Το νέο βιβλίο του Γιάννη Καλπούζου κυκλοφόρησε στις 23 Μαρτίου και έχει τίτλο «Καλντερίμι». Οι αναγνώστες στις σελίδες του θα περιπλανηθούν στη Θεσσαλονίκη παρακολουθώντας την ιστορία και την εξέλιξή της μέσα από τις ζωές των ηρώων (τρεις γενιές), ακολουθώντας τους από το 1867 έως το 1919, ενώ οι μνήμες τους κλείνουν έναν κύκλο 99 χρόνων.
Στην παρακάτω σύνοψη μπορείτε να δείτε περισσότερες λεπτομέρειες για το ιστορικό μυθιστόρημα που πιστεύουμε θα λατρέψουν οι αναγνώστες του, αλλά και όσοι αγαπούν τη Θεσσαλονίκη, αφού θα τους δοθεί η ευκαιρία να την σεργιανήσουν μέσα από την εξαιρετική πένα του Γιάννη Καλπούζου και την ενδελεχή έρευνα που προηγήθηκε της συγγραφής του βιβλίου μέσα στο οποίο καθρεφτίζεται η ιστορία της πόλης που συνηθίζει να μαγεύει όσους ζουν εκεί ή την επισκέπτονται.
Το μυθιστόρημα διαδραματίζεται στη Θεσσαλονίκη από το 1867 μέχρι το 1919, ωστόσο οι μνήμες συμπληρώνουν κύκλο 99 χρόνων. Η Θεσσαλονίκη αυτά τα χρόνια χαρακτηρίζεται από το πολυφυλετικό της περιβάλλον, τις ξεχωριστές συνοικίες για κάθε φυλή και τη βαβυλωνία των γλωσσών που μιλούν οι κάτοικοί της. Η μεγαλύτερη αριθμητικά φυλή είναι οι Εβραίοι, δεύτερη οι μουσουλμάνοι, με περίπου τους μισούς ντονμέδες, δηλαδή εξισλαμισμένοι Εβραίοι, και τρίτη οι Έλληνες, ενώ υπάρχουν και Ευρωπαίοι, Βούλγαροι, Σέρβοι και άλλοι.
Μέσα από τη δράση των μυθοπλαστικών ηρώων υφαίνεται με παραστατικότητα και ακρίβεια η καθημερινή ζωή, ενώ ο αναγνώστης νιώθει να είναι παρόν στις εντυπωσιακές αλλαγές που συμβαίνουν στην πόλη: από το γκρέμισμα των θαλάσσιων τειχών και την ανάπτυξή της προς τα δυτικά και κυρίως προς τα ανατολικά (την Καλαμαριά, που σημαίνει καλή μεριά), έως το ιππήλατο και ηλεκτρικό τραμ, το φωταέριο, τον ηλεκτρισμό και τη διαμόρφωση λεωφόρων και κήπων όπως του Μπεχτσινάρ (στη σημερινή περιοχή των σφαγείων). Συνάμα να βιώνει μαζί με τους ήρωες τα συνταρακτικά γεγονότα, ιστορικά και μη, της εν λόγω χρονικής περιόδου: την προπαγάνδα των Εξαρχικών Βουλγάρων (Βούλγαροι που ήθελαν μέχρι και τον Όμηρο να γράφει σε σλαβική διάλεκτο), τη μεγάλη πυρκαγιά του 1890, τις βομβιστικές επιθέσεις Βούλγαρων εξτρεμιστών το 1903, τον Μακεδονικό Αγώνα, την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, τη δολοφονία του βασιλιά Γεώργιου, την εκδίωξη των Βουλγάρων από την πόλη με αιματηρές μάχες τον Ιούνιο του 1913, τον Εθνικό Διχασμό, την εγκατάσταση στη Θεσσαλονίκη περίπου 250.000 αντρών της Αντάντ (που έφεραν βέβηλους καιρούς, πρόστυχους), την καταστροφική πυρκαγιά του 1917, ύστερα από την οποία δημιουργήθηκαν ευθύγραμμοι δρόμοι και πλατείες όπως η Αριστοτέλους, και πολλά άλλα.
Ο Λευκός Πύργος ή πύργος του αίματος, το σιντριβάνι, η Άνω και Κάτω Πόλη, καφενέδες, παζάρια, σκεπαστές αγορές, μπυραρίες, καφέ αμάν και καφέ σαντάν, χορεύτριες, σαντέζες και πόρνες, θεατρικές παραστάσεις, χοροεσπερίδες, η λειψυδρία, το πάγωμα του Θερμαϊκού Κόλπου δύο φορές αυτά τα χρόνια, η κακόφημη συνοικία της Μπάρας, επιδημίες και πόσα ακόμη συνθέτουν το σκηνικό όπου δρουν οι ήρωες του βιβλίου. Όλα, βεβαίως, έχουν στόχο να κατανοήσει ο αναγνώστης όσα συμβαίνουν, αλλά και να τα ζήσει παραστατικά, σαν να ήταν εκεί. Για τον ίδιο λόγο συμπεριλαμβάνονται στο βιβλίο και 3 χάρτες της Θεσσαλονίκης σε διαφορετικές χρονικές περιόδους.
Η μυθοπλασία παρακολουθεί τρεις γενιές, τον παππού Αντίπα, τον γιο του τον Παράσχο και τον Κλεάνθη, εγγονό και γιο αντίστοιχα. Ωστόσο και οι τρεις χορεύουν όπως καθορίζουν τον ρυθμό οι γυναίκες – σύζυγοι, ερωμένες, μητέρες, κόρες, αδελφές… Στο ξεκίνημα του βιβλίου δύο άγνωστοι απειλούν με μαχαίρι και πιστόλι τον Παράσχο, απαιτώντας να γράψει στον Κλεάνθη να ελευθερώσει τον Ασάν Τάνο, τον οποίο δε γνωρίζει ή έτσι νομίζει. Σύντομα θα ανακαλύψει ότι έχουν απαγάγει την κόρη του. Απαγωγή που θα του φάει όλο το ασπράδι του νου και θα του κουτσάνει κάθε φρόνηση.
Οι τρεις βασικοί ήρωες ρίχνονται στο κυνήγι της ευτυχίας, ο καθένας με τον τρόπο του. Ορισμένοι υψώνουν το αγνό συναίσθημα και την ανθρωπιά ως ύψιστα αγαθά, άλλοι, αφού ποικίλα όρνια καταβροχθίσουν το ψαχνό μα και τα κόκαλα της ψυχής τους, ξεπέφτουν, μπλέκουν με συμμορίες και κυλιούνται στη λάσπη, ενώ σε άλλους πρυτανεύει το καθήκον και ο πατριωτισμός. Βεβαίως το πολυδιάστατο των πραγμάτων, τα τυχαία γεγονότα, οι θεομηνίες της ζωής και τα κρίσιμα σταυροδρόμια ανατρέπουν διαρκώς τους σχεδιασμούς τους και αλλοιώνουν τους χαρακτήρες τους.
Φτώχεια και παραβατικότητα. Έρωτας και πατρίδα. Συνύπαρξη. Πατροπαράδοτη διδαχή. Το καλντερίμι της ζωής. Οι ακοίμητοι σπόροι που φυτεύονται στην ψυχή και στον λογισμό: θρησκεία, ο ξέφρενος χορός του έρωτα, μίσος, διχόνοια, προδοσία, εκδίκηση, επιτυχία και αποτυχία, η πρόσκαιρη ηδονή… Μπορεί το λίγο να γιομίσει μια ζωή, ενώ το πολύ να την κάνει βαρετή κι άνοστη;
Περιπέτεια, ίντριγκες, μυστήριο, αινιγματικές γυναίκες, νταήδες, έντονα συναισθήματα, κάθε σελίδα και έκπληξη, και η γλώσσα να διαφοροποιεί ακόμη και το χιλιοειπωμένο, να το μεταβολίζει και να το μεταστοιχειώνει: «Σηματοδοτούσε την κερήθρα του πιο γλυκού και αμαρτωλού έρωτα, την κυψέλη που τον έκλεισε εντός της και αχολογούσε το βουβούνισμα των μελισσών της ωσάν τις μελωδικές φωνές των πιο σεβνταλήδων αγγέλων». Και τι όμορφο θα ήταν να επαληθεύονται οι υποσχέσεις: «Μ’ αγαπάς;» «Θα σ’ αγαπάω μέχρι να σωπάσουν τα πουλιά».
Σχετικά με τον Γιάννη Καλπούζο, αν και πιστεύω γνωρίζετε την πορεία του, θα ήθελα να αναφέρω ότι γεννήθηκε το 1960 στις Μελάτες της Άρτας. Τιμήθηκε το 2009 με το Βραβείο Αναγνωστών του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου για το μυθιστόρημά του ΙΜΑΡΕΤ, το οποίο έχει μεταφραστεί στα πολωνικά, στα τουρκικά, στα αραβικά, στα αγγλικά και στα αλβανικά. Το εμβληματικό για την ιστορία του Πόντου βιβλίο του με τίτλο ΣΕΡΡΑ τιμήθηκε με το Πρώτο Βραβείο Μυθιστορήματος Μικρασιατικού Περιεχομένου για τα έτη 2016-2018 και έχει μεταφραστεί στα αλβανικά. Το ΓΙΝΑΤΙ -Ο ΣΟΦΟΣ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ και το ΕΡΑΝ τιμήθηκαν με το Βραβείο Βιβλιοπωλών Public 2019 και 2021 αντίστοιχα. Εκτός από τα μυθιστορήματα ΣΑΟΣ, ΑΓΙΟΙ ΚΑΙ ΔΑΙΜΟΝΕΣ, ΟΥΡΑΝΟΠΕΤΡΑ, Ό,ΤΙ ΑΓΑΠΩ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΟΣ και ΡΑΓΙΑΣ, έχουν κυκλοφορήσει μία ποιητική συλλογή με τίτλο ΠΟΙΗΣΗ 2000-2017, μία συλλογή διηγημάτων με τίτλο ΚΑΠΟΙΟΙ ΔΕΝ ΞΕΧΝΟΥΝ ΠΟΤΕ , ενώ έχει υπογράψει τους στίχους 80 και πλέον τραγουδιών μεταξύ των οποίων: Ό,τι αγαπώ είναι δικό σου που έχει ερμηνεύσει η Γλυκερία, Δέκα μάγισσες τα δάχτυλά σου (Γιάννης Σαββιδάκης), Γιατί πολύ σ΄ αγάπησα (Ορφέας Περίδης), Brasil (Λαυρέντης Μαχαιρίτσας), Αν μ΄ αγαπάς (Ελένη Πέτα) και πολλά άλλα, που αν θέλεις μπορείς να δεις εδώ.
