Στη ζώνη υψηλού κινδύνου για «φούσκωμα» του εκκαθαριστικού της εφορίας βρίσκονται οι ιδιοκτήτες ακινήτων που αγόρασαν κατοικία, ανέγειραν οικοδομή, παραχώρησαν δωρεάν της κατοικία τους, πλήρωσαν ενοίκια για τα παιδιά που σπουδάζουν και δεν εισέπραξαν ενοίκια.
Για να αποφύγουν πρόσθετες επιβαρύνσεις θα πρέπει να γνωρίζουν τα εξής:
Αγορά κατοικίας. Η εφορία υπολογίζει ως τεκμήριο αθροιστικά το τίμημα της αγοράς ενός ακινήτου που αναγράφεται στο συμβόλαιο, το φόρο μεταβίβασης που καταβλήθηκε, τα συμβολαιογραφικά έξοδα καθώς και άλλα έξοδα με αποτέλεσμα να αυξάνεται η δαπάνη που πρέπει να δικαιολογεί ο φορολογούμενος με βάση τα δηλωθέντα εισοδήματα («πόθεν έσχες»). Επισημαίνεται ότι για τον προσδιορισμό της τεκμαρτής δαπάνης λαμβάνεται υπόψη ο χρόνος σύνταξης του συμβολαίου μεταβίβασης του ακινήτου εφόσον καταβληθεί ολόκληρο το τίμημα και παραδοθεί η χρήση και η κυριότητα του ακινήτου. Σε διαφορετική περίπτωση το ποσό της δαπάνης κατανέμεται στα φορολογικά έτη που καταβάλλονται οι δόσεις, με βάση τα σχετικά παραστατικά πληρωμής. Το ίδιο ισχύει και σε περίπτωση σύνταξης προσυμφώνου αγοράς.
Για ανέγερση οικοδομής εφόσον διαρκέσει περισσότερο του ενός έτους, σε κάθε έτος ως δαπάνη θα ληφθεί το κόστος ανέγερσης εκτός εάν χρόνος καταβολής έχει οριστεί διαφορετικά (π.χ. με την αποπεράτωση της οικοδομής). Σημειώνεται ότι τα ποσά για επισκευή και συντήρηση κατοικίας δεν υπολογίζονται ως δαπάνη απόκτησης εκτός αν πρόκειται για προσθήκες και επεκτάσεις,. Για αγορά ακινήτου με συνιδιοκτησία ή σε περίπτωση που περισσότεροι από κοινού ανεγείρουν οικοδομή, σε κάθε έναν αναλογεί ποσό δαπάνης όσο το ποσοστό συμμετοχής του.
Φοιτητική στέγη. Η κατοικία που νοικιάζουν παιδιά – εξαρτώμενα μέλη που σπουδάζουν σε άλλη πόλη δηλώνεται από τον γονέα ως δευτερεύουσα προκειμένου να επωμισθεί εκείνος το τεκμήριο διαβίωσης. Σε τέτοιες περιπτώσεις ο γονέας έχει διπλό τεκμήριο διαβίωσης: ένα για τη δική τους κατοικία και ένα για τη φοιτητική στέγη και αν τα εισοδήματα του δεν καλύπτουν την τεκμαρτή δαπάνη θα κληθεί να πληρώσει έξτρα φόρο επί της διαφοράς.
Δωρεάν παραχώρηση κατοικίας. Είναι μία από τις συνηθέστερες παγίδες στην οποία πιάνονται πολλοί φορολογούμενοι οι οποίοι παραχωρούν δωρεάν την κατοικία τους σε συγγενή ή φίλο τους καθώς χρεώνονται με τεκμαρτό φόρο. Κι αυτό γιατί σύμφωνα με το νόμο στην περίπτωση της δωρεάν παραχώρησης η εφορία υπολογίζει φορολογητέο εισόδημα που προκύπτει από την εφαρμογή συντελεστή 3% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου. Αντίθετα δεν φορολογείται το τεκμαρτό εισόδημα από δωρεάν παραχώρηση κατοικίας μέχρι 200 τ.μ. προς τα τέκνα από τους γονείς ή το αντίστροφο.
Φιλοξενία. Αποτελεί τεκμήριο που επιβαρύνει τους γονείς που φιλοξενούν τα παιδιά ή τα παιδιά που φιλοξενούν τους γονείς τους.
