Η πανδημία του κορονοϊού ελαχιστοποίησε και σε κάποιες περιπτώσεις «εξαφάνισε» τα κρούσματα άλλων μολυσματικών ασθενειών. Με την άρση των ταξιδιωτικών περιορισμών και άλλων μέτρων που τέθηκαν σε εφαρμογή για την αναχαίτιση της πανδημίας της Covid-19, οι ιογενείς και βακτηριακές λοιμώξεις που είχαν υποχωρήσει επιστρέφουν και συμπεριφέρονται με απροσδόκητους τρόπους.
Ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV), ένα μικρόβιο που συνήθως κυκλοφορεί το χειμώνα, πρόσβαλε παιδιά το περασμένο καλοκαίρι και στις αρχές του φθινοπώρου στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη. Τώρα, η ευλογιά των πιθήκων, ένας ιός που συνήθως απαντάται μόνο στη Δυτική και Κεντρική Αφρική, προκαλεί μια άνευ προηγουμένου επιδημία σε περισσότερες από δώδεκα χώρες στην Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική, τη Μέση Ανατολή και την Αυστραλία.
Εξαιτίας των λόκνταουν και των περιορισμών κατά τη διάρκεια της πανδημίας, έχουμε πολύ λιγότερη πρόσφατα αποκτηθείσα ανοσία, λένε οι ειδικοί. Με άλλα λόγια, οι άνθρωποι είναι πολύ πιο ευάλωστοι σήμερα. Ορισμένοι επιστήμονες εκτιμούν ότι αυτοί οι ιοί θα μπορούσαν να προκαλέσουν μεγαλύτερα κύματα λοιμώξεων και να φέρουν στο φως προβλήματα που δεν γνωρίζαμε ότι προκαλούν. Θα μπορούσαν επίσης να κυκλοφορήσουν σε περιόδους ή περιοχές που κανονικά δεν θα κυκλοφορούσαν.
Η Μάριον Κούπμανς, επικεφαλής του τμήματος ιοεπιστήμης στο Ιατρικό Κέντρο Erasmus στο Ρότερνταμ των Κάτω Χωρών, εκτιμά ότι διανύουμε μια περίοδο κατά την οποία δεν γνωρίζουμε πώς θα συμπεριφερθούν οι γνώριμοι σε εμάς ιοί.
Αυτό το φαινόμενο, η διαταραχή των φυσιολογικών μοτίβων των λοιμώξεων, μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονο για ασθένειες όπου τα παιδιά παίζουν σημαντικό ρόλο στη διάδοση των ιών, πρόσθεσε. Τα μικρά παιδιά είναι συνήθως μαγνήτες και ενισχυτές μικροβίων. Ωστόσο, οι ζωές τους άλλαξαν ριζικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Τα περισσότερα έμειναν για μεγάλα χρονικά διαστήματα εκτός σχολείου. Πολλά ήρθαν σε επαφή με πολύ λιγότερους ανθρώπους από ό,τι πριν την πανδημία.
Οι μητέρες που πέρασαν αντισώματα στα έμβρυα που γεννήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας μπορεί να είχαν προστασία έναντι του ιού RSV και άλλων παθογόνων του αναπνευστικού συστήματος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους, δήλωσε ο Χιούμπερτ Νίστερς, καθηγητής κλινικής ιολογίας και μοριακής διάγνωσης στο Πανεπιστημιακό Ιατρικό Κέντρο στο Groningen της Ολλανδίας.
Αυτοί οι παράγοντες μπορεί να εξηγήσουν τα πρόσφατα και ασυνήθιστα περιστατικά οξείας ηπατίτιδας σε μικρά παιδιά. Οι επιστήμονες που μελετούν τα κρούσματα πιστεύουν ότι μπορεί να προκαλούνται, τουλάχιστον εν μέρει, από τον αδενοϊό 41, επειδή έχει ανιχνευθεί σε σημαντικό αριθμό των προσβεβλημένων παιδιών. Η πιθανότητα αυτή προκαλεί αμηχανία στην επιστημονική κοινότητα, διότι ο ιός δεν έχει παρατηρηθεί να προκαλεί τέτοιου είδους ασθένειες στο παρελθόν.
Ορισμένοι επιστήμονες θεωρούν ότι ο ιός αυτός μπορεί να είναι πάντα υπεύθυνος για ένα μέρος του μικρού αριθμού ανεξήγητων περιπτώσεων παιδικής ηπατίτιδας που συμβαίνουν κάθε χρόνο. Ίσως, λένε, να υπήρξαν πολύ περισσότερες μολύνσεις από τον αδενοϊό 41 τους τελευταίους οκτώ μήνες λόγω της αυξημένης ευαισθησίας των παιδιών.
Ακόμη όμως και οι ενήλικες δεν έχουν τα επίπεδα αντισωμάτων που κανονικά θα αποκτούσαν μέσω της τακτικής έκθεσης στους ιούς, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται όλο και μεγαλύτερες δεξαμενές ευπαθών ατόμων.
Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι μετά από μια περίοδο ενός ή δύο ετών κατά την οποία τα επίπεδα μετάδοσης της γρίπης ήταν χαμηλά, ο αριθμός των ανθρώπων που έχουν αντισώματα κατά του ιού ενδέχεται να έχει μειωθεί.
«Μιλάμε για ενδημικές ασθένειες που είχαν ένα συγκεκριμένο μοτίβο προβλεψιμότητας. Και αυτό το μοτίβο ήταν εν μέρει εποχικό, αλλά καθοριζόταν και από το μέγεθος του ανοσοποιημένου ή μη ανοσοποιημένου πληθυσμού. Και το τελευταίο κομμάτι έχει, φυσικά, αυξηθεί», τόνισε η Κούπμανς.
Πώς θα εξελιχθεί αυτό; Αυτό το φθινόπωρο οι ερευνητές αναμένουν να δουν αν θα υπάρξει αύξηση των κρουσμάτων της οξείας χαλαρής μυελίτιδας (AFM), η οποία πιστεύουν ότι προκαλείται από μόλυνση με τον εντεροϊό D68.
Ο Κέβιν Μέσακαρ, ειδικός στις παιδιατρικές μολυσματικές ασθένειες στο Νοσοκομείο Παίδων του Κολοράντο, μελετά την AFM τα τελευταία οκτώ χρόνια, από τότε που εμφανίστηκε το πρώτο από μια σειρά διετών κυμάτων κρουσμάτων στα τέλη του καλοκαιριού και στις αρχές του φθινοπώρου του 2014, 2016 και 2018. Ωστόσο, το 2020 και το 2021 δεν καταγράφηκαν κρούσματα. Μήπως αυτό σημαίνει ότι το φθινόπωρο του 2022 θα αυξηθούν τα κρούσματα επειδή περισσότερα παιδιά είναι δυνητικά ευάλωτα στον εντεροϊό D68; Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για αυτό το ενδεχόμενο, δήλωσε ο Μέσακαρ, τονίζοντας ωστόσο ότι δεν γνωρίζει τι θα πρέπει να περιμένουμε.
«Δεν ξέρουμε τι πρόκειται να συμβεί. Δεν ξέρουμε πότε θα επιστρέψει. Αλλά όταν επανέλθει, υπάρχουν περισσότερα ευαίσθητα παιδιά εκεί έξω που δεν έχουν ανοσία», είπε. «Αυτό το βλέπουμε με μια ποικιλία διαφορετικών ιών».
Ο Τόμας Κλαρκ, αναπληρωτής διευθυντής του τμήματος ιογενών ασθενειών στα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, δήλωσε ότι οι αξιωματούχοι της δημόσιας υγείας φοβούνται ότι θα υπάρξουν πολλά κρούσματα ασθενειών που μπορούν να προληφθούν με εμβόλια, επειδή πολλά παιδιά σε όλο τον κόσμο δεν έκαναν τα εμβόλιά τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Ωστόσο, η αύξηση των ευπαθών ατόμων δεν είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο η πανδημία μπορεί να επηρέασε τα πρότυπα μετάδοσης της νόσου, πιστεύουν ορισμένοι ειδικοί.
Ο Ντέιβιντ Χέιμαν, καθηγητής επιδημιολογίας λοιμωδών νοσημάτων στη Σχολή Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου, δήλωσε ότι η άρση των περιοριστικών μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας μπορεί να έχει συμβάλει στην εξάπλωση της ευλογιάς των πιθήκων στην Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και αλλού.
Ο Χέιμαν εκτιμά ότι η επιδημία της ευλογιάς των πιθήκων μπορεί να κυκλοφορούσε για αρκετό καιρό στο Ηνωμένο Βασίλειο ή κάπου αλλού εκτός Αφρικής και να εντοπίστηκε μόνο όταν ξεκίνησαν ξανά τα διεθνή ταξίδια.
Αν και όλα αυτά ακούγονται ανησυχητικά, τα πράγματα θα ηρεμήσουν τελικά, προβλέπει ο Πίτερ Μπρόντιν, καθηγητής παιδιατρικής ανοσολογίας στο Imperial College του Λονδίνου.
«Νομίζω ότι αφού μολυνθεί ένας αριθμός ανθρώπων ακολουθεί η ανοσία της αγέλης και ο ιός εξαφανίζεται», είπε, αναφερόμενος γενικά στους ιούς. «Δεν έχουμε αλλάξει ριζικά τους κανόνες των μολυσματικών ασθενειών».
ΠΗΓΗ: Statnews
