Του Μιχαήλ Αλεξάνδρου Ξυλοπόδη
Παραθέτω κατωτέρω μεταφρασμένο ρεπορτάζ που δημοσιεύτηκε στην έγκριτη αγγλόφωνη εφημερίδα «The Daily Telegraph» στις 24 Μαϊου 2022. Επιμέλεια και μετάφραση Μιχαήλ Αλεξάνδρου Ξυλοπόδη.
ΤΟ ΒΡΕΤΑΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΠΙΜΕΝΕΙ ΟΤΙ ΤΑ ΕΛΓΙΝΕΙΑ ΜΑΡΜΑΡΑ ΑΝΑΣΥΡΘΗΚΑΝ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΜΠΑΖΑ
Το Βρετανικό Μουσείο υποστηρίζει ότι τα Ελγίνεια Μάρμαρα ανασύρθηκαν μέσα από μπάζα και δεν “αφαιρέθηκαν βίαια” από τον Παρθενώνα, καθώς η έντονη αντιπαράθεση αναφορικά με τον επαναπατρισμό τους κλιμακώνεται.
Έλληνες και Βρετανοί υπουργοί συμφώνησαν να συνομιλήσουν για το μέλλον των Μαρμάρων. Οι θιασώτες της επιστροφής τους ανέκαθεν υποστήριζαν ότι εκλάπησαν βιαίως από την Ακρόπολη κατόπιν εντολών του Λόρδου Έλγιν στις αρχές του 19ου αιώνα.
Το Βρετανικό Μουσείο υποστηρίζει ότι τα Γλυπτά δεν αφαιρέθηκαν βίαια από τον Παρθενώνα αλλά διεσώθησαν ευρισκόμενα μέσα σε κοντινά μπάζα. Αυτή ήταν η απάντηση του Ιδρύματος σε κλιμακούμενη πίεση για την επιστροφή των 2.500 ετών Μαρμάρων.
Ο αναπληρωτής διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου, Δρ. Τζονάθαν Γουίλιαμς, υποστήριξε σε διάσκεψη συγκληθείσα από την UNESCO για να συζητηθεί η διένεξη, ότι πολλά από τα Μάρμαρα «πράγματι ανασύρθηκαν μέσα από μπάζα ευρισκόμενα πέριξ του Παρθενώνα».
Πρόσθεσε δε: «Αυτά τα αντικείμενα δεν αφαιρέθηκαν όλα βίαια από τον ναό, όπως υποστηρίζεται».
Η διαμεσολαβητική μεταξύ κυβερνήσεων Επιτροπή της UNESCO Προώθησης Επιστροφής Ιστορικών Μνημείων παρενέβη στη συζήτηση για τα Γλυπτά και επέμεινε η Βρετανία να υιοθετήσει μια πιο διαλλακτική στάση προς εκείνους που αξιώνουν την επιστροφή τους στην Ελλάδα. Η Ελληνίδα Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, αντέκρουσε τους ισχυρισμούς του Μουσείου, λέγοντας ότι ο Λόρδος Έλγιν διέπραξε «οφθαλμοφανή κλοπή», παίρνοντας τα Μάρμαρα στις αρχές του 19ου αιώνα.
Απαντώντας σε κλιμακούμενη πίεση για την επιστροφή τους, το Βρετανικό Μουσείο προσπάθησε να αποσείσει τις κατηγορίες ότι τα Μάρμαρα «βίαια αποκολλήθηκαν» από τον ναό του Παρθενώνα προτού αποσταλουν στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλή η ιστορική αλήθεια δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση.
Ο περιώνυμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κέιμπριτζ, Πωλ Καρτλεζ, που υποστηρίζει την επιστροφή των Γλυπτών στην Αθήνα, μέλος της Βρετανικής Επιτροπής Επαναφοράς των Μαρμάρων, είπε ότι «αναμφίβολα υπήρξε βίαιη αποκόλληση σε μεγάλη κλίμακα».
Επίσης είπε ότι «επιτάσσεται από ηθικής πλευράς τα Μάρμαρα να επιστραφούν», προσθέτοντας: «Πρέπει όλα να επιστραφούν, ασχέτως τρόπου κτήσεως τους».
Επιστολές από την ομάδα που το 19ο αιώνα πήρε τα Γλυπτά εμφανίζονται να δικαιώνουν την τοποθέτηση του Καθηγητή Καρτλετζ και να αποδυναμώνουν τη θέση του Βρετανικού Μουσείου. Σημείωμα του Γιοβάνι Μπατίστα Λουσιέρι – που επέβλεψε την αφαίρεση των Μαρμάρων – προς τον εντολέα του Λόρδο Έλγιν αναφέρει ότι «αναγκάστηκε να φερθεί λίγο βάρβαρα», αναφερόμενος στην αφαίρεση ορισμένων Γλυπτών. Η κυρία Μενδώνη έθεσε αυτά τα επιβαρυντικά στοιχεία εις βάρος του Βρετανικού Μουσείου, αναφέροντας: «Οι ελληνικές Αρχές και η διεθνής επιστημονική κοινότητα έχουν αποδείξει περίτρανα με αδιάσειστα επιχειρήματα τα αληθή γεγονότα γύρω από την αφαίρεση των Γλυπτών του Παρθενώνα».
Προσέθεσε δε: «Ο Λόρδος Έλγιν χρησιμοποίησε αθέμιτα και αμφισβητούμενα μέσα για να αρπάξει και εξαγάγει τα Γλυπτά του Παρθενώνα, χώρις πράγματι να έχει εξασφαλίσει νόμιμη άδεια προς τούτο.
Τα Μάρμαρα αποκτήθηκαν από τον Λόρδο Έλγιν στις αρχές του 19ου αιώνα, προτού αγοραστούν από το Βρετανικό Μουσείο το 1816.
Μιχαήλ Αλεξάνδρου Ξυλοπόδη
20 Ιουνίου 2022
