεταφραστεί στην πορτογαλική, στην ισπανική, στην αγγλική, στην κροατική και στην κινέζικη γλώσσα. Το «Κατόρθωμα του Δάκρυ» διακρίθηκε ως το καλύτερο παραδοσιακό μεσογειακό παραμύθι του 2008 στην Καρταχένα της Ισπανίας.
Είναι μέλος του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου – Ελληνικού Τμήματος της ΙΒΒΥ, της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς, της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, του Πολιτιστικού Συλλόγου Απολλωνία και του Σωματείου «Οι φίλοι του ΠΙΚΠΑ Βούλας». Αφηγείται τα κείμενά της σε σχολεία και πολιτιστικούς χώρους.
ΠΗΓΗ: ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ: Η κυρά της Αιξωνής, εκδ. Πατάκη
Τι συµβαίνει όταν η αρχαιολογική σκαπάνη φέρνει στο φως έναν αρχαίο δρόµο;
Εκεί που σήµερα βρίσκονται οι δήµοι Γλυφάδας, Βούλας και Βουλιαγµένης, από το 500 π.Χ. περίπου υπήρχε ο αρχαίος δήµος της Αιξωνής και οι γειτονικές Αλές Αιξωνίδες. Ο αρχαίος δρόµος, που αποκαλύφθηκε τυχαία σ’ ένα οικόπεδο, γίνεται αφορµή για µια περιπλάνηση στις εποχές και στη ζωή των ανθρώπων που κατοικούσαν εκεί, µε οδηγό την Κυρά της Αιξωνής και µε µίτο τις αφηγήσεις της από τη µυθολογία. Η µικρή Φιλοστράτη, το κορίτσι µε τη χήνα, δίνει ζωντάνια σε ανθρώπινα καθηµερινά συµβάντα της κοινότητας που άνθισε δυόµισι χιλιάδες χρόνια πριν.
Στο βιβλίο ζωντανεύουν, με τρόπο χαριτωμένο, ευφυή και έμπειρο, σκηνές από τη ζωή των προγόνων μας, μέρες και νύχτες σε μια συνοικία ζωηρή και ζωντανή.Ένας δρόμος πολυσύχναστος διασχίζει ολόκληρη την περιοχή, ξεκινά από τα πλάγια του Υμηττού και ξεδιψά στη θάλασσα.
«Η Αιξωνή, μεταξύ 5ου και 4ου αιώνος, ήταν πόλη με δραστήριους και νοικοκυρεμένους κατοίκους, προοδευμένη, ειρηνική· εξάλλου, στα χρόνια εκείνα δημιουργήθηκαν συνθήκες και προϋποθέσεις για μια πρωτοφανή άνοδο του επιπέδου της ζωής χάρη στη φωτεινή και καθοριστική παρουσία αυτού που ο Θουκυδίδης χαρακτήρισε: «Πρώτον ων Αθηναίων λέγειν τε και πράσσειν δυνατώτατος». Η Αθήνα του Περικλή ήταν παρούσα παντού». (αναφέρει η Ελ. Σαραντίτη)
Το ταξίδι στις εποχές της Αιξωνής φανερώνει τη συνέχεια στους αιώνες και θυµίζει πως «Αν δεν ξέρεις πού να πας, να ψάξεις να βρεις πούθε έρχεσαι».
