Γράφει η Λεμονιά Μορόμαλου
Ο πολιτικός επιστήμονας (καθηγητής στο University of Chicago) John Mearsheimer είναι ένας από τους πιο γνωστούς επικριτές της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Για χρόνια, υποστήριξε ότι οι ΗΠΑ, πιέζοντας να επεκτείνουν το ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά και να δημιουργήσουν φιλικές σχέσεις με την Ουκρανία, έθεσαν τις βάσεις για την επιθετική θέση του Βλαντιμίρ Πούτιν απέναντι στη χώρα αυτή. Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014, ο Mearsheimer έγραψε ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί τους μοιράζονται το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης για αυτήν την κρίση». Αν και πολλοί επικριτές του Πούτιν έχουν υποστηρίξει ότι θα ακολουθούσε μια επιθετική εξωτερική πολιτική στις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες, ανεξάρτητα από τη δυτική ανάμειξη, ο καθηγητής διατηρεί τη θέση του ότι οι ΗΠΑ ευθύνονται για τον σημερινό πόλεμο στην Ουκρανία.
Διευκρινίζει δε ότι το πρόβλημα ξεκίνησε ήδη από τον Απρίλιο του 2008 κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής των 26 κρατών μελών του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι. Το θέμα της ένταξης της Γεωργίας και της Ουκρανίας στο Σύμφωνο, απασχόλησε τότε ιδιαίτερα τους συμμετέχοντες, λόγω των αντιδράσεων της Ρωσίας…
Σημείωση της Στήλης
(Ο τότε υφυπουργός εξωτερικών της Ρωσίας Γκριγκόρι Καράσιν είχε δηλώσει ότι η είσοδος της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ θα προκαλέσει βαθειά ρήξη στις σχέσεις της με τη Ρωσία και θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ασφάλεια της Ευρώπης. Την αντίθεσή τους στην ένταξη είχαν εκφράσει ο τότε πρωθυπουργός της Γαλλίας Φρανσουά Φιγιόν ο οποίος συνέστησε να προηγηθεί διάλογος με τη Μόσχα, αλλά και η Άνχελα Μέρκελ. Υπέρ της ένταξης είχαν ταχθεί οι ΗΠΑ με τον τότε πρόεδρο τους Μπαράκ Ομπάμα να ασκεί διαρκείς πιέσεις. Ο εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ Τζέιμς Απατουράι δήλωσε ότι το σχέδιο δράσης για την ένταξη είναι όχι θέμα του ΑΝ αλλά θέμα του ΠΟΤΕ, ενώ ο γ.γ. του ΝΑΤΟ κ. Σέφερ δήλωσε ότι το ΝΑΤΟ χαιρετίζει τις ευρω-ατλαντικές φιλοδοξίες της Ουκρανίας και της Γεωργίας, ενώ οι ηγέτες δεσμεύτηκαν ότι αυτές οι δυο χώρες θα γίνουν μια μέρα μέλη της Συμμαχίας).
(…) «Το επιχείρημά μου» -λέει ο καθηγητής σε πρόσφατη συνέντευξή του – «είναι ότι η Δύση, ειδικά οι Ηνωμένες Πολιτείες, είναι οι κύριοι υπεύθυνοι για τη σημερινή καταστροφή αλλά κανένας Αμερικανός υπεύθυνος χάραξης πολιτικής, δεν πρόκειται να θελήσει να το παραδεχτεί. Αντίθετα, θα πουν ότι είναι υπαίτιοι οι Ρώσοι, οι οποίοι μπορεί και να ήταν πρόθυμοι να ζήσουν με μια ουδέτερη Ουκρανία, χωρίς να είναι απαραίτητο η Μόσχα να έχει ουσιαστικό έλεγχο στην κυβέρνηση στο Κίεβο. Μπορεί τελικά να θέλουν απλώς ένα καθεστώς ουδέτερο και όχι φιλοαμερικανικό.
Σε διάγγελμα του ο Πούτιν είχε πει : “Όποιου δεν του λείπει η Σοβιετική Ένωση δεν έχει καρδιά”. Και μετά πρόσθεσε “Όποιος τη θέλει πίσω δεν έχει μυαλό”. Αλλά η Δύση ασχολήθηκε με το πρώτο μισό της δήλωσης κάτι που πράττει συχνά», συνεχίζει ο καθηγητής. «Ο Ρώσος πρόεδρος σίγουρα ενδιαφέρεται για την αλλαγή καθεστώτος. αλλά θα ήταν μια γκάφα κολοσσιαίων διαστάσεων από μέρους του το να προσπαθήσει να κατακτήσει ολόκληρη την Ουκρανία. (…)
Η στρατιωτική ισχύς βασίζεται στην οικονομική ισχύ. Χρειάζεστε μια οικονομική βάση για να χτίσετε έναν πραγματικά ισχυρό στρατό. Για να βγεις έξω και να κατακτήσεις χώρες, όπως η Ουκρανία ή τα κράτη της Βαλτικής, και να ξαναδημιουργήσεις την πρώην Σοβιετική Ένωση ή να ξαναδημιουργήσεις την πρώην Σοβιετική Αυτοκρατορία στην Ανατολική Ευρώπη θα απαιτούσε έναν τεράστιο στρατό στηριζόμενο σε μια οικονομική βάση που δεν έχει η σύγχρονη Ρωσία. Δεν υπάρχει λόγος (εμείς οι Αμερικανοί) να φοβόμαστε ότι η Ρωσία θα είναι μια περιφερειακή ηγεμονία στην Ευρώπη. Δεν αποτελεί σοβαρή απειλή για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αντίθετα, αντιμετωπίζουμε μια σοβαρή και επικίνδυνη απειλή στο διεθνές σύστημα από έναν ομότιμο ανταγωνιστή μας που είναι η Κίνα, τη στιγμή που η παρούσα πολιτική μας στην Ανατολική Ευρώπη υπονομεύει την ικανότητά μας να τη διαχειριστούμε ως την πιο σημαντική που έχομε σήμερα.(…)
Θα έπρεπε να σταματήσομε να ασχολούμαστε με την Ευρώπη, να αντιμετωπίσουμε την Κίνα και να εργαζόμαστε υπερωρίες για να δημιουργήσουμε φιλικές σχέσεις με τους Ρώσους. Οι Ρώσοι είναι μέρος του εξισορροπητικού συνασπισμού μας απέναντι στην Κίνα. Εάν ζείτε σε έναν κόσμο, όπου υπάρχουν τρεις μεγάλες δυνάμεις -Κίνα, Ρωσία και Ηνωμένες Πολιτείες- και μια από αυτές τις μεγάλες δυνάμεις, η Κίνα, είναι ομότιμος ανταγωνιστής σας, τι θα έπρεπε να κάνετε εάν είστε στις Ηνωμένες Πολιτείες; Εμείς ( οι Αμερικανοί) αυτό που κάναμε με τις ανόητες πολιτικές μας στην Ανατολική Ευρώπη είναι να οδηγήσουμε τους Ρώσους στην αγκαλιά των Κινέζων.(…)
Εάν η Ρωσία πιστεύει ότι η Ουκρανία αποτελεί υπαρξιακή απειλή, επειδή ευθυγραμμίζεται με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους δυτικοευρωπαίους συμμάχους της, αυτό θα προκαλέσει τεράστια ζημιά στην Ουκρανία. Φυσικά αυτό ακριβώς συμβαίνει τώρα. Το επιχείρημά μου λοιπόν είναι: Σοφή στρατηγική για την Ουκρανία θα είναι να διακόψει τις στενές σχέσεις της με τη Δύση, ειδικά με τις Ηνωμένες Πολιτείες, και να προσπαθήσει να είναι φιλόξενη με τους Ρώσους. Αν δεν είχε υπάρξει απόφαση να μετακινηθεί το ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά για να συμπεριλάβει την Ουκρανία, η Κριμαία και το Ντονμπάς θα ήταν μέρος της Ουκρανίας σήμερα και δεν θα υπήρχε πόλεμος».
Ο καθηγητής υποστηρίζει σε άλλες συνεντεύξεις του ότι οι Ρώσοι θα πράξουν αυτό ακριβώς που έπραξαν οι Αμερικανοί το 1945 προκειμένου να αποφύγουν μια εισβολή στα κύρια ιαπωνικά νησιά, επειδή είχαν ήδη τεράστιες ανθρώπινες απώλειες, όταν εισέβαλαν στην Ίβο Τζίμα και στην Οκινάουα. Έτσι, ξεκίνησαν να βομβαρδίζουν τις ιαπωνικές πόλεις, όπου, στο Τόκυο μόνο, οι νεκροί ήταν περισσότεροι από αυτούς της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι. Αυτό ακριβώς θα επιδιώξουν οι Ρώσοι βομβαρδίζοντας πόλεις της Ουκρανίας, ώστε να τις καταστρέψουν έως εδάφους. «Το γεγονός ότι η Ρωσία έθεσε το πυρηνικό της σύστημα σε υψηλό συναγερμό μάς δίνει ένα ισχυρό μήνυμα για το πόσο σοβαρά αντιλαμβάνονται την παρούσα κρίση και ότι θεωρούν τις προθέσεις μας πραγματική υπαρξιακή απειλή την οποία μια μεγάλη δύναμη δεν είναι δυνατόν να προσπεράσει χωρίς να αντιδράσει ανάλογα.
Ας θυμηθούμε την πυραυλική κρίση στην Κούβα, η οποία παρόλο που δεν ήταν τόσο επικίνδυνη, όσο είναι η κρίση στην Ουκρανία σήμερα, αντιμετωπίστηκε από τις ΗΠΑ ως υπαρξιακή απειλή.
Πολλοί από τους συμβούλους του Κένεντι τότε, τον συμβούλεψαν να μη διστάσει να χρησιμοποιήσει τα πυρηνικά του εναντίον της Ρωσίας. Έτσι αντιδρούν οι μεγάλες δυνάμεις όταν αισθανθούν ότι αντιμετωπίζουν υπαρξιακή απειλή», συνεχίζει ο κ. Μερσέμερ.
Κατά τη γνώμη μου ένας πυρηνικός πόλεμος έχει πολύ μικρή πιθανότητα να συμβεί αλλά δεν χρειάζεται η πιθανότητα να είναι μεγάλη για να δημιουργηθεί τεράστια παγκόσμια ανησυχία με ό,τι αυτή συνεπάγεται. Για τον λόγο αυτό πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί και να μη σπρώχνομε τους Ρώσους στη γωνία. Αυτό που πιστεύω είναι ότι στην παρούσα φάση ανταγωνισμού ανάμεσα σε εμάς και τους Ρώσους θα κερδίσουν οι Ρώσοι…Το λέω επειδή οι Αμερικανοί δεν νοιάζονται τόσο πολύ όσο οι Ρώσοι- άλλωστε δήλωσαν κατηγορηματικά ότι δεν πρόκειται να πολεμήσουν και να πεθάνουν για την Ουκρανία, ενώ αντίθετα οι Ρώσοι μάχονται για να αντιμετωπίσουν αυτό που θεωρούν υπαρξιακή απειλή. Πιστεύω ότι θα υπερισχύσουν οι Ρώσοι επειδή η ζυγαριά της αποφασιστικότητας κλίνει με το μέρος τους. Τώρα το ερώτημα είναι ποιος θα χάσει από αυτή την αντιπαράθεση. Δεν θα είναι οι Αμερικανοί επειδή – όπως είπαμε- δεν τους πολυενδιαφέρει. Οι πραγματικά χαμένοι θα είναι ο λαός της Ουκρανίας. Αυτό που κάναμε είναι να τους ενθαρρύνομε να γίνουν μέλος του ΝΑΤΟ, και τους ωθήσαμε στην ουσία να γίνουν δυτικό προπύργιο στα σύνορα με τη Ρωσία, παρά το γεγονός ότι οι Ρώσοι από την αρχή δήλωσαν ότι αυτό δεν πρόκειται να το δεχθούν. Με λίγα λόγια πήραμε μια ακίδα και τη χώσαμε στο μάτι της αρκούδας γνωρίζοντας ότι η αρκούδα δεν θα χαμογελάσει αλλά θα αντεπιτεθεί. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι Ρώσοι διαπράττουν βρωμοδουλειές αλλά δεν φέρουν αυτοί την ευθύνη στην προκειμένη περίπτωση. Κατά τη γνώμη μου την ευθύνη φέρουν αποκλειστικά οι ΗΠΑ…
(ΠΗΓΕΣ: ΤΗΕ NEW YORKER, WIKIPEDIA)
