Το Άνω Βαλσαμόνερο Ρεθύμνου είναι μια κατ΄εξοχήν κτηνοτροφική περιοχή. Τουλάχιστον παραμένει ακόμα, αλλά άγνωστο μέχρι πότε. Και τα μηνύματα είναι μάλλον δυσοίωνα, αφού, δεν υπάρχει «νέο αίμα» πρόθυμο να διατηρήσει ζωντανή την κτηνοτροφική παράδοση και να συνεχίσει να παράγει τα εξαιρετικά τοπικά προϊόντα, γάλα, τυριά, κρέατα.
«Έχω μια κτηνοτροφική εκμετάλλευση αξίας άνω των 500.000 ευρώ, έπεισα τον γιο μου να μείνει στο χωριό και να αναλάβει και τώρα, βλέποντας τις δυσκολίες και το ότι δεν υπάρχει οικονομική ανταπόδοση, αντιδρά. Εγώ είμαι 60 χρονών, δουλεύω από τα γεννοφάσκια μου, έχω κουραστεί. Και, δυστυχώς, βλέπω ότι δεν υπάρχει διάδοχη κατάσταση», λέει στην ΕΡΤ ο Γιώργος Βενιεράκης, κτηνοτρόφος και πρόεδρος του Συλλόγου Επαγγελματιών Κτηνοτρόφων νομού Ρεθύμνου.
Είναι μια προσωπική εκμυστήρευση που, δυστυχώς, αποτυπώνει το δυστοπικό σκηνικό του πρωτογενούς τομέα στην Κρήτη. Σκληρή δουλειά, κάθε μέρα, χειμώνα –καλοκαίρι, χωρίς οικονομικό αντίκρυσμα, αφού το υψηλό κόστος παραγωγής (λιπάσματα, πετρέλαιο, ζωοτροφές, φόροι) κατατρώγουν τα αγροτοκτηνοτροφικά εισοδήματα, ακόμη κι όταν οι τιμές είναι ψηλές. «Πώς, υπό αυτές τις συνθήκες, θα μείνουν οι νέοι στην ύπαιθρο;» διερωτώνται σε κάθε συγκέντρωση συνδικαλιστές, αγρότες και κτηνοτρόφοι.
Και σαν να μην φτάνουν αυτά, ήρθε η πρόσφατη πληρωμή της προκαταβολής της ενιαίας ενίσχυσης να καταδείξει τις οδυνηρές για την κρητική ύπαιθρο περικοπές που φέρνει η νέα ΚΑΠ. Το επιχειρησιακό σχέδιο που κατέθεσε η χώρα μας στα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα για την εφαρμογή της νέας ΚΑΠ οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια, συμφωνούν όλοι οι εμπλεκόμενοι, στην συρρίκνωση του πρωτογενούς τομέα του νησιού με σοβαρές επιπτώσεις οικονομικές, περιβαλλοντικές κ.α.
Όπως εξηγεί, μιλώντας την ΕΡΤ, ο γεωπόνος και οικονομολόγος Νίκος Μπουνάκης, δυστυχώς, δεν δόθηκε στους παραγωγικούς φορείς της χώρας μας η ουσιαστική δυνατότητα συμμετοχής στη διαβούλευση πριν κατατεθεί αυτό το στρατηγικό επιχειρησιακό σχέδιο στις αρμόδιες υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι, όπως αναφέρει, έγινε άνιση και λανθασμένη κατανομή των κοινοτικών πόρων, συνέπεια πολιτικών παρεμβάσεων με όρους ψηφοθηρικούς και όχι αναπτυξιακούς.
Όπως διευκρινίζει, την προγραμματική περίοδο 2023 -2027 θα διατεθούν στον πρωτογενή τομέα στην χώρα μας 20 δισεκατομμύρια σε άμεσες και έμμεσες επιδοτήσεις. «Από τα χρήματα αυτά σε 9 δισεκατομμύρια 600 εκατομμύρια ανέρχεται το ποσό που θα διατεθεί άμεσα στους παραγωγούς στην πενταετία. Η βασική ενίσχυση είναι 4 δισεκατομμύρια και 274 εκατομμύρια, 2 δισεκατομμύρια 175 εκατομμύρια θα δοθούν υπό προϋποθέσεις για τα οικολογικά σχήματα αργότερα (Φεβρουάριο – Μάρτιο), 1 δισεκατομμύριο 200 εκατομμύρια είναι η συνδεδεμένη ενίσχυση, η οποία αφορά προϊόντα που δεν παράγονται στην Κρήτη (αγρωστώδη μονοετή, κορινθιακή σταφίδα, αλλά όχι η σουλτανίνα που παράγεται στο νησί κ.α.), ένα ποσό αναδιανεμητικής στήριξης δίνεται στους μικρούς παραγωγούς, 140 εκατομμύρια θα πάνε τους νέους αγρότες και ένα ποσό 900 εκατομμυρίων θα δοθεί στους βαμβακοπαραγωγούς».
Πρακτικά, συνεχίζει, «από ένα ποσό ενιαίο που δινόταν στους παραγωγούς έχουμε πάει σε ένα τεμαχισμό σε έξι «δεξαμενές» πληρωμών, από τις οποίες η πλειοψηφία των Κρητικών παραγωγών μπορούν να πάρουν χρήματα μόνο από τις δύο. Αυτό οδήγησε σε μεγάλες περικοπές στις επιδοτήσεις σε βαθμό που κάποιες αγροτικές εκμεταλλεύσεις θα γίνουν μη βιώσιμες».
Και σαν να μην φτάνει αυτό, όπως προσθέτει ο κ. Μπουνάκης, « θα υπάρξει η λεγόμενη εσωτερική σύγκλιση, κάτι που σημαίνει ότι η επιδότηση της ελαιοκαλλιέργειας θα μειωθεί από τα 50 ευρώ ανά στρέμμα που είναι σήμερα στα 27 ευρώ ανά στρέμμα στο τέλος του 2026». Πρόκειται για «ψίχουλα» σε σχέση με τα χρήματα που έπαιρναν οι παραγωγοί της Κρήτης, ελαιοπαραγωγοί και αμπελουργοί το 2015, με τα λεγόμενα ιστορικά δικαιώματα.
Ο κ. Μπουνάκης κάνει λόγο για άδικη και λανθασμένη κατανομή για αγροοικονομικούς λόγους. «Επιδοτούνται αγρωστώδη μονοετή φυτά που έχουν πολύ μικρές αποδόσεις ανά στρέμμα σε μια χώρα όπου, δυστυχώς, υπάρχει μεγάλο έλλειμμα τροφίμων. Πέρυσι δώσαμε 10 δισεκατομμύρια 800 εκατομμύρια ευρώ για να εισάγουμε τρόφιμα και αυτό είναι ένα ζήτημα που δεν συζητά κανείς. Την τελευταία 20ετία έχουμε μια μείωση του αγροτικού πληθυσμού και των αγροτικών εκμεταλλεύσεων στη χώρα κατά 20%. Την ίδια στιγμή, οι τιμές των τροφίμων στα ράφια των σούπερ μάρκετ συνεχώς αυξάνονται» σημειώνει. Και προσθέτει: «Η ποσότητα των τροφίμων και ο τόπος παραγωγής τους έχουν άμεση σχέση με τις τιμές στις οποίες τα αγοράζουμε. Αν συρρικνωθεί κι άλλο ο πρωτογενής τομέας στη χώρα μας θα αυξηθούν κι άλλο οι τιμές των τροφίμων στο ράφι».
Και, δυστυχώς, υπό τις σημερινές συνθήκες καλλιέργειες όπως αυτή της ελιάς, οδηγείται σε μαρασμό στην Κρήτη. Μπορεί πέρυσι και φέτος η τιμή του ελαιολάδου να έχει αυξηθεί κατακόρυφα, όμως, όπως αναφέρουν οι ελαιοπαραγωγοί, αυτό είναι συγκυριακό, ενώ η παραγωγικότητα των ελαιοδέντρων σε ελαιόκαρπο δεν είναι σταθερή – αν υπάρχει καλή παραγωγή την μια χρονιά την επομένη συνήθως είναι σημαντικά μειωμένη ή και μηδενική. «Αν κάποιος δε μπορεί μόνος του να καλλιεργήσει και να μαζέψει τις ελιές του και χρειάζεται να πληρώσει εργάτες δεν τον συμφέρει και θα εγκαταλείψει τα χωράφια του» λέει ο κ. Βενιεράκης.
«Ένας από τους βασικούς σκοπούς της ΚΑΠ είναι να παραμείνει ο αγροτικός πληθυσμός στις εστίες του, για πολλούς λόγους, όχι μόνο για την παραγωγή τροφίμων, για λόγους οικολογικούς κ.α.» τονίζει από την πλευρά του ο κ. Μπουνάκης. Όμως, η Κρήτη, προσθέτει, «από το 2015 και μετά έχανε κάθε χρόνο 100 εκατομμύρια ευρώ από τις επιδοτήσεις. Πάρα πολλά χρήματα, τα οποία φεύγουν από τους ανθρώπους της υπαίθρου με σοβαρό αντίκτυπο στην συνολική οικονομία του νησιού».
Ο ίδιος τονίζει ότι το στρατηγικό επιχειρησιακό σχέδιο της χώρας μας για τη νέα ΚΑΠ χρειάζεται αναδιάρθρωση και επαναδιαπραγμάτευση. «Η χώρα μας έχει το δικαίωμα το 2024 να ζητήσει – το έχει κάνει ήδη η Ισπανία – λόγω κλιματικής κρίσης, με φαινόμενα καταστροφής της αγροτικής παραγωγής σε όλη τη χώρα, αναστολή της εφαρμογής της νέας ΚΑΠ. Να πάμε με την πληρωμή του 2022 και στο μεταξύ να μπούμε σε μια συζήτηση αναθεώρησης του στρατηγικού επιχειρησιακού σχεδίου με στόχο να γίνει πιο ορθολογική διαχείριση των ευρωπαϊκών πόρων» καταλήγει.
Αυτός είναι και ο βασικός κορμός της πρότασης που ετοιμάζονται να υποβάλλουν στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων οι τοπικοί φορείς του νησιού. Όπως αποφασίστηκε σε συνάντηση των τοπικών φορέων που έγινε το περασμένο Σάββατο στον Προφήτη Ηλία με πρωτοβουλία της Οργάνωσης Αμπελουργών και Ελαιοκαλλιεργητών Κρήτης, θα συγκροτηθεί παγκρήτια επιτροπή, στην οποία θα συμμετέχουν εκπρόσωποι όχι μόνο του πρωτογενούς τομέα, αλλά και της Περιφέρειας, των δήμων, Επιμελητηρίων, Εργατικών Κέντρων, Εμπορικών Συλλόγων κ.α. Η επιτροπή αυτή θα αναθέσει σε επιστημονική επιτροπή την τεκμηρίωση και διαμόρφωση της πρότασης για την αλλαγή του στρατηγικού επιχειρησιακού σχεδίου με όρους αγροοικομικούς, περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς.
Και όλα αυτά, ενώ ήδη στους κόλπους των αγροτοκτηνοτρόφων της Κρήτης, συζητούνται προτάσεις για δυναμικές κινητοποιήσεις. Δεν αποκλείεται ακόμη και εντός της ημέρας να σταλεί εξώδικη διαμαρτυρία στον ΟΠΕΚΕΠΕ από τους κτηνοτροφικούς συλλόγους της Κρήτης, ενώ αναμένονται οι αποφάσεις τους αναφορικά με την διοργάνωση κινητοποιήσεων, τοπικά ή κεντρικά, στην Αθήνα.
www.ertnews.gr
Πηγή: ertnews.gr
