Γράφει ο Κ. Ε. Φραγκομίχαλος, PhD (Lond.) – Επ. σχολικός σύµβουλος φιλολόγων, π. πανεπιστηµιακός
Κύριε διευθυντά
Στην επιστολή («Καθηµερινή» 24/6/2023) µε τίτλο «Η ληξιαρχική πράξη γέννησης της Δηµοκρατίας, η Πολιόχνη της Λήµνου και το προϊστορικό Αιγαίο», η επιστολογράφος δρ Βιβή Βασιλοπούλου, αφού αναφέρεται προλογικά στη συνήθως επαναλαµβανόµενη θέση ότι η Δηµοκρατία γεννήθηκε στην Αθήνα, προσθέτει: «Οµολογώ ότι πριν από χρόνια είχα ακούσει ένα συνάδελφο αρχαιολόγο να µιλάει για βάσιµη “υποψία” ότι (η Δηµοκρατία) γεννήθηκε σε άλλη σπουδαία πόλη της αρχαιότητας, αλλά δεν έχω στοιχεία ούτε και εξουσιοδότηση να µιλήσω σχετικά».
Επί της ως άνω ακριβολόγου οµολογίας και παραδοχής, ας µας επιτραπεί προς περαιτέρω διαφώτιση του θέµατος να σηµειώσουµε τα εξής:
Σύµφωνα µε τις υπάρχουσες επιγραφικές µαρτυρίες, η Δηµοκρατία φαίνεται να πρωτοεµφανίστηκε στην αρχαία Χίο, η οποία κατά τον Θουκυδίδη (VIII, 40.1 και 45.4) υπήρξε «η µεγίστη των εν Ιωνία συµµαχίδων πόλεων», µε τους κατοίκους της να λογίζονται ως οι «πλουσιώτατοι των Ελλήνων». Σε ενεπίγραφη βουστροφηδόν στήλη γνωστή ως «Κύρβιν» του Θολοποταµίου (χωριό της νήσου, όπου αυτή ανευρέθη το 1907), τοποθετούµενη χρονικά µεταξύ των ετών 575-550 π.Χ., και λογιζόµενη ως το αρχαιότερο συνταγµατικό κείµενο, επιπλέον των λοιπών δηµοκρατικών θεσµών και διαδικασιών, µνηµονεύεται και «βουλή δηµοσίη», συνιστώσα αντιπροσωπευτικό σώµα του χιακού δήµου, µε τα µέλη της να εκλέγονται διά κλήρου ή ψηφοφορίας και να έχουν ευρύτατες και αναλυτικά εκτιθέµενες δικαιοδοσίες.
Βάσει των ως άνω στοιχείων, ήδη από τον προπερασµένο αιώνα οι µελετητές έχουν οδηγηθεί στο συµπέρασµα ότι γενέθλιος τόπος της Δηµοκρατίας πρέπει να λογίζεται η Χίος, άποψη που διατυπώνει και ο καθηγητής της Πολιτικής Φιλοσοφίας David Held στο περισπούδαστο έργο του «Models of Democracy» (ελλ. έκδοση «Μοντέλα Δηµοκρατίας», Αθήνα 2007, σελ. 29), σηµειώνοντας χαρακτηριστικά: «Φαίνεται ότι η πρώτη δηµοκρατική πολιτεία εµφανίστηκε στα µέσα του έκτου π.Χ. αιώνα στη Χίο…».
Ο γενέθλιος τόπος της Δημοκρατίας | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 9/7/23
https://www.kathimerini.gr/opinion/readers/562510258/o-genethlios-topos-tis-dimokratias/
