Γράφει η Λεμονιά Μορόμαλου
Παραμονή πρωτοχρονιάς 1995. Θα ταξίδευα για Κάιρο και μετά θα έφθανα, με τρόπο που ακόμα δεν είχα κατανοήσει πλήρως, στην Αλεξάνδρεια. Πήρα μαζί μου μια πρόχειρη αλλαξιά και πολλά βραδινά ρούχα που ελάχιστα ωφέλησαν κατά τη φιλοξενία μου στο φορτηγό πλοίο «NICOLAS».
Α! Πήρα και έναν τεράστιο χαλβά για να δώσω πεσκέσι στο πλήρωμα- επιμονή τού κάπως μανιακού φίλου, ερασιτέχνη ζαχαροπλάστη που τον έφτιαξε. Πρώτο ταξίδι στο εξωτερικό – εξαιρείται η Σμύρνη που κάποτε ήταν «εξωτερικό» αλλά τώρα πια μάλλον «εσωτερικό» – με air bus παρακαλώ, βραδινή πτήση, χωρίς βίζα (θα μου την εξέδιδαν -λέει- εκεί στο αεροδρόμιο του Καΐρου), με συνταξιδιώτες στα διπλανά καθίσματα ένα ζευγάρι Γιαπωνέζων. Παρατηρούσα αχόρταγα τα πάντα γύρω μου και όλο χαμογελούσα στους διπλανούς μου. Το μενού στο αεροπλάνο περιλάμβανε και μια σημείωση που δήλωνε κατηγορηματικά ότι το παραπλεύρως κομμάτι κρέατος ΔΕΝ ήταν χοιρινό! Οι Γιαπωνέζοι έδειξαν να τρελαίνονται με τα γιαπράκια αλλά τους διαβεβαίωσα εντίμως ότι της μητέρας μου είναι κατά πολύ ανώτερα, τους ανέλυσα μάλιστα και τη συνταγή, επειδή ήθελα να παρατείνω την κουβέντα για να ξεχάσω το άγχος μου! Δέος το μέγεθος του Καΐρου το βράδυ από ψηλά, απέραντο αεροδρόμιο γεμάτο ένοπλους στρατιώτες, κι εκείνες, βρε παιδί μου, οι προειδοποιητικές πινακίδες για συγκεκριμένες παραβάσεις ήταν τρομαχτικές…(έως θάνατος!) Μια και δυο, ακολουθώ τους υπόλοιπους επιβάτες για τη συλλογή αποσκευών, ευχόμουν ο χαλβάς να μην έχει καταστρέψει το σύμπαν και ξαφνικά θυμήθηκα ότι κάπου μέσα στην απεραντοσύνη εγώ έπρεπε να εκδώσω και βίζα! Ξανακοίταξα ανήσυχη τους τοίχους για τυχόν ποινές που να την αφορούν αλλά δεν είδα τίποτα σχετικό. Απέκτησα γρήγορα και εύκολα το χαρτάκι που νομιμοποιούσε την παρουσία μου στη χώρα του Ραμσή έναντι μόλις 15 δολαρίων, προσπάθησα να συμμαζέψω τη φαντασία μου και ταυτόχρονα να βρω από πού θα με υποδεχθούν αυτοί που τέλος πάντων είχαν υποσχεθεί να με υποδεχθούν για να με πάρουν μαζί τους στην Αλεξάνδρεια! Αρχάρια στα ταξίδια, πίστεψα ότι θα τους συναντούσα κάπου κοντά στο χώρο των αποσκευών ή έστω παραδίπλα για να με βοηθήσουν τουλάχιστον με τις βαλίτσες, τα βραδινά ρούχα και το χαλβά! Αλίμονο… Κανείς και πουθενά… Εν τω μεταξύ οι στρατιώτες τώρα μου φάνηκε ότι φορούσαν στολή σε άλλο χρώμα αλλά μάλλον είναι αστυνομικοί σκέφτηκα δευτερευόντως, ενώ είχα ήδη αρχίσει να ασφυκτιώ στη σκέψη ότι σε κάποια άλλη ζωή θα μπορούσα κι εγώ να ζω σε χώρα με καθεστώς παρόμοιο με του Μουμπάρακ… Διάδρομοι από δω- ακολουθούσα σιωπηλά τους υπόλοιπους επιβάτες-μπάρες από κει, περπατούσα εγώ κι έσερνα τις ασήκωτες βαλίτσες αλλά δεν έβλεπα χώρο υποδοχής των ταξιδιωτών. Λίγο πριν αρχίσω να ρωτώ κατά πού πέφτει το «Σέρατον» διαπίστωσα ότι οι άνθρωποι που υποδέχονταν τους οικείους τους, περίμεναν έξω από το αεροδρόμιο σε ένα μεγάλο κιόσκι που εφάπτονταν του κτηρίου των εγκαταστάσεων… Μόλις είδα τους δικούς μου, πήρα φόρα, πριν καν χαιρετίσω, τσούλησα προς το μέρος τους τις αποσκευές, που μου είχαν σπάσει τα χέρια, και κάθισα ασθμαίνοντας από κούραση πάνω σε κάτι που έμοιαζε με καναπέ. Άξαφνα θυμήθηκα τον χαλβά, απαίτησα πανικόβλητη να ανοιχτεί η μεγάλη βαλίτσα για έλεγχο, το έδεσμα είχε απλώς μπατάρει μονόπλευρα, είχε χαλάσει λίγο το σχήμα του αλλά πάντως έδειχνε να τρώγεται. Ακόμα… Τότε ακριβώς ένοιωσα μια αφόρητη ζέστη. Είχε είκοσι δύο βαθμούς κι εγώ βαριά ντυμένη σαν τα γιαπράκια που περιέγραφα στους Γιαπωνέζους, άρχισα να «γδύνομαι»… Ένας κοντός μελαμψός κύριος άρχισε να μαζεύει όσα πετούσα…, τον κοίταξα με απορία και μου δόθηκε η εξήγηση ότι ήταν ο οδηγός ταξί που είχαμε νοικιάσει για να μας πάει -λέει -στην πατρίδα της Κλεοπάτρας. Θα φεύγαμε αμέσως! Απέφυγα να φέρω στο μυαλό μου τον χάρτη… Αλλά καθώς ήμασταν κουρασμένοι θα μπορούσαμε -λέει-να διανυκτερεύσομε σε κάποιο ξενοδοχείο στο δρόμο. Σε λίγη ώρα όμως θα άλλαζε ο χρόνος και ήλπιζα να μη μας βρει μες στο ταξί! Για να μη συμβεί αυτό και, καθώς πλησίαζε η ώρα δωδεκάτη, σταματήσαμε σε ένα βενζινάδικο, μπήκαμε μέσα, πήραμε από μια μπύρα, καθώς δεν υπήρχε τίποτα άλλο, είπαμε «τσιν- τσιν» στα ελληνικά και ευχηθήκαμε ο ένας στον άλλο «Ευτυχισμένο το 1995». Ρώτησα χαζά κατά πού πέφτει η Αλεξάνδρεια και πήρα την απάντηση ότι είναι πολυυύ μακριά, εν τω μεταξύ άρχισα, παρ’ όλο που ήταν νύχτα, να βλέπω άμμο, πολλή άμμο στη διαδρομή!
-Τι είναι αυτό; ρωτώ με αφέλεια…
-Α! Εδώ είναι η Σαχάρα, μού απαντά με ένα πλατύ χαμόγελο ο οδηγός.
-Η ίδια η Σαχάρα; ξαναρωτώ εγώ…
-Η… άκρη της, απαντά εκείνος.
-Και…έχει εδώ ξενοδοχεία; ρωτώ πάλι ξεψυχισμένα.
-Ναι, υπάρχει ένα που δεν έχει ακόμα ανοίξει επίσημα αλλά ίσως, αν δώσομε κατιτίς να μας δεχτούν!
Ναι! μας δέχτηκαν χωρίς κατιτίς αλλά μόνο με κανονική ταρίφα σαν να βρισκόταν το ξενοδοχείο σε πλήρη λειτουργία. Ήταν άδειο, ολόαδειο, και ευτυχώς που υπήρχε κουζίνα για τα συνεργεία. Νύσταζα πια, το δωμάτιο ήταν ωραίο, δεν έκανε κρύο και ξανά ευτυχώς που είχα θυμηθεί να πάρω πυτζάμες. Μια μικρή παρένθεση. Τη βαλίτσα μου δεν την είχα ετοιμάσει μόνη μου, επειδή είχα άγχος για το ταξίδι, όπως άλλωστε και για όλα τα επόμενα της σταδιοδρομίας μου ως επισκέπτου on board. Την ετοίμαζαν οι στενοί συγγενείς μου…Τέλος πάντων, δεν θυμάμαι τι έφαγα και αν έφαγα πρωτοχρονιάτικα, την επόμενη μέρα όμως που ξύπνησα, από το παράθυρο του δωματίου είδα την έρημο… Ναι, τη Σαχάρα, έστω την… άκρη της. Με ένα τεράστιο αφρικάνικο ήλιο όπως ακριβώς στο παμπάλαιο ντοκιμαντέρ «Ο αγών για την επιβίωση»- αν το θυμάται πλέον κανείς…
Έμαθα επίσης, ότι ο οδηγός είχε διανυκτερεύσει στο αυτοκίνητό του. Από την ημερήσια διαδρομή ελάχιστα θυμάμαι- κάτι φρούτα που πούλαγαν στους δρόμους- όπως επίσης και τη στιγμή που ο οδηγός μας μου δήλωσε χαμηλόφωνα έξω από ένα μοναχικό θάλαμο ότι εδώ είναι οι… φυλακές!
-Δεν τις βλέπω, λέω εγώ…
-Πώς να τις δεις, απαντά εκείνος, αφού είναι κάτω από τη γη!
Άρχισα να νοιώθω στενάχωρα αλλά η αρχαιομανία μου δεν με άφησε να φοβηθώ παραπάνω, ήξερα ότι είχα πολλά να δω… Δεν θυμάμαι ποια ώρα φθάσαμε στη Αλεξάνδρεια, ο ταξιτζής έφυγε, θα ήταν -λέει- στη διάθεσή μας και όλες τις επόμενες μέρες έναντι κάποιας λογικής αμοιβής…
Δεν μου χρησίμευσαν τα βραδινά ρούχα, δεν αγόρασα άλλα για να μη χάσω χρόνο στο ψάξιμο και πέρασα δέκα μέρες με το ίδιο τζάκετ και ένα μπορντό συνολάκι που με βαριά καρδιά πέταξα πριν από αρκετά χρόνια. Α! Ο οδηγός εκτελούσε και χρέη ξεναγού, τουλάχιστον όσον αφορά τον προσανατολισμό, σε κάτι Αγγλικά που δεν… καταλάβαινα. Χρειάστηκε να μου τα μεταφράσουν…Υπομονή εγώ…και προπάντων αυτοπεποίθηση. Από την επόμενη μέρα αρχίσαμε τις επισκέψεις στους αρχαιολογικούς χώρους που πάντα ονειρευόμουν να βρεθώ. Απέφευγα να δω τους τεράστιους σωρούς από σκουπίδια κατά μήκος της παραλίας, έβλεπα όμως τα παραθαλάσσια υπέροχα αρχοντικά τής πάλαι ποτέ ελληνικής παροικίας -θυμήθηκα τους αλεξανδρειανούς ( έτσι τους ονόμαζε η οικογένεια) κοσμοπολίτες συγγενείς, μου έσπρωξα τις αναμνήσεις μου από τις αφηγήσεις τους όσο μπορούσα και έβλεπα μόνο ό,τι ήθελα να δω, αγόρασα πολλά βαριά βιβλία ιστορίας τόσο στα Αγγλικά όσο και στα Γαλλικά που με δυσκόλεψαν στην αναχώρηση και απέσπασαν επικριτικά σχόλια και αυτά και το περιεχόμενό τους και εγώ!
Προσπάθησα να περάσω καλά… Είχα φέρει μαζί μου ένα player και κάμποσα cds νοσταλγικά και τα άκουγα όλη μέρα μέχρι να βγω για περιοδεία… Η αγορά ήταν απέραντη, λειτουργούσε από νωρίς το πρωί μέχρι τα μεσάνυχτα και έβρισκες ό,τι ήθελες (σχετικό). Αγόρασα αρχαιοπρεπείς κελεμπίες (μόνο) αλλά από το ελληνορωμαϊκό μουσείο αγόρασα τα βιβλία που λέγαμε και αγαλματάκια, πολλά αγαλματάκια, πάπυρους, οβελίσκους, στυλό, μινιατούρες και ό,τι μου ερχόταν στο κεφάλι να πάρω μαζί μου οίκαδε.
Στο θέμα του φαγητού δεν μπόρεσα να συνεννοηθώ, επειδή δεν μιλούσαμε τα ίδια αγγλικά με τον σερβιτόρο που κατά τα άλλα με ενθουσίαζε το γεγονός ότι είχε σπουδάσει τουριστικά επαγγέλματα! Όταν μου παρουσίασε το μενού, εγώ ζήτησα λίγο από όλα όσα μου άρεσαν. Με άκουσε ένας από τους συνδαιτυμόνες μου και μου λέει:
-Ξέρεις, χρησιμοποίησες πολλές λέξεις και για το λόγο αυτό νομίζω ότι θα σου φέρει πολλά φαγητά.
-Άντε καλέ! λέω εγώ… Χρειάστηκαν δυο δίσκοι για να μου φέρει τα φαγιά μου, επειδή απλώς είχε καταλάβει ότι εγώ δεν επιθυμούσα λίγο από όλα, αλλά πλήρες πιάτο από όλα! Ευτυχώς δεν πλήρωνα εγώ…
Το κυκλοφοριακό χάος είμαι βέβαιη ότι είναι θέμα αντίληψης, επειδή κάποια στιγμή είχαν μπερδευτεί οι προτεραιότητες ανάμεσα σε ένα αυτοκίνητο, ένα σκύλο και ένα κάρο. Τα κατάφεραν μια χαρά και με μεγάλο σεβασμό ο ένας προς τον άλλον! Πρόλαβα να φωτογραφήσω το στιγμιότυπο αλλά δεν νομίζω να έχει πλέον καμία σημασία. Κατακόμβες, η Στήλη του Πτολεμαίου, το Ορθόδοξο Πατριαρχείο, το Κοπτικό Πατριαρχείο, παλιές γειτονιές στα ενδότερα με ανθρώπους που μιλούσαν ακόμα ελληνικά, το ξενοδοχείο «Σεσίλ» (κέντρο λήψης αποφάσεων και στρατηγείο κατά τη διάρκεια του Β΄ ΠΠ μού θύμισε τις «Ακυβέρνητες Πολιτείες»), το «Κορνίς» με τα εστιατόρια που σέρβιραν θαλασσινά, ο «Φάρος» ή, τέλος πάντων το σημείο που βρισκόταν κάποτε ο Φάρος της Αλεξάνδρειας και… ωπς ήρθε η ώρα της επιστροφής.
Μικρό αεροδρόμιο, μεγάλο αέρα, κοσμοπολίτικο απέπνεα πλέον εγώ, κι ας φορούσα μια βδομάδα τα ίδια ρούχα, επειδή τα υπόλοιπα ήταν ακατάλληλα, ήρθε η ώρα ελέγχου των αποσκευών και οι άρρενες υπάλληλοι του Τελωνείου έκαναν με ευσυνειδησία τη δουλειά τους, εκθέτοντας όλα τα προσωπικά μου είδη- ιδιαίτερα δε αυτά που αφορούν το φύλο μου. Απ’ ό,τι κατάλαβα πρέπει να τους άρεσαν. Ειδικά τα εσώρουχα. Τους έβαλα τις φωνές και στα Αγγλικά και στα Γαλλικά, ενώ τα πρόσωπα που με ξεπροβόδισαν πίσω από μια τζαμαρία στο δρόμο πανικοβλήθηκαν και μου έγνεφαν με κάθε δυνατό τρόπο να σταματήσω να διαμαρτύρομαι αφήνοντάς με να καταλάβω με την ανάλογη χειρονομία ότι δεν θέλει και πολύ να βρεθώ σε καμιά φυλακή!
Θυμήθηκα το «περίεργο καθεστώς», την αστυνομοκρατία, τη στρατοκρατία και εκείνο το φυλάκιο κοντά στο κάρο με τα φρούτα, τη στιγμή που μια ευγενική φωνή πίσω μου, λέει:
-Κυρία μου, προσπαθήστε να καταλάβετε ότι η νοοτροπία τους είναι διαφορετική από τη δική μας!
Γυρίζω και βλέπω τον Λαζόπουλο ( ναι, τον Λάκη! ) ο οποίος κάτι τους είπε στη γλώσσα τους, γλύτωσε από τα χέρια τους το όμορφο ομπρελάκι μου, και το μικρό μου κόκκινο βαλιτσάκι με τα εσώρουχα έκλεισε επί τέλους. Πάντως ο Λαζόπουλος αναπόφευκτα είχε δει το περιεχόμενό του, το ίδιο και όλοι οι υπόλοιποι ταξιδιώτες που περίμεναν τη σειρά τους υπομονετικά για έλεγχο των δικών τους αποσκευών! Περιμένοντας το αεροπλάνο ήπιαμε καφέ με τον Λάκη, φωτογραφηθήκαμε και συζητήσαμε αρκετή ώρα περί πολιτισμών και άλλων δαιμονίων για να παραφράσω τον λατρευτό μου Μάρκες… Είχα ήδη διαβάσει στις εφημερίδες ότι το μεγαλύτερο μέρος των εισπράξεων από τις καθ’ όλα επιτυχημένες θεατρικές του παραστάσεις το διέθετε για τις επισκευές και τη συντήρηση του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, καθώς και της Βιβλιοθήκης (αυτά να μην τα ξεχνάμε) και δεν δίστασα να τον ρωτήσω σχετικά… Απέφυγε πάντως με ταπεινότητα τις λεπτομέρειες δείχνοντας μετριοφροσύνη…
Δεν είναι τόσο τα γεγονότα, οι καταστάσεις, τα πρόσωπα, οι περιπέτειες, ούτε καν η ίδια η ζωή, που παίζουν τον σημαντικότερο ρόλο, πιστεύω… Είναι ο τρόπος που τα νοιώθει κανείς όλα αυτά, που πρωτίστως τα αντιλαμβάνεται. Κάποτε τα βγάζει στο χαρτί -έστω στην οθόνη -επειδή έχει την ανάγκη να μοιραστεί αυτόν τον τρόπο με έναν δυο ανθρώπους ίσως και περισσότερους. Πιο πολύ θέλησα να διακωμωδήσω τις περιπέτειές μου και ίσως να ξορκίσω την ίδια μου την αντίληψη περί των πραγμάτων γενικώς… Μπας και γίνει η ζωή μου λιγάκι πιο απλή και βαρετή… Καλή χρονιά!
