Γράφει η Λεμονιά Μορόμαλου
Πριν πολλά χρόνια, βλέπαμε σε ξένες ταινίες τους ήρωες να επισκέπτονται ψυχολόγους και, εδώ στην Ελλάδα, χαμογελούσαμε με συγκατάβαση επειδή θεωρούσαμε ότι η πρακτική αυτή ταίριαζε σε άλλες χώρες, σε άλλες νοοτροπίες, μακριά μας. Η αλήθεια είναι ότι τότε η δική μας ζωή ήταν πιο απλή και, επειδή το λειτούργημα αυτό δεν ήταν ακόμα διαδεδομένο, υπήρξε εποχή που κατέληγε κάποιος στον ψυχίατρο ενώ στην ουσία είχε ανάγκη από ψυχολόγο με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται με φαρμακευτικές αγωγές χωρίς να είναι πάντα απαραίτητο…
Ακόμα παλαιότερα, οι άνθρωποι ήταν πιο θρησκευόμενοι από ό,τι είναι σήμερα, και η πίστη τους στον Θεό τους έδινε την απαραίτητη ψυχολογική στήριξη και παρηγοριά στα προβλήματά τους. Είναι ολοφάνερο ότι αυτή η θρησκευτικότητα εκλείπει στην εποχή μας για τους περισσότερους, αλλά το θέμα αυτό δεν είναι της παρούσης.
Η ελληνική κοινωνία αργά ή γρήγορα υπέκυψε στους ρυθμούς της ζωής που βλέπαμε μόνο σε ταινίες έως τότε, καθώς -λέει- εκσυγχρονιστήκαμε (μάλλον εξαπατηθήκαμε) και εισπράξαμε το αντίτιμο μιας επίπλαστης και απατηλής ευημερίας: καταναλωτική μανία, ατομισμός, άγχος, “απελευθέρωση” ηθών, έλλειψη χρόνου, εισβολή της τεχνολογίας, εντατικοποίηση του ρυθμού της ζωής, αύξηση εγκληματικότητας, πολλαπλασιασμός εθισμών ποσοτικά και ποιοτικά…
Παρόλα αυτά, η προσδοκία και η προοπτική την εποχή εκείνη, ήταν να ζήσομε καλλίτερα από τους προγενέστερους, κυρίως με την απόκτηση περιουσίας και άλλων υλικών αγαθών, καθώς και με σπουδές που υπόσχονταν ικανοποιητική επαγγελματική ανέλιξη . Παράλληλα θελήσαμε να ζήσομε και πιο ελεύθερα καταρρίπτοντας τις συμβατικότητες και τα στεγανά πράγμα το οποίο επιτύχαμε μεν, αλλά δυστυχώς σε πολλές περιπτώσεις δημιουργήθηκαν περισσότερα προβλήματα από αυτά που πιστέψαμε ότι λύσαμε…
Ο κλάδος της Ψυχολογίας εισήχθη στην ελληνική ανώτερη και ανώτατη εκπαίδευση πολύ αργότερα από τις άλλες χώρες αρχής γενομένης από το Πανεπιστήμιο Κρήτης το έτος 1987. Ακολούθησαν τα Πανεπιστήμια Αθηνών και Θεσσαλονίκης και μετά η Πάντειος Σχολή.
Σταδιακά έκαναν την εμφάνισή τους οι ψυχολόγοι, οι υπηρεσίες των οποίων δεν έγιναν εύκολα αποδεκτές από την κοινωνία. Σε σχετικές συζητήσεις θυμάμαι, υπήρχε η πεποίθηση ότι δεν χρειάζονται οι υπηρεσίες τους, αν έχεις οικογένεια και καλούς φίλους να τους πεις τα προβλήματα σου και να σε στηρίξουν.
Πολλοί μάλιστα, εξακολουθούν να πιστεύουν ακόμα και σήμερα ότι φθάσαμε σε αυτή την ανάγκη επειδή μέσα στην οικογένεια οι γονείς απουσιάζουν μονίμως για να εργασθούν και εν τω μεταξύ ο παππούς και η γιαγιά κατέληξαν στο γηροκομείο ή απλώς κάνουν κι αυτοί τη… ζωή τους. Αρκετοί μάλιστα υποστηρίζουν ότι ευθύνονται οι γυναίκες -μητέρες επειδή εργάζονται (!) Ίσως αυτά να αληθεύουν εν μέρει, αλλά ούτως ή άλλως η στήριξη από οικογένεια και φίλους μπορεί να ήταν κάποτε αρκετή ,αλλά δεν είναι πλέον σήμερα, ακόμα και αν παρέχεται αφείδωλα.
Η πολυπλοκότητα της σύγχρονης ζωής καθιστά πολλές φορές απαραίτητη τη συνδρομή του ψυχολόγου ως ειδικού. Δεν είναι τυχαίο που υπάρχουν επιστήμονες, όπως ο κ. Ματθαίος Γιοσαφάτ από παλιά, αλλά και πρόσφατα ο κ .Θάνος Ασκητής, οι οποίοι συνιστούν οπωσδήποτε επίσκεψη σε ψυχολόγο πριν από το γάμο ώστε, αφ’ ενός να μην μεταφερθούν στους κόλπους του άλυτα θέματα της πρότερης ζωής του ζευγαριού και αφ ετέρου να ενδυναμωθούν οι ίδιοι ως άτομα στη νέα τους ζωή, και αυτό, επειδή αποδείχθηκε, και μάλιστα πολλές φορές με οδυνηρό τρόπο ότι όλοι οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν μικρά ή μεγάλα προβλήματα είτε το συνειδητοποιούν είτε όχι.
Η ζοφερή επικαιρότητα καταδεικνύει την ανάγκη συνδρομής του κλάδου της Ψυχολογίας .Όταν συμβεί οποιοδήποτε δραματικό γεγονός -δυστυχώς ολοένα και αυξάνονται- στα πάνελ εμφανίζεται πάντα ένας /μια ψυχολόγος για να μας λύσει απορίες, να εξηγήσει φαινόμενα και να δώσει κατευθύνσεις αντιμετώπισης και διαχείρισής τους.
Η τάση να καλούνται συχνά ψυχολόγοι στα ΜΜΕ ξεκίνησε με την πανδημία περισσότερο για να στηριχθούν οι έγκλειστοι λόγω καραντίνας αλλά και να προληφθούν ή να αντιμετωπιστούν τα περιστατικά βίας που επέφερε ο γενικευμένος εγκλεισμός. Δεν είναι τυχαίο που το κίνημα Me Too ξεκίνησε εν μέσω καραντίνας και έφερε στο φως τα αίσχη που κάτω από διαφορετικές συνθήκες θα παρέμεναν αδίωκτα και θα διαιωνίζονταν, κι ας είναι όσα αποκαλύφθηκαν μέχρι τώρα η κορυφή του παγόβουνου…
Μπορεί να μην είναι πλέον ο φόβος των σχολίων του περίγυρου-ειδικά στις μικρές κοινωνίες – που αποθαρρύνει τους ανθρώπους να ζητήσουν συμβουλές από ψυχολόγο. Είναι η απουσία συνειδητοποίησης από την πλευρά μας ότι είμαστε πολλές φορές ανήμποροι να διαχειριστούμε κάποια κατάσταση καθώς δεν έχομε τις απαραίτητες γνώσεις, είναι η έλλειψη αυτογνωσίας θα λέγαμε, αλλά περισσότερο η ματαιοδοξία και το υπερτροφικό εγώ του σημερινού ανθρώπου σε ένα σύστημα που από τη μια είναι έτοιμο να καταβροχθίσει τον αδύναμο, ενώ από την άλλη τροφοδοτεί και κολακεύει αδιακρίτως το εγώ του καθενός με σκοπό να τον καθιστά υποχείριο της κατανάλωσης προϊόντων και υπηρεσιών, ρευμάτων, τάσεων, πεποιθήσεων και αντιλήψεων προβάλλοντάς του αδιάκοπα μοντέλα και standards μακριά από τις δυνατότητές του και από την ίδια την πραγματικότητα…
