Η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για αξίες και διαφάνεια, Vera Jourova, δήλωσε την Τετάρτη, κατά τη διάρκεια συνέντευξης που διοργάνωσε στις Βρυξέλλες το European Newsroom, ότι τον επόμενο χρόνο θα προσπαθήσει να πείσει τα κράτη μέλη της Ε.Ε. να εισαγάγουν στο εσωτερικό δίκαιο το μέτρο της πρόωρης απόρριψης από τα δικαστήρια στρατηγικών ενεργειών κατά της δημόσιας κινητοποίησης (SLAPP) από την οδηγία της ΕΕ κατά του SLAPP, αφού θα εφαρμοστεί σε πρώτη φάση σε διασυνοριακές υποθέσεις.
Ερωτηθείσα πότε αναμένουν από τα κράτη μέλη να στείλουν τις πρώτες εκθέσεις σχετικά με την εθνική κατάσταση του SLAPP, μια υποχρέωση που προβλέπεται στην οδηγία, και πώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα χρησιμοποιούσε αυτά τα δεδομένα, η Vera Jourova δήλωσε: «Νομίζω ότι θα έχουμε την έκθεση μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους και θα είναι μια ευκαιρία για περαιτέρω συζητήσεις με τα κράτη μέλη αντί για προειδοποιήσεις ή συστάσεις για το κράτος δικαίου. Σίγουρα όχι στη φετινή έκθεση για το κράτος δικαίου πριν έχουμε τα στοιχεία.”
Τόνισε ότι και μόνο «η διαπίστωση της έκτασης του προβλήματος θα είναι χρήσιμη», διότι, όταν παρουσίασε την πρόταση κατά του SLAPP, η αντίδραση των μισών κρατών μελών της ΕΕ ήταν ότι δεν έχουν τέτοιο πρόβλημα στην επικράτειά τους.
Η Αντιπρόεδρος της ΕΚ πιστεύει ότι θα έχει την ευκαιρία να το πετύχει αυτό «γιατί, εάν εγκριθεί η οδηγία κατά του SLAPP για διασυνοριακές υποθέσεις, τα κράτη μέλη θα πρέπει ούτως ή άλλως να την ενσωματώσουν στη νομοθεσία».
Στις 27 Απριλίου 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε πρόταση Οδηγίας κατά του SLAPP που έχει ως αντικείμενο αγωγές SLAPP σε αστικές υποθέσεις και με διασυνοριακές επιπτώσεις. Με βάση τις νέες διατάξεις, οι δικαστές θα μπορούν γρήγορα να απορρίψουν σαφώς αβάσιμες αγωγές κατά δημοσιογράφων και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ταυτόχρονα, η ΕΚ ενέκρινε συμπληρωματική σύσταση για να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να ευθυγραμμίσουν τους εθνικούς τους κανόνες με την προτεινόμενη νομοθεσία της ΕΕ και για υποθέσεις που δεν έχουν διασυνοριακή διάσταση και για άλλες διαδικασίες, όχι μόνο για αστικές υποθέσεις.
Το 2021, υπήρξαν 439 αναφορές για την Πλατφόρμα ταχείας αντίδρασης για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης που στόχευαν 778 πρόσωπα ή οντότητες μέσων ενημέρωσης σε 24 κράτη μέλη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των ενεργειών SLAPP.
Τραγικό παράδειγμα χρήσης των ενεργειών SLAPP είναι η δημοσιογράφος Daphne Caruana Galizia, η οποία αντιμετώπιζε πάνω από 40 μηνύσεις τη στιγμή της δολοφονίας της το 2017.
