Γράφει η Ευγενία Γάλλου
Ονομάζεται η εμπαθής αφοσίωση χωρίς ανοχή για άλλη άποψη, τυφλή προσήλωση σε κάποιες αντιλήψεις, που προκαλεί μίσος και βιαιότητες προς τους αντιπάλους. Είναι η αδιαλλαξία, η μισαλλοδοξία, η άκριτη προσκόλληση σε δόγματα και ιδεολογίες.
Μια εκδοχή:
< γαλλ. fanatisme < fanatique < λατιν. fanaticus = θεομανής < fanum =ιερόν < φανός < φαίνω= φωτίζω.
Παραπέμπει σε ιερή τελετή – μυσταγωγία συνοδευόμενη κατά κανόνα με πυρσούς…
Η λ. μαρτυρείται από το 1838 σε έγγραφα τής Ιεράς Συνόδου.
Άλλη εκδοχή:
< λατ. fanaticus = αυτός που συχνάζει στον ναό, θεόληπτος < fanum = ναός.
Το επίθ. μαρτυρείται από το 1871 στο Ελληνογαλλικόν Λεξικόν τού Άγγ. Βλάχου, Dictionary of Greek. 2013.
Στην αγγλική γλώσσα fan= οπαδός, υποστηρικτής.
*Αρχικά είχε μόνο θρησκευτική έννοια (ένθεος), αλλά έφτασε να σημαίνει και τη συναισθηματική έξαρση με υπερβολές κάθε είδους, που κατέχει όποιον πιστεύει πως είναι επιφορτισμένος με μια αποστολή…
*Στην αρχαία Ρώμη, fanotici (=θρησκόληπτοι, θρησκομανείς, μανιώδεις) καλούνταν οι προσερχόμενοι στο βωμό της θεάς του πολέμου Μπελλόνα, οι οποίοι καταλαμβανόμενοι από ένθεη μανία προέβαιναν σε φρικαλεότητες μπροστά στους διερχόμενους θεατές, διαπερνώντας τα μέλη του σώματός τους με ξίφη ή αποσπώντας τεμάχια των σαρκών τους προς τιμή της θεάς.
*Βαθμηδόν η λέξη, προσέλαβε τη σημασία τής υπέρμετρης εκδικητικότητας, ο δε θρησκευτικός φανατισμός έγινε αιτία πολλών κακουργημάτων (ανθρωποθυσίες, υπέρμετρη βία κατά εθνικών, άπειροι αφορισμοί, καταδιώξεις αιρετικών κ.λπ.).
*Κλείνοντας ας δούμε τι είπε Τσώρτσιλ– Βρετανός πρωθυπουργός, Νόμπελ 1953- για τον φανατικό: “Φανατικός είναι ο άνθρωπος που δεν αλλάζει γνώμη, αλλά ούτε και θέμα συζήτησης”.
ΠΗΓΕΣ:
https://greek_greek.en-academic.com
https://www.etymonline.com/word/fanatic
https://apothesis.eap.gr
