Γράφει η Λεμονιά Μορόμαλου
Πάνε πολλά χρόνια από τότε που διάβασα το βιβλίο «Μόμο» του Μίχαελ Έντε. Εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1973.
Πρόκειται για την παράξενη ιστορία ενός μικρού κοριτσιού που φέρει το όνομα του τίτλου, θύμα δίωξης των γκρίζων ανθρώπων που θέλουν να της πάρουν το πιο πολύτιμο πράγμα πάνω στη γη, και που εκείνη φυλάει προσεκτικά και επίμονα: τον χρόνο. Τα άχρωμα και ανέκφραστα αυτά όντα έχουν πείσει τους ανθρώπους ότι πρέπει να «εξοικονομούν» τον χρόνο τους και να μη χασομερούν με σκοπό στη συνέχεια να τους τον αρπάξουν. Αυτό το πετυχαίνουν δελεάζοντας τον κάθε άνθρωπο χρησιμοποιώντας τα κρυφά του όνειρα ή εκμεταλλευόμενοι κάποια αδυναμία του χαρακτήρα του. Αντίσταση προβάλλει μόνο η Μόμο με τους βοηθούς της -έναν οδοκαθαριστή και μια …χελώνα μαζί με τα παιδιά της γειτονιάς.
Τον χρόνο της Μόμο δεν κατάφεραν να τον πάρουν οι γκρίζοι άνθρωποι, πήραν όμως τον δικό μας. Άγχος, έλλειψη χρόνου, αόριστη βιασύνη, έλλειψη ικανότητας να ακούμε. Προφανώς όχι ήχους αλλά συναισθήματα και ανάγκες. Ο σύγχρονος άνθρωπος παραδομένος στην ταχύτητα της εποχής, αγνοεί τις απλές απολαύσεις, την ψυχική ηρεμία και ευχαρίστηση και το σημαντικότερο, δεν ακούει τον συνάνθρωπό του παραβλέποντάς τον παντελώς.
Ζούμε για να δουλεύουμε. Τώρα πια από ανάγκη.
Κάποτε, πολλοί από εμάς το κάναμε από επιλογή, όταν ψάχναμε και βρίσκαμε δεύτερη δουλειά, όχι τόσο επειδή τα χρήματα της πρώτης δεν επαρκούσαν, αλλά για να αποκτήσομε ολοένα και περισσότερα αγαθά και αργότερα για να αποπληρώσομε τα χρέη μας. Τα δημιουργήσαμε επειδή δεν έφθαναν τα χρήματα από τη μια ή τις δυο δουλειές και χρειάστηκε να δανειστούμε καθώς επιθυμούσαμε να ικανοποιήσομε περισσότερες πραγματικές ή φανταστικές ανάγκες…
Όταν στη συνέχεια τα ωράρια άρχισαν να «ξεχειλώνουν», ιδιαιτέρως για τους εργαζόμενους στις μεγάλες Εταιρείες και Οργανισμούς μάς βρήκαν ψυχολογικά προετοιμασμένους να ζούμε για να δουλεύουμε. Πολλές φορές με απλήρωτες υπερωρίες . Στο τέλος, το μόνο που χρειάστηκε ήταν απλώς να «συναινέσομε» στις αλλαγές των θεσμών για να διατηρήσομε πάση θυσία αυτό που νομίζαμε ότι ήταν ποιότητα ζωής, και μάλιστα σιωπώντας, είτε για να μη χάσομε τη διακεκριμένη θεσούλα μας είτε από το φόβο της απόλυσης.
Χωρίς χρόνο, και κυρίως χωρίς ελεύθερο χρόνο, δεν προλάβαμε ούτε να σκεφτούμε, ούτε να αναθεωρήσομε, ούτε να αντισταθούμε, ούτε να πληροφορηθούμε, ούτε να διδαχθούμε, ούτε να αμυνθούμε! Μας τον είχαν πάρει οι γκρίζοι άνθρωποι που κυνηγούσαν τη Μόμο.
Με όλα τα «ναι» που λέγαμε, επειδή φοβόμασταν να αντιδράσομε.
Να μη χάσομε –λέει- την ποιότητα ζωής μας. Η απλώς τη δουλειά μας
Σιγά – σιγά καταργήθηκε κάτω από τη μύτη μας το «κοινωνικό κράτος» το οποίο σεβόταν τον άνθρωπο, την οικογένεια τη γυναίκα, τη μητρότητα, και μεταξύ άλλων είχε θεσμοθετήσει και λογικά ωράρια εργασίας για όλους. Συμβατά με την ανθρώπινη φύση και την ανάγκη της για ανάπαυση και αναψυχή. Όλα αυτά κατέρρευσαν σε μια νύχτα μόνο, μαζί με τον συνδικαλισμό ο οποίος είναι αλήθεια ότι στις δημόσιες υπηρεσίες τουλάχιστον είχε περιβληθεί με το μανδύα της υπερβολής και της κατάχρησης…
Σε όλες τις περιπτώσεις δείξαμε… «συναίνεση».
Η «ανταμοιβή» μας για αυτή τη συναίνεση είναι η οικονομική κρίση των τελευταίων δεκαετιών.
Πολλοί εν τω μεταξύ μείναμε άνεργοι ή εργαζόμενοι εκ περιτροπής. Αρκετοί από εμάς με περίσσευμα χρόνου… Μήπως θα έπρεπε να τον εκμεταλλευτούμε; Να αναθεωρήσομε τις αξίες και τις προτεραιότητές μας και να αλλάξομε σιγά σιγά το μοντέλο της ζωής μας; Να θυμηθούμε και να διεκδικήσομε το νόημα της ζωής που κάποτε παραδώσαμε;
Ο χρόνος μας είναι το μεγαλύτερο όπλο μας! Οι γκρίζοι άνθρωποι τον φοβούνται… Ειδικά επειδή θυμούνται ότι κάποτε τον παραχωρήσαμε πρώτα με τη συναίνεσή μας και στη συνέχεια υποκύπτοντας στους εκβιασμούς τους.
