Συνέντευξη: Ευγενία Γάλλου
Συνομιλώντας με τη συγγραφέα Άννα Γαλανού για τη διλογία της «Το τίμημα της αλήθειας» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Διόπτρα».
Το 1ο βιβλίο της διλογίας της Άννας Γαλανού “Άλλη θάλασσα εκεί”.
Το 2ο βιβλίο της διλογίας της “Λιμάνια ονείρων”.
Στην στήλη των «Βιβλιο–προτάσεων» αυτήν την εβδομάδα θα φιλοξενήσουμε την πολυγραφότατη συγγραφέα Άννα Γαλανού, μια συγγραφέα η οποία δεν χρειάζεται συστάσεις. Η γλαφυρή πένα της μαγεύει αμέσως τον αναγνώστη καθώς τον ταξιδεύει σε κόσμους αλλοτινούς και εποχές περασμένες. Οι δε ήρωές της του δημιουργούν έντονα συναισθήματα στην ψυχή.
Πριν ένα χρόνο κυκλοφόρησε η νέα της διλογία με τίτλο «Το τίμημα της αλήθειας» και με αφορμή αυτή την έκδοση μάς παραχώρησε πολύ ευγενικά την συνέντευξη που ακολουθεί.
Αξίζει να αναφέρουμε πως στο 2ο βιβλίο της διλογίαςτης «Λιμάνια ονείρων» η συγγραφέας μάς μεταφέρει στο νησί της Χίου, εκεί όπου η Μυρτώ, βυζαντινή αρχαιολόγος και ο Σιδερής, πλανόδιος μουσικός ζουν έναν μεγάλο και θυελλώδη έρωτα.
Πότε ξεκίνησε το ταξίδι σας στον κόσμο της λογοτεχνίας; Τι συνιστά για εσάς η συγγραφή;
Ήμουν ακόμα μαθήτρια Γυμνασίου όταν ξεκίνησα να γράφω και πριν τελειώσω το Λύκειο είχα ήδη αποσπάσει δύο βραβεία. Η συγγραφή για μένα είναι ανάταση ψυχής και καταφύγιο. Η αίσθηση ότι στήνω έναν ολόκληρο κόσμο στον οποίο επιβραβεύεται η αλήθεια, η αγάπη και στο τέλος πάντα αποδίδεται δικαιοσύνη αποτελεί έως και σήμερα πρωταρχική και ουσιαστική μου ανάγκη.
Από πού αντλείτε έμπνευση κάθε φορά;
Το ζητούμενο πάντα είναι όντως η έμπνευση, χωρίς αυτήν δεν αποτολμώ να γράψω ούτε πρόταση. Ένα αυτόκλητο συναίσθημα το οποίο μου δημιουργούν άνθρωποι άγνωστοι, είτε με τις κινήσεις, είτε με τις εκφράσεις- ακόμα και με την φωνή τους. Είναι σαν να πιάνω την άκρη του νήματος κι από κει και πέρα είναι θέμα χρόνου μέχρι να «στήσω» την πλοκή ενός ακόμα μυθιστορήματος.
Υπάρχει κάποιος/α ήρωας/ίδα από τα βιβλία σας που αγαπάτε περισσότερο;
Με όλους τους ήρωες των βιβλίων μου έχω ιδιαίτερο δέσιμο. Είναι γιατί για μεγάλο διάστημα ζω μαζί τους, συμπάσχω στις λύπες τους και γιορτάζω στις χαρές τους, έτσι όταν ολοκληρώσω την ιστορία τους για καιρό νιώθω μεγάλη μοναξιά.
Ο «Πέρσαλφ», από το βιβλίο «Τότε που τραγουδούσαν οι Θεοί», η «Ρούσσα», ηρωίδα της «Θυσίας» του 1ου βιβλίου της τριλογίας «Οι Δρόμοι της Καταιγίδας», η «Μαργκώ», από το ομώνυμο βιβλίο, είναι περσόνες που ταυτίστηκα μαζί τους. Περισσότερο απ’ όλους με την Ρούσσα, η οποία μ’ επηρέασε πολύ, επειδή σε πολλά σημεία της προσωπικότητάς της αναγνώρισα τον εαυτό μου.
Πείτε μας δυο λόγια για τη διλογία σας «Το τίμημα της αλήθειας».
Τα χρόνια που ακολούθησαν τον πόλεμο του ’40 και τον εμφύλιο, η μεταπολεμική δηλαδή Ελλάδα ήταν ένα θέμα που είχα καιρό στο μυαλό μου. Ήξερα πως κάποια στιγμή ένα τέτοιο βιβλίο θα γινόταν πραγματικότητα και γι’ αυτό το λόγο, αρκετό καιρό πριν αρχίσω να γράφω, ασχολήθηκα με την μελέτη και την ανθρωπογεωγραφία της συγκεκριμένης περιόδου (1950-1980).
Τρεις τάξεις υπήρχαν στην Ελλάδα τότε. Η Εργατική, η Αγροτική και η Αστική και για να εκπροσωπηθούν μυθοπλαστικά, έπρεπε να «στήσωανάλογους χαρακτήρες. Έτσι επέλεξα κατ’ αρχήντους πρώτους ήρωες της διλογίας. Τρεις 18χρονους νέους: Τον Διονύση (εργατική), την Βασιλική(αγροτική) και την Κατερίνα (αστική). Τρεις τελείως διαφορετικούς χαρακτήρες, με άλλες αφετηρίες, συνιστώσες ζωής και επιδιώξεις.
Η ροή της ιστορίας μάς οδηγεί και μας ανοίγει πολλά παράπλευρα μονοπάτια, στα οποία ο αναγνώστης θα γνωρίσει την πνευματική «άνοιξη»εκείνης της εποχής, όπως και την ηθογραφία των αστικών κέντρων αλλά και της επαρχίας.
Την αλήθεια πόσοι έχουν τη δύναμη και το σθένος να την αντιμετωπίσουν; Είναι βαρύ το τίμημά της; Πρέπει να αποκαλύπτεται όσο οδυνηρή κι αν είναι;
Είναι μεγάλο λάθος να πορευόμαστε εθελοτυφλώντας, παραμερίζοντας την αλήθεια. Είναι δεδομένο πως κάποια στιγμή, όσο κι αν δεν το θέλουμε ή το αποφεύγουμε, θα πέσουμε πάνω της και τότε θα την αντιμετωπίσουμε. Το τίμημα της αλήθειας δεν είναι βαρύτερο από το συνειδητό βάρος κάποιου ψέματος που επωμιζόμαστε και κουβαλάμε σ’ όλη μας τη ζωή. Πιστεύω απόλυτα πως η αλήθεια λυτρώνει, απελευθερώνει και μας οδηγεί μπροστά. Όταν το δούμε απ’ αυτήν την οπτική, δεν νομίζω πως πρέπει να μας απασχολεί κανένα κόστος.
Στον τίτλο του 1ου σας βιβλίου, «Άλλη θάλασσα εκεί», σε ποια θάλασσα αναφέρεστε; Πού βρίσκεται αυτή η θάλασσα;
Η ψυχή καθενός μας είναι μια απέραντη θάλασσα και γι’ αυτό και το ταξίδι κάθε ανθρώπου είναι ξεχωριστό και μοναδικό. Ο τίτλος του 1ου βιβλίου είναι αλληγορικός. Δεν αναφέρεται σε καμιά απ’ τις γνωστές θάλασσες αλλά στην θάλασσα που καθένας μας έχει ορισθεί να ταξιδέψει.
Ο Νίκος Καββαδίας τι ρόλο διαδραματίζει στο 1ο σας βιβλίο; Επίσης διαπιστώνουμε στους τίτλους των βιβλίων της διλογίας σας λέξεις όπως «θάλασσα», «λιμάνια». Πόσο ο ποιητής των ναυτικών σάς έχει επηρεάσει;
Ας το ξεκινήσω απ’ την αρχή, γιατί έχει μεγάλη σημασία για μένα η απόφασή μου να δώσω «ρόλο» και «πνοή» στον Νίκο Καββαδία.
Το 2015 ξεκίνησα να γράφω ένα βιβλίο με τίτλο«Φάτα Μοργκάνα». Η αρχική μου σκέψη ήταν να έχω ως κεντρικό ήρωα τον ποιητή Νίκο Καββαδία, εξ ου και ο αρχικός τίτλος, που αναφέρεται στο γνωστό του ποίημα. Ξαναδιάβασα οτιδήποτε τον αφορούσε και με έκπληξη διαπίστωσα πως η εποχή που έζησε και δημιούργησε, ήταν η ίδια μ’ εκείνη,που όπως σας είπα παραπάνω, ήθελα ν’ αναφερθώ. Διαφοροποίησα λοιπόν την αρχική μου σκέψη και το αποτέλεσμα είναι το βιβλίο αυτό.
Ο Νίκος Καββαδίας φίλος και «αδελφός» που κεντρικού μου ήρωα, ξεδιπλώνει όλη την φιλοσοφία του μέσα από μια συχνή και ουσιαστική αλληλογραφία μαζί του. Οι απόψεις του για την ζωή, τον έρωτα, την μοναξιά, τον θάνατο, η μεγάλη του αγάπη για την θάλασσα, οι περιγραφές των ταξιδιών, των λιμανιών, η πίκρα αλλά και οι μικροχαρές της λαμαρίνας, βγαίνουν ατόφιες μέσα από τα γράμματά που ανταλλάσσει με τον Διονύση.
Ο λόγος του Νίκου Καββαδία, αψύς, ντόμπρος και συνάμα ρομαντικός και μοναχικός, ομολογώ μ’ έχει επηρεάσει πολύ. Πριν ακόμα μπω σε πλοίο είχα ήδη ταξιδέψει μαζί του, είχα γευτεί την αρμύρα της θάλασσας κι είχα αναπνεύσει τον καπνό της τσιμινιέρας. Για ένα διάστημα διάβαζα μόνο Νίκο Καββαδία και ταξίδευα μαζί του σε μαγικές και μακρινές θάλασσες αράζοντας σε πολύβουα λιμάνια.
Έχετε δεχτεί επιρροή από άλλους συγγραφείς-ποιητές εκτός του Ν. Καββαδία;
Ο Νίκος Καζαντζάκης είναι ο μεγαλύτερος μου δάσκαλος. Μέχρι και σήμερα, διαβάζω και ξαναδιαβάζω τα βιβλία του και κάθε φορά ανακαλύπτω κάτι καινούργιο, κάτι που δεν είχα προσέξει ή είχα ερμηνεύσει διαφορετικά. Μεγάλος δάσκαλος και καθοδηγητής της σκέψης και της ζωής μου.
Στο άλλο χέρι κρατώ τον Οδυσσέα Ελύτη. Είναι εκείνος που με ταξιδεύει και μου γαληνεύει σκέψη και ψυχή, που με κάνει να βλέπω πολύχρωμα ηλιοβασιλέματα ακόμα και τις πιο βροχερές μέρες. Είναι ο ποιητής της καρδιάς μου.
Αυτοί οι δυο πνευματικοί άνθρωποι, μαζί με τον Νίκο Καββαδία έχουν αφήσει βαθύ στίγμα μέσα μου.
Στο 2ο βιβλίο σας-ουσιαστικά συνέχεια του 1ου – μέρος της ιστορίας εκτυλίσσεται στην Χίο, όπου η Μυρτώ και ο Σιδερής ζουν έναν μεγάλο έρωτα, κόντρα σε στερεότυπα, ταξικές διαφορές και κοινωνικές συμβάσεις. Η Χίος πώς προέκυψε; Ποια η σχέση σας με το νησί;
Κάθε τόπος «μιλά» διαφορετικά στον καθένα μας. Μπορεί να μην έχουμε άμεση σχέση, ούτε καταγωγή κι όμως υπάρχει μέσα μας, στην ψυχή μας. Μπορεί να ακουστεί ανεξήγητο όμως από την πρώτη φορά που ήρθα στην Χίο, ένιωσα κάτι πολύ δυνατό, σαν να με καλούσε το νησί. Το ίδιο ένιωσα και την δεύτερη φορά, ακόμα πιο έντονο, όπως και κάθε φορά που έρχομαι. Ας μείνω μόνο σ’ αυτό, γιατί με την Χίο έχω δημιουργήσει εδώ και πολλά χρόνια κάτι υπερβατικό… το οποίο με συγκινεί ιδιαίτερα.
Καιρό τώρα ήθελα να την συμπεριλάβω σε μια όμορφη ιστορία και πιστεύω πως με τα «Λιμάνια Ονείρων» το πέτυχα. Ειλικρινά έβγαλα πολλή αγάπη από μέσα μου περιγράφοντας το αγαπημένο μου νησί.
Έχετε ξεκινήσει να γράφετε το επόμενο πνευματικό σας δημιούργημα; Αν ναι, μπορείτε να μας πείτε δύο λόγια;
Ναι, αυτό το διάστημα γράφω ένα καινούργιο βιβλίο το οποίο θα κυκλοφορήσει το φθινόπωρο. Είναι ένα πολύ δυνατό ψυχογράφημα έξι διαφορετικών χαρακτήρων που όλοι τους συγκλίνουν σ’ ένα κεντρικό πρόσωπο. Δυστυχώς δεν μπορώ να σας πω περισσότερα αυτή την στιγμή, όμως εύχομαι να μπορέσουμε να τα ξαναπούμε μετά την κυκλοφορία του.
Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας και τις απαντήσεις σας!
Με την σειρά μου να σας ευχαριστήσω κι εγώ θερμά, για τις τόσο εύστοχες και πολύ ουσιαστικές ερωτήσεις σας.
Λίγα λόγια για εκείνη…
Η Άννα Γαλανού γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Πεζά Ηρακλείου Κρήτης. Γράφει από νεαρή ηλικία και έχει ασχοληθεί με τα περισσότερα είδη του πεζού και έμμετρου λόγου: μυθιστοριογραφία, διηγήματα, ποίηση, παιδική λογοτεχνία, παραμύθια, στίχους, θεατρικά και δοκίμια. Για το έργο της συνολικά, έχει τιμηθεί με πολλά πανελλήνια βραβεία και διακρίσεις. Έχει βραβευτεί με το δεύτερο βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου θεατρικού συγγραφέα για το θεατρικό της έργο Το Τέλος Μιας Κωμωδίας, με το πρώτο βραβείο για το διήγημά της Με Αντίπαλο Τη Ζωή και με το δεύτερο βραβείο για το ποίημα Άδειος Κόσμος. Έχει γράψει πεζογραφήματα και παιδικά παραμύθια. Από τις εκδόσεις Διόπτρα κυκλοφορούν τα τρία βιβλία της ιστορικής τριλογίας «Οι Δρόμοι της Καταιγίδας» –Θυσία, Εκδίκηση, Εξιλέωση–, καθώς και τα μυθιστορήματα Οι τρεις φωτιές, Στην Πόλη των λυγμών, Μαργκώ, Αντιμέτωποι με το χθες, Το παράπονό μου μια κραυγή, Όταν φεύγουν τα σύννεφα, Σμαράγδι στη βροχή, Τότε που τραγουδούσαν οι θεοί, καθώς και τρία παραμύθια από την παιδική σειρά Λόκο.
