Ισπανοί ερευνητές δημιούργησαν την πρώτη βιοτράπεζα στον κόσμο με δείγματα ζωντανών εγκεφαλικών ιστών που συλλέχθηκαν από ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο του εγκεφάλου. Η βιοτράπεζα παρέχει μια βιβλιοθήκη δειγμάτων πάνω στα οποία μπορούν να γίνουν έρευνες και να δοκιμαστούν φάρμακα, ενώ τα δεδομένα που συλλέγονται διατίθενται στη διεθνή επιστημονική κοινότητα.
Πρόκειται για μια πρωτοποριακή πρωτοβουλία για την επιτάχυνση της αναζήτησης αποτελεσματικών θεραπειών κατά των εγκεφαλικών μεταστάσεων. Χάρη στη δημιουργία του προγράμματος RENACER, οι ασθενείς που υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση για εγκεφαλικές μεταστάσεις σε 18 ισπανικά νοσοκομεία, έχουν πλέον τη δυνατότητα να δωρίσουν ένα μικρό μέρος του εγκεφάλου τους για ερευνητικούς σκοπούς.
Η έρευνα για τους καρκίνους του εγκεφάλου και η δοκιμή φαρμάκων για τη θεραπεία τους περιλαμβάνει συνήθως τη χρήση πειραματικών μοντέλων, συμπεριλαμβανομένων των ποντικιών. Όταν γίνεται μια σημαντική ανακάλυψη ξεκινά η αναζήτηση δειγμάτων ασθενών και η διαδικασία επιβεβαίωσης της ανακάλυψης σε ανθρώπους.
Η εξεύρεση του απαραίτητου αριθμού ανθρώπινων δειγμάτων μπορεί να είναι χρονοβόρα και συνήθως απαιτεί από τους ερευνητές να έρθουν σε επαφή με άλλα ιδρύματα και να συμμορφωθούν με τις εκάστοτε νομικές και δεοντολογικές απαιτήσεις. Όμως, οι ερευνητές του ισπανικού Εθνικού Κέντρου Έρευνας για τον Καρκίνο (CNIO) επινόησαν μια λύση: ένα αποθετήριο δειγμάτων εγκεφαλικού ιστού από ασθενείς με εγκεφαλικές μεταστάσεις.
Επειδή τα κύτταρα διατηρούνται ζωντανά, μπορούν να μελετηθούν ως προς την ανταπόκρισή τους σε συγκεκριμένα φάρμακα, ανοίγοντας το δρόμο για τη δημιουργία ατομικών «άβαταρ» ασθενών που θα βοηθούν στην εξατομίκευση της θεραπείας. Εκτός από τη συλλογή δειγμάτων ιστού, το RENACER έχει χρησιμοποιήσει την αλληλουχία RNA και εξωσωμάτων για να σκιαγραφήσει το προφίλ πάνω από 150 εγκεφαλικών μεταστάσεων. Τα δεδομένα που συλλέγονται, τροφοδοτούνται σε μια βάση δεδομένων στην οποία έχει δωρεάν πρόσβαση η διεθνής επιστημονική κοινότητα.
«Έχουν ήδη υπογραφεί ερευνητικές συμβάσεις για την αξιοποίηση οργανότυπων καλλιεργειών που προέρχονται από ασθενείς (PDOC) ως άβαταρ, παρέχοντας έτσι τη δυνατότητα δημιουργίας βιοδεικτών ευαισθησίας ή αντοχής σε συγκεκριμένα φάρμακα», δήλωσαν οι συγγραφείς της μελέτης.
Ένα σύστημα οργανοτυπικής καλλιέργειας επιτρέπει την ανάπτυξη σύνθετων βιολογικών ιστών που αναπαράγουν μέρος της φυσιολογικής φυσιολογίας και λειτουργίας τους. Αφού ο ιστός αφαιρεθεί από τον ασθενή, μεταφέρεται μέσα σε ένα ειδικό δοχείο το οποίο διατηρείται σε θερμοκρασία μεταξύ 4 °C και 8 °C, στη βιοτράπεζα. Αυτό πρέπει να γίνει σε λιγότερο από 24 ώρες. Οι επιστήμονες επεξεργάζονται τον ιστό και δημιουργούν οργανοτυπικές καλλιέργειες τις οποίες χωρίζουν σε τμήματα που αποθηκεύουν ως δείγματα για μελλοντικές έρευνες.
Οι ερευνητές βλέπουν ήδη οφέλη από το RENACER.
«Δεδομένου ότι το RENACER συνδέεται με ένα δίκτυο νοσοκομείων, αυτά τα ερευνητικά ευρήματα μπορούν να μεταφραστούν γρήγορα σε περαιτέρω κλινικές μελέτες», δήλωσαν. «Πράγματι, ένας βιοδείκτης συμβατός με την υγρή βιοψία που ανακαλύφθηκε αρχικά σε πειραματικά μοντέλα, αποτελεί τώρα μέρος μιας προοπτικής πολυϊδρυματικής μελέτης για την αξιολόγησή του ως μη επεμβατική στρατηγική πρόβλεψης της ανταπόκρισης στην ακτινοθεραπεία», συμπλήρωσαν.
Οι ερευνητές σχεδιάζουν να διερευνήσουν τρόπους βελτίωσης του RENACER. Για παράδειγμα, σχεδιάζουν να ενσωματώσουν την απεικόνιση εγκεφάλου και τις νευρογνωστικές αξιολογήσεις για τη δημιουργία μιας πιο ολοκληρωμένης εικόνας των σχετικών πτυχών της νόσου και/ή της ανταπόκρισης στις θεραπείες. Επίσης, το δίκτυο μπορεί να είναι χρήσιμο και για άλλα όργανα.
«Ενώ το RENACER επικεντρώνεται επί του παρόντος στον εγκέφαλο, οι εγκεφαλικές μεταστάσεις επηρεάζουν και άλλα όργανα», σημείωσαν οι ερευνητές. «Ως εκ τούτου, μια συνεργασία με άλλα δίκτυα που ειδικεύονται στις εξωκρανιακές μεταστάσεις θα ήταν ιδανική. Καθώς οι καρκινοπαθείς εξακολουθούν να πεθαίνουν κυρίως εξαιτίας των μεταστάσεων, θεωρούμε ότι η ανάπτυξη μιας τέτοιας προσέγγισης είναι ζωτικής σημασίας για να φέρουμε την εξατομικευμένη ιατρική στη μεταστατική νόσο και όχι μόνο στον πρωτοπαθή όγκο», κατέληξαν οι ερευνητές.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Trends in Cancer».
ΠΗΓΗ: New Atlas
