Λίγο περισσότερο από 50 χρόνια μετά, η δικαιοσύνη της Χιλής θα εξετάσει και πάλι τα γεγονότα γύρω από το θάνατο του νομπελίστα ποιητή Πάμπλο Νερούδα και αν τελικά πέθανε από τον καρκίνο του προστάτη από τον οποίο έπασχε ή δηλητηριάστηκε από το δικτατορικό καθεστώς του Αουγκούστο Πινοτσέτ, που μόλις λίγες ημέρες πριν το θάνατό του είχε ανατρέψει βίαια τον πρόεδρο της χώρας Σαλβαδόρ Αλιέντε.
Παρότι η δικαστής Πάολα Πλάσα τον περασμένο Σεπτέμβριο αποφάσισε να αρχειοθετήσει την υπόθεση απορρίπτοντας το αίτημα των συγγενών του ποιητή του Κάντο Χενεράλ και του Κομμουνιστικού Κόμματος, του οποίου ήταν μέλος, με το σκεπτικό ότι το κράτος είχε διαθέσει όλα τα απαραίτητα μέσα για την πραγματοποίηση της έρευνας και της αποκάλυψη της αλήθειας, προχθές Τρίτη το Εφετείο του Σαντιάγκο ακύρωσε ομόφωνα την απόφαση αυτή, υποστηρίζοντας ότι από το ιστορικό της έρευνας προκύπτει ότι υπάρχουν διαδικασίες που θα μπορούσαν να συμβάλουν στη διαλεύκανση των γεγονότων.
Μεταξύ αυτών των διαδικασιών είναι η ολοκλήρωση μιας νέας εξέτασης του γραφικού χαρακτήρα του πιστοποιητικού θανάτου που εκδόθηκε από τον θεράποντα γιατρό του Νερούδα, Ρομπέρτο Βάργκας Σαλασάρ, και βεβαίωνε ότι ο ποιητής πέθανε από μετάσταση του καρκίνου του προστάτη· μια εκ νέου ερμηνεία της εμπειρογνωμοσύνης που είχε γίνει από ειδικούς των πανεπιστημίων ΜακΜάστερ και Κοπεγχάγης, που δεν αποσαφήνιζε αν ο θάνατος του Νερούδα οφειλόταν σε δηλητηρίαση ή όχι και την κλήτευση για κατάθεση του Εντουάρντο Αριαγκάδα Ρερέν, στρατιωτικό αρχίατρο του καθεστώτος Πινοτσέτ, που το 2017 καταδικάστηκε μαζί με ένα κτηνίατρο για τη δολοφονία δύο ομήρων το 1981.
Νέα έκθεση ομάδας εμπειρογνωμόνων
Στις 15 Φεβρουαρίου 2023 ολοκληρώθηκε η έκθεση της Τρίτης Διεθνούς Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για την υπόθεση του θανάτου του Πάμπλο Νερούδα.
Αυτή η ομάδα αποτελούνταν από επιστήμονες από χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς και η Δανία, οι οποίοι εξέτασαν τα στοιχεία που προέκυψαν μετά από εκταφή του σώματος του συγγραφέα το 2017.
Η έκθεση των ειδικών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δηλητηριάστηκε, μετά από ανάλυση δείγματος δοντιού του ποιητή, στο οποίο βρέθηκε το βακτήριο clostridium botunilum, η κύρια αιτία της αλλαντίασης, απορρίπτοντας την εκδοχή της δικτατορίας ότι η αιτία θανάτου ήταν ο προχωρημένος καρκίνος του προστάτη που τον ταλαιπωρούσε από το 1969.
Η επίσημη εκδοχή άρχισε να αμφισβητείται σοβαρά από το 2011, μετά τις αποκαλύψεις που έκανε ο Μανουέλ Αράγια, βοηθός και οδηγός του συγγραφέα, που την εποχή εκείνη ήταν και μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος και υποστήριζε ότι ο Νερούδα πέθανε αφού του έγινε μία ένεση, την παραμονή της ημέρας που θα αναχωρούσε για το Μεξικό, όπου σκόπευε να εγκατασταθεί για να οργανώσει την αντίσταση στο καθεστώς του Πινοτσέτ.
Πηγές: El Pais, BBC, El Ciudadano
