Επίτιμη δημότης Χανίων ανακηρύχτηκε σήμερα το μεσημέρι η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, σε εκδήλωση στην Αίθουσα Τελετών του Κέντρου Αρχιτεκτονικής Μεσογείου παρουσία των εκπροσώπων της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης, των στρατιωτικών αρχών και του Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ. Ευγένιου.
Η κ. Σακελλαροπούλου μετά από πρόταση του δημάρχου Χανίων Παναγιώτη Σημαντηράκη και απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου από σήμερα είναι δημότης στον τόπο που, όπως είπε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, «ο 20ος αιώνας ήταν αιώνας ανάπτυξης και ταχύτατης προόδου για τους Χανιώτες».
«Στις μεταπολεμικές δεκαετίες η οικονομική, κοινωνική και πνευματική ζωή τής πόλης αναζωογονείται, ενώ ο χαρακτηρισμός της, το 1964, ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου συμβάλλει στη διατήρηση και προβολή του ιστορικού χαρακτήρα της. Κι ανάμεσα στους ναούς, τις πλατείες, τα μοναδικά κτίρια βενετσιάνικης, τουρκικής και παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, στα γραφικά σοκάκια με τις καμάρες και τις λουλουδιασμένες αυλές, κυκλοφορούν τα αδρά πρόσωπα ανδρών και γυναικών, βγαλμένα θαρρείς από τις σελίδες της Ιωάννας Καρυστιάνη, της Μάρως Δούκα, της Βικτωρίας Θεοδώρου, του Γιώργη Μανουσάκη, του Γιάννη Θεοδωράκη και τόσων άλλων», σημείωσε η κ. Σακελλαροπούλου.
Εξέφρασε μάλιστα τη χαρά της που βρίσκεται στα Χανιά στην «πνευματική πρωτεύουσα της Κρήτης μας, με το σαγηνευτικά όμορφο και υποβλητικό λιμάνι της Μεγαλονήσου» και προσέθεσε: «Κάθε φορά που έρχομαι εδώ, εντυπωσιάζομαι από τον οικιστικό ιστό που ανοίγεται μπροστά μας σαν μεγάλη θεατρική σκηνή, ξετυλίγοντας σε κάθε στενό, σε κάθε πλατεία, αφηγήσεις αιώνων, αντιφάσεις και συγκλίσεις, μάχες χαμένες και κερδισμένες, περιόδους άνθησης και μαρασμού, υφασμένες μέσα στις χιλιετίες. Μια πόλη-παλίμψηστο, που υποδέχεται τον επισκέπτη όχι απλώς ως τόπος μεγάλου κάλλους, αλλά και ως υπόδειγμα αντοχής στον χρόνο, διαλεκτικής συνομιλίας παρελθόντος και παρόντος, αισιόδοξης ενατένισης προς το μέλλον».
Ο δήμαρχος Χανίων καλωσορίζοντας την Πρόεδρο της Δημοκρατίας ανέφερε: «Από εδώ, αξιότιμη Πρόεδρε, από το Μεγάλο Αρσενάλι, βρισκόμαστε λίγα μόλις χιλιόμετρα από το σημείο στο οποίο φυλάσσεται η πένα που κρατούσε ο αρχιτέκτονας της γενναίας αυτής Συνθήκης, ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Και η πένα αυτή, υπό τη σκέπη του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών “Ελευθέριος Βενιζέλος”, αποτελεί το ενεργό, διαχρονικό αντίδοτο απέναντι στη δηλητηριώδη ρητορική του αναθεωρητισμού... Η παρουσία σας σήμερα εδώ, στην καρδιά του Ενετικού Λιμανιού, μας γεμίζει περηφάνια γιατί καταφέρνουμε για ακόμα μία φορά να συνδέσουμε τον ρόλο της τοπικής αυτοδιοίκησης, της τοπικής έκφρασης της δημοκρατίας, με το ύψιστο πολιτειακό αξίωμα, που μαζί οριοθετούν το σύνολο του εύρους της οργανωμένης πολιτείας. Σας ευχαριστούμε θερμά που τιμάτε τον τόπο μας για τρίτη φορά τα τελευταία χρόνια, αποτυπώνοντας με εμφατικό τρόπο τη διάθεσή σας να αγκαλιάσετε την Ελλάδα, απ’ άκρη σ’ άκρη. Η παρουσία σας εδώ, στο πλαίσιο των εργασιών του Δευτέρου Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων, επαληθεύει για πολλοστή φορά την προσήλωσή σας στην εξύψωση του ρόλου των γραμμάτων και των τεχνών, του λόγου και του διαλόγου, κι εντέλει του κορυφαίου φορέα διακίνησής τους, του βιβλίου».
Η κυρία Σακελλαροπούλου, αναγνωρίζοντας και μεταφέροντας στοιχεία από την ιστορία του τόπου μεταξύ άλλων αναφέρθηκε και στον Ελευθέριο Βενιζέλο: «…Ολόκληρες γενιές αφανίστηκαν πολεμώντας τον κατακτητή, όμως από μια τέτοια γενιά έμελλε να γεννηθεί ο άνθρωπος που θα οδηγούσε την Κρήτη στην ένωση με τον εθνικό κορμό και θα πραγματοποιούσε την 1η Δεκεμβρίου του 1913 την έπαρση της γαλανόλευκης στο φρούριο του Φιρκά. Μιλώ φυσικά για τον εθνάρχη Ελευθέριο Βενιζέλο, που ξεκίνησε από εδώ ως δικηγόρος και υπουργός Δικαιοσύνης της κρητικής Πολιτείας και, κατά τη διάρκεια της πολιτικής του κυριαρχίας, πέτυχε να επεκτείνει σημαντικά τα σύνορά της χώρας μας, να εκσυγχρονίσει το ελληνικό κράτος και τους θεσμούς του και να χαράξει τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό του. Σήμερα, η οικία του στη Χαλέπα, που με τόση φροντίδα αποκατέστησε το ομώνυμο ίδρυμα, δεν είναι μόνο ένα διαχρονικό τοπόσημο, αλλά και μια κιβωτός εθνικής μνήμης και αυτογνωσίας».
Επίσης ο δήμαρχος Χανίων με την ευκαιρία και της έναρξης του Φεστιβάλ βιβλίου που θα πραγματοποιηθεί απόψε το βράδυ στις 9.00 με την παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας, επισήμανε: «Η στρατηγική επιλογή του Δήμου Χανίων να επενδύσει ενεργά στον πολιτισμό και να τον μετατρέψει σε ζωντανό όχημα τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης, βρήκε σύμμαχο την Προεδρία της Δημοκρατίας… Τα τελευταία χρόνια ο τόπος μας έχει να επιδείξει μια σειρά από κορυφαία πολιτιστικά δρώμενα. Ενδεικτικά, εκτός φυσικά από το Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων που από την πρώτη κιόλας στιγμή έχει αποκτήσει ένα διεθνές ακροατήριο, είμαστε υπερήφανοι για το εδραιωμένο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων, το Φεστιβάλ “Μίκης Θεοδωράκης”, το Φεστιβάλ Χορού “Chania Dance Days”, το Φεστιβάλ Κόμικς “Chaniartoon”, το Φεστιβάλ Εναλλακτικού Τουρισμού, το Φεστιβάλ Γης, αλλά και το νέο Φεστιβάλ του Δήμου Χανίων, τα “Ανοιχτά Πανιά”, που ενθαρρύνει την πρωτότυπη και πρωτογενή πολιτιστική παραγωγή, όχι μόνο σε τοπικό αλλά σε εθνικό επίπεδο. Στη βάση όλων των παραπάνω καταδεικνύεται με σαφήνεια η ευγενής φιλοδοξία μας αλλά και η ισχυρή πολιτική μας βούληση να καταστήσουμε τα Χανιά, στη συνείδηση των κατοίκων αλλά και των επισκεπτών, ως πόλη συνώνυμη του πολιτισμού».
Τέλος έκανε λόγο για την εξαιρετικά εποικοδομητική συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης αλλά και το κεντρικό κράτος, που όπως είπε «…μας επέτρεψε να προωθήσουμε, έναν αναπτυξιακό σχεδιασμό για όλα τα μεγάλα έργα υποδομής, μεταξύ των οποίων είναι η αποκατάσταση και επανάχρηση εμβληματικών χώρων, όπως τα Νεώρια και η Δημοτική μας Αγορά».
Εγκαίνια του 2ου Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, τρίτη 20 Ιουνίου 2023.
(ΘΟΔΩΡΗΣ ΜΑΝΩΛΟΠΟΥΛΟΣ/ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΡΟΕΔΡΙΑΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ/EUROKINISSI)
Ολόκληρη η αντιφώνηση της Προέδρου της Δημοκρατίας:
«Με μεγάλη χαρά βρίσκομαι σήμερα στα Χανιά, πνευματική πρωτεύουσα της Κρήτης μας, σαγηνευτικά όμορφο και υποβλητικό λιμάνι της Μεγαλονήσου. Κάθε φορά που έρχομαι εδώ, εντυπωσιάζομαι από τον οικιστικό ιστό που ανοίγεται μπροστά μας σαν μεγάλη θεατρική σκηνή, ξετυλίγοντας σε κάθε στενό, σε κάθε πλατεία, αφηγήσεις αιώνων, αντιφάσεις και συγκλίσεις, μάχες χαμένες και κερδισμένες, περιόδους άνθησης και μαρασμού, υφασμένες μέσα στις χιλιετίες. Μια πόλη-παλίμψηστο, που υποδέχεται τον επισκέπτη όχι απλώς ως τόπος μεγάλου κάλλους, αλλά και ως υπόδειγμα αντοχής στον χρόνο, διαλεκτικής συνομιλίας παρελθόντος και παρόντος, αισιόδοξης ενατένισης προς το μέλλον.
Από το 2900 π.Χ. και την αρχαία Κυδωνία, πόλη ισάξια της Κνωσσού σύμφωνα με τον Στράβωνα, η οποία στους επόμενους αιώνες θα εξελιχθεί σε τόπο συνάντησης και συνύπαρξης των σπουδαιότερων μεσογειακών πολιτισμών, ως την περίοδο της ενετοκρατίας, κατά την οποία θα δημιουργηθούν, μέσα από τη μακραίωνη συμβίωση και την κοινωνική και πολιτιστική προσέγγιση του δυτικού και του αυτόχθονου στοιχείου, οι προϋποθέσεις για την κρητική Αναγέννηση, τα Χανιά αποτελούν πόλο έλξης εμπόρων, ναυτικών, καλλιτεχνών. Και παραμένει μια πόλη όπου η ελληνική ιδέα συνεχίζει να υπάρχει και μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, στους δύο αιώνες που θα μεσολαβήσουν ως την κατάκτησή της από τους Οθωμανούς, το 1645.
Η περίοδος της Τουρκοκρατίας θα είναι πολυτάραχη, σημαδεμένη από μικρές ή μεγαλύτερες εξεγέρσεις, με κορυφαία την κρητική επανάσταση του 1866, που θα πνιγεί στο αίμα. Είναι η εποχή που διαμορφώνεται το αδούλωτο φρόνημα των ορεσίβιων αγωνιστών. Ολόκληρες γενιές αφανίστηκαν πολεμώντας τον κατακτητή, όμως από μια τέτοια γενιά έμελλε να γεννηθεί ο άνθρωπος που θα οδηγούσε την Κρήτη στην ένωση με τον εθνικό κορμό και θα πραγματοποιούσε την 1η Δεκεμβρίου του 1913 την έπαρση της γαλανόλευκης στο φρούριο του Φιρκά. Μιλώ φυσικά για τον εθνάρχη Ελευθέριο Βενιζέλο, που ξεκίνησε από εδώ ως δικηγόρος και υπουργός δικαιοσύνης της κρητικής Πολιτείας και, κατά τη διάρκεια της πολιτικής του κυριαρχίας, πέτυχε να επεκτείνει σημαντικά τα σύνορά της χώρας μας, να εκσυγχρονίσει το ελληνικό κράτος και τους θεσμούς του και να χαράξει τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό του. Σήμερα, η οικία του στη Χαλέπα, που με τόση φροντίδα αποκατέστησε το ομώνυμο ίδρυμα, δεν είναι μόνο ένα διαχρονικό τοπόσημο, αλλά και μια κιβωτός εθνικής μνήμης και αυτογνωσίας.
Αν εξαιρέσουμε τα μαύρα χρόνια της σκληρής γερμανικής Κατοχής, ο 20ος αιώνας ήταν αιώνας ανάπτυξης και ταχύτατης προόδου για τους Χανιώτες. Στις μεταπολεμικές δεκαετίες η οικονομική, κοινωνική και πνευματική ζωή της πόλης αναζωογονείται, ενώ ο χαρακτηρισμός της, το 1964, ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου συμβάλλει στη διατήρηση και προβολή του ιστορικού χαρακτήρα της. Κι ανάμεσα στους ναούς, τις πλατείες, τα μοναδικά κτίρια βενετσιάνικης, τουρκικής και παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, στα γραφικά σοκάκια με τις καμάρες και τις λουλουδιασμένες αυλές, κυκλοφορούν τα αδρά πρόσωπα ανδρών και γυναικών, βγαλμένα θαρρείς από τις σελίδες της Ιωάννας Καρυστιάνη, της Μάρως Δούκα, της Βικτωρίας Θεοδώρου, του Γιώργη Μανουσάκη, του Γιάννη Θεοδωράκη και τόσων άλλων.
Κύριε Δήμαρχε,
Σε κάθε μου επίσκεψη, παρατηρώ με ικανοποίηση τα νέα έργα που διαμορφώνουν, βελτιώνουν και εκσυγχρονίζουν το πρόσωπο της πόλης, τις δημοτικές χρήσεις που την καθιστούν φιλικότερη, τις ευκαιρίες που προσφέρει στους ευπαθείς συμπατριώτες μας και τους νέους που θέλουν να μείνουν και να προκόψουν στον τόπο τους.
Η ανάπλαση του Δημοτικού Κήπου, η αναστήλωση των Ενετικών Νεωρίων, η αποκατάσταση της ιστορικής Δημοτικής Αγοράς και η αναμόρφωση της περιοχής των Ταμπακαριών, μεταξύ άλλων, σηματοδοτούν την επίμονη προσπάθεια των αρχών για την ανάδειξη της πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς και τη χρήση της προς όφελος της τοπικής κοινωνίας.
Τα Χανιά μπορούν να ονομαστούν και “η πόλη των Φεστιβάλ”. Ιστορικοί χώροι αξιοποιούνται δημιουργικά για να φιλοξενήσουν τα ετήσια Φεστιβάλ μουσικής δωματίου και χορού, το πολύ δημοφιλές Φεστιβάλ Κινηματογράφου, το καλλιτεχνικό πρόγραμμα “Ανοιχτά Πανιά” που φιλοξενεί καλλιτέχνες από όλη την Ελλάδα. Και φυσικά το Φεστιβάλ Βιβλίου, που θα εγκαινιάσω απόψε και με την ιδιότητα της Επίτιμης Δημότη των Χανίων, χάρη στην τιμή που μου κάνετε. Αισθάνομαι ιδιαίτερη συγκίνηση και περηφάνια που από σήμερα είμαι κι εγώ Χανιώτισσα.
Σας ευχαριστώ από καρδιάς».
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, presidency
Φωτογραφίες: hanianews, presidency
Πηγή: Ορθοδοξία News Agency
