Το νέο σύστημα αξιολόγησης στο Δημόσιο προβλέπει κατάργηση της βαθμολογίας για τους υπαλλήλους και έμφαση σε εννέα δεξιότητες.
Ωστόσο, στην περίπτωση που ο υπάλληλος λάβει τέσσερις δυσμενείς αξιολογήσεις – πλην, όμως, πλήρως δικαιολογημένες, με πραγματικά γεγονότα –, τότε δύναται να ενεργοποιηθεί η κατάργηση της σύμβασης εργασίας του.
Με στόχο τη θέσπιση ενός νέου, λειτουργικού και διαφανούς πλαισίου στοχοθεσίας και αξιολόγησης της απόδοσης στον δημόσιο τομέα, το υπουργείο προχωρεί τη μεταρρύθμιση, θέλοντας να ξεπεραστούν τα υφιστάμενα προβλήματα.
Σύμφωνα με τον υπουργό Εσωτερικών Μάκη Βορίδη, το 97% των υπαλλήλων αξιολογούνται τουλάχιστον πολύ επαρκείς, με βαθμολογία άνω του 75/100, ενώ το ποσοστό των άριστων αξιολογήσεων ξεπερνά το 50%. «Το ισχύον σύστημα είναι βαρύ, δαπανηρό και χρονοβόρο και δεν μας δίνει κανένα αποτέλεσμα. Γι’ αυτό καθίσταται αναγκαία η μεταρρύθμιση» τόνισε χαρακτηριστικά ο ίδιος στη διάρκεια της παρουσίασης του νέου συστήματος.
Η αξιολόγηση των δεξιοτήτων
Βάσει, λοιπόν, του νομοσχεδίου, το οποίο θα παραμείνει αναρτημένο για διαβούλευση μέχρι την ερχόμενη Τρίτη και αναμένεται να ψηφιστεί στις αρχές Ιουνίου, οι δημόσιοι υπάλληλοι θα αξιολογούνται στις εξής δεξιότητες: ομαδικότητα, ηγετικότητα, επαγγελματισμό και ακεραιότητα, προσανατολισμό στο αποτέλεσμα, οργάνωση και προγραμματισμό, προσανατολισμό στον πολίτη, προσαρμοστικότητα, διαχείριση γνώσης καθώς και επίλυση προβλημάτων και δημιουργικότητα.
Αξίζει να σημειωθεί πως η αξιολόγηση, που αναμένεται να κάνει πρεμιέρα τον Ιανουάριο του 2023, αφορά συνολικά 200.000 δημοσίους υπαλλήλους που ανήκουν στις κατηγορίες που υπόκεινται σε αξιολόγηση.
Οπως ανακοίνωσε ο Μάκης Βορίδης, η αξιολόγηση των δεξιοτήτων θα γίνει με τον… κανόνα «3-3-3», δηλαδή θα ελεγχθούν οι τρεις δεξιότητες στις οποίες ο υπάλληλος έχει πολύ καλή επίδοση, τρεις στις οποίες χρήζει βελτίωσης και τρεις όπου η επίδοσή του είναι μέτρια. Κι ενώ ένας «κακός» υπάλληλος, ύστερα από τέσσερα… φάουλ αξιολόγησης, με ειδικώς μνημονευόμενα πραγματικά γεγονότα, μπορεί να δει την πόρτα της εξόδου, ένας «εξαιρετικός» συνάδελφός του μπορεί να επιβραβευθεί, καθώς η αξιολόγηση πρόκειται να λειτουργήσει ως στοιχείο για την περαιτέρω εξέλιξή του στην επιλογή προϊσταμένων.
Η αξιολόγηση των προϊσταμένων
Από την άλλη, για την αξιολόγηση των προϊσταμένων η βαθμολόγηση δεν καταργείται. Αντίθετα, η αποτύπωση του επιπέδου δεξιοτήτων βαθμολογείται από 1 έως 5 και λαμβάνεται σε ποσοστό 40% στη συνολική αξιολόγηση. Η επίτευξη των στόχων θα βαθμολογείται με 50% κι ένα 10% θα είναι η αξιολόγηση του προϊσταμένου από τους υφιστάμενούς του. Μάλιστα, όπως διευκρίνισε ο υπουργός Εσωτερικών, η αξιολόγηση των υφισταμένων θα γίνεται επώνυμα. «Αλλωστε, με την ανωνυμία δεν χτίζεται κουλτούρα αξιολόγησης».
Στην περίπτωση που ο προϊστάμενος μείνει… μετεξεταστέος τόσο στην αξιολόγηση των δεξιοτήτων όσο και στη στοχοθεσία, τότε – και πάλι ύστερα από παράθεση τεκμηριωμένων πραγματικών περιστατικών – μπορεί και να παυθεί από τα καθήκοντά του.
Στο δεύτερο εξάμηνο του 2022 αναμένεται να δοθεί πιλοτικά το μπόνους παραγωγικότητας, με τη μορφή χρηματικού πριμ, σε τρεις κατηγορίες δημοσίων υπαλλήλων. Ετσι, σε πρώτη φάση η χρηματική επιβράβευση θα συνδεθεί με τα Ετήσια Σχέδια Δράσης Υπουργείων, τα έργα του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας καθώς και των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων, αλλά και με την υλοποίηση δημοσιονομικών στόχων.
Μπόνους παραγωγικότητας
Οι δημόσιοι υπάλληλοι οι οποίοι θα λάβουν πρώτοι και πιλοτικά το μπόνους είναι εκείνοι που σχετίζονται με την υλοποίηση συγκεκριμένων στόχων των Ετήσιων Σχεδίων Δράσης Υπουργείων αλλά και όσοι εργάζονται στις Γενικές Διευθύνσεις οικονομικών υπηρεσιών των υπουργείων καθώς και συγκεκριμένων υπηρεσιών του υπουργείου Οικονομικών.
Ωστόσο, όπως διευκρίνισε ο υπουργός Εσωτερικών, προτεραιότητα θα δοθεί στους περίπου 6.000 υπαλλήλους που θα εμπλακούν άμεσα στην υλοποίηση έργων του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» και έργων συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων. Το μπόνους παραγωγικότητας δεν θα υπερβαίνει το 15% του ετήσιου μισθού.
Στο μεταξύ, στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο προβλέπεται και ο θεσμός του Συμβούλου Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού. Πρόκειται για στελέχη του υπουργείου Εσωτερικών τα οποία θα τοποθετηθούν στα Τμήματα Ανθρώπινου Δυναμικού των υπόλοιπων υπουργείων με στόχο να καθοδηγούν και να συμβουλεύουν για την ορθή εφαρμογή του νομοσχεδίου.
Παράλληλα, ενισχύεται η αυτο-αξιολόγηση των οργανικών δομών του Δημοσίου, που είναι μεν προαιρετική αλλά το υπουργείο θα δώσει κίνητρα, όπως η πρόσληψη προσωπικού.
