Γράφει ο Νίκος Κ. Χαβιάρας δ.Φ.
Ο Ιωσήφ Βαλέστ (Joseph Balestra -Βαλέστος ή Βαλέστας ή Βαλέστρας ή Μπαλέστρας εξελληνισμένα) γεννήθηκε στα Χανιά το 1790. Είχε γαλλική καταγωγή, καθώς ο έμπορος πατέρας του ήταν Κορσικανός. Σε αντίθεση, λοιπόν, με τους άλλους φιλέλληνες, γνώριζε καλά την ελληνική νοοτροπία, όπως και άπταιστα την ελληνική γλώσσα.
Μετά τις στρατιωτικές σπουδές του στη Γαλλία, ο Βαλέστ υπηρέτησε στο στρατό του Ναπολέοντα μέχρι το 1814 και στη συνέχεια επέστρεψε στην Κρήτη για να βοηθήσει τον πατέρα του στην εργασία του. Στο πλαίσιο αυτό βρέθηκε για εμπορικές υποθέσεις στην Τεργέστη. Από εκεί, αρχές Ιουνίου του 1821, ταξιδεύει στην Ελλάδα με τον Δημήτριο Υψηλάντη, που ήθελε να του αναθέσει την οργάνωση τακτικού ελληνικού στρατού. Έτσι, φθάνει στα Βέρβενα, ορεινό χωριό στην κεντρική Πελοπόννησο (21 Ιουνίου 1821), και, ενώ οι Έλληνες πολιορκούν την Τριπολιτσά, οργανώνει το πρώτο τακτικό σώμα ελληνικού στρατού από 248 άνδρες, με γαλλικό οπλισμό (που αγόρασε με προσωπική του δαπάνη ο Δημ. Υψηλάντης) και τίθεται επικεφαλής του ως χιλίαρχος. Με το σώμα αυτό ο Βαλέστ απέτρεψε την απόβαση του Οθωμανού ναυάρχου Καρά Αλή στην Καλαμάτα (27 Αυγούστου 1821), επιτυχία πολύ σημαντική, καθώς ο στόχος των Τούρκων ήταν η δημιουργία αντιπερισπασμού στους Έλληνες πολιορκητές της Τριπολιτσάς. Ευφυώς τοποθέτησε τους άνδρες του, μαζί με 100 Μανιάτες που πήγαν να τον βοηθήσουν, με τέτοιο τρόπο, ώστε ο Καρά Αλής να νομίσει ότι είχε να αντιμετωπίσει πολυπληθή τακτικό στρατό και να μην τολμήσει την απόβαση. Μετά από αυτό, η φήμη του Βαλέστ εξαπλώθηκε.
Μετά και από κάποιες άλλες επιχειρήσεις στο Μοριά, ο Βαλέστ αποφάσισε να βοηθήσει στον απελευθερωτικό αγώνα της ιδιαίτερης πατρίδας του. Στις 20 Μαρτίου 1822 φθάνει στα Σφακιά και ο σχεδιασμός του προέβλεπε την κατάληψη τουλάχιστον ενός από τα μεγάλα φρούρια της μεγαλονήσου. Δυστυχώς, στις 14 Απριλίου 1822, στην επιχείρησή του για κατάληψη του κάστρου του Ρεθύμνου, ο Βαλέστ αιχμαλωτίσθηκε και θανατώθηκε. Οι Τούρκοι κάρφωσαν σε κοντάρια το κεφάλι και το δεξί του χέρι και τα περιέφεραν στο Ρέθυμνο. Αυτό ήταν το τέλος του σημαντικού αυτού φιλέλληνα, που, κατά τον ιστορικό της Επανάστασης Ιωάννη Φιλήμονα, «πιο σωστά θα χαρακτηριζόταν Έλληνας».
