Γράφει ο Μιχάλης Κανάριος
Τα «Μαστιχοχωρούσικα Νέα», έχουν δημιουργήσει μία στήλη με την ιστορία των Δημοτικών Σχολείων, του Δημοτικού Διαμερίσματος Μαστιχοχωρίων και των δασκάλων που υπηρέτησαν σε αυτά. Ακόμα και για τα Σχολεία που λειτούργησαν την εποχή της πληθυσμιακής ακμής των χωριών μας και είναι κλειστά σήμερα.
Οι δάσκαλοι, άνθρωποι με ευρύτητα πνεύματος, αλτρουιστικά αισθήματα και διάθεση εκπαιδευτικής προσφοράς, γίνονται για τους νέους σήμερα παράδειγμα προς μίμηση. Και μιμητές δεν μπορεί να βρεθούν εάν δεν υπάρχει δημόσια αναγνώριση στην εκπαιδευτικής τους πορείας και δικαίωση αυτών, που ήδη προσέφεραν τα μέγιστα στην εκπαίδευση.
Συνεχίζουμε με το Δημοτικό Σχολείο Καλαμωτής και φιλοξενούμε στην σημερινή ανάρτηση την εκπαιδευτική πορεία του αείμνηστου Δασκάλου Γεωργίου Κανάριου.
Στις επόμενες αναρτήσεις των «Μαστιχοχωρούσικων Νέων», θα έχουμε την δυνατότητα να θυμηθούμε τους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς που υπηρέτησαν στο Δημοτικό Σχολείο Καλαμωτής επίσης στην συνέχεια, την ιστορία των Σχολείων και των υπολοίπων εκπαιδευτικών του Δ.Δ. Μαστιχοχωρίων στέλνοντας μας τα βιογραφικά τους.
Το χωριό Καλαμωτή βρίσκεται στη νότια Χίο σε απόσταση 23 χ.λμ. από την πόλη. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα Μεσαιωνικά χωριά του νησιού, κτισμένο στον δεύτερο μεγαλύτερο και πιο εύφορο κάμπο της Χίου. Ο μεσαιωνικός οικισμός έχει την σημερινή του μορφή τουλάχιστον από την περίοδο της θαλασσοκρατορίας της Γένοβας (1346-1566) και προήλθε από τη συνένωση των διάσπαρτων μικρών χωριών που βρίσκονταν στην εύφορη κοιλάδα της ΝΑ Χίου.
Ο κύριος σκοπός της δημιουργίας του χωριού ήταν η άμυνα, γι’ αυτό και το χωριό έμοιαζε με οχυρό και ήταν αθέατο από τη θάλασσα. Μόνο έτσι θα μπορούσαν να αντιμετωπισθούν οι συνεχείς ληστρικές επιδρομές των πειρατών εκείνης της εποχής (7ος έως 14ος αιώνας).
Κύρια στοιχεία της πολεοδομικής οργάνωσης της παλιάς Καλαμωτής ήταν το κλειστό τετράπλευρο σχήμα, το συνεχές και αδιάσπαστο αμυντικό τείχος περιμετρικά, οι στενοί δρόμοι που καλύπτονταν κατά διαστήματα από εγκάρσια τόξα και καμάρες, οι μικρές διαστάσεις των κοινόχρηστων χώρων, η απουσία δένδρων, η πληθώρα εκκλησιών και οι συνεχείς λιθόκτιστες προσόψεις των κατοικιών.
Τα περισσότερα από αυτά τα στοιχεία είναι ορατά μέχρι και σήμερα στους επισκέπτες του παλιού οικισμού. Στο κέντρο του οικισμού υπήρχε ένας ψηλός πύργος. Τα σπίτια είναι λιθόκτιστα και τα περισσότερα διώροφα, με τον στάβλο και τους βοηθητικούς χώρους στο ισόγειο και την κυρίως κατοικία με τα υπνοδωμάτια στον όροφο. Πάνω από τους δρόμους υπήρχαν δωμάτια σπιτιών που στηρίζονταν σε ημικυλινδρικούς θόλους, ενώ τα δώματα όλων των σπιτιών ήταν σχεδόν στο ίδιο ύψος, έτσι ήταν εύκολη η διαφυγή των κατοίκων σε περίπτωση κινδύνου από σπίτι σε σπίτι.
Δημοτικό Σχολείο Καλαμωτής
Ο θεμέλιος λίθος για την ανέγερση του Δημοτικού Σχολείου, τέθηκε τον Οκτώβριο του 1913.Οι εργασίες της ανέγερσης άρχισαν και συνεχίστηκαν με εγχώριους πόρους, καθώς και με την βοήθεια της Λονδινείου Επιτροπής που την αποτελούσαν επιφανείς Χίοι εγκατεστημένοι στην Αγγλία, οι οποίοι με πληθώρα κοινωφελών έργων βοήθησαν σημαντικά στην ανοικοδόμηση και αποπεράτωση του έργου. Οι πόροι όμως γρήγορα εξαντλήθηκαν και οι εργασίες σταμάτησαν.
Το 1920 επισκέφτηκε τη γενέτειρα του ο Ιωάννης Μιχαλάκης, πλούσιος επιχειρηματίας, εγκατεστημένος μαζί με τον θείο του Γιώργο Μιχαλάκη στην ευημερούσα χώρα της Βαλκανικής Ρουμανία. Ο Ιωάννης Μιχαλάκης ενημερώθηκε για τα τρέχοντα προβλήματα του χωριού, έδειξε ενεργό και πολύπλευρο ενδιαφέρον και ανταποκρίθηκε θετικά στις τόσες ανάγκες του. Πράγματι, με την επιστροφή του στην Ρουμανία και μετά από συνεννόηση με τον θείο του, έστειλαν με το ατμόπλοιο Άρτεμις την απαραίτητη για την αποπεράτωση του έργου ξυλεία. Το Δημοτικό αποπερατώθηκε το 1922 και η εγκατάσταση των πρώτων μαθητών έγινε το σχολικό έτος 1922-1923.
Γεώργιος Κων. Κανάριος (1910 – 1999)
Ο Γεώργιος Κανάριος γεννήθηκε στην Καλαμωτή της Χίου το 1910. Φοίτησε στο Ημιγυμνάσιο Καλαμωτής για δύο χρόνια και αποφοίτησε από το γυμνάσιο Χίου το 1928. Το 1928-1929 παρακολούθησε το Μονοτάξιο Διδασκαλείο Μυτιλήνης και το 1930 διορίστηκε σε Δημοτικό Σχολείο της Καστοριάς. Τον ίδιο χρόνο μετατέθηκε στο Άγιο Γάλας στην Χίο. Τα έτη 1931-1933 φοίτησε στο Διετές Γεωργικό Φροντιστήριο Θεσσαλονίκης και το 1934 στα Αρμόλια. Για 25 χρόνια, από το 1938 έως το 1963, υπηρέτησε ως δάσκαλος στην Καλαμωτή. Το διάστημα 1965 έως το 1967, οπότε και συνταξιοδοτήθηκε, υπηρέτησε σε Σχολεία των Αθηνών.
Το 1963-1964 εκλέγεται στην Διδασκαλική Ομοσπονδία. Το 1982 εκλέγεται Πρόεδρος της Κοινότητος Καλαμωτής. Ο Γεώργιος Κ. Κανάριος, παράλληλα με τη διδασκαλική του διδασκαλική του ιδιότητα, ανέπτυξε ευρεία κοινωνική δραστηριότητα και με δική του πρωτοβουλία δημιουργήθηκαν και αναπτύχθηκαν βασικά έργα υποδομής στο χωριό.
Το 1938, οι δύο αίθουσες του Ημιγυμνασίου Καλαμωτής ενοποιούνται σε ένα ενιαίο και καλαίσθητο χώρο με θεατρική σκηνή, οθόνη και καθίσματα. Την ίδια περίοδο δραστηριοποιείται έντονα μαζί με άλλους επώνυμους Χιώτες, αλλά και Καλαμωτούσους στην προσπάθεια ίδρυσης του Συνεταιρισμού Μαστιχοπαραγωγών Καλαμωτής και της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου. Το όραμά του γίνεται πραγματικότητα το 1939. Σε συνεργασία με τους Κων. Επιτροπάκη και Αγγ. Δαμαλά και με την οικονομική ενίσχυση του Μικέ Γρηγοριάδη καθιερώνεται το συσσίτιο για τα παιδιά του σχολείου και τους αναξιοπαθούντες Καλαμωτούσους τα δύσκολα χρόνια της Κατοχής.
Μετά την Κατοχή, πρωτοστάτησε στη σύσταση Ερανικής Επιτροπής και με πρωτεργάτες τους αδελφούς Γιάγκο και Κώστα Παρθενίδη και Στέλιο Τριαντάφυλλο στην Νέα Υόρκη, συγκεντρώθηκε το ποσό των 25.000 δολαρίων και απεστάλησαν είδη ρουχισμού, υπόδησης και γραφικής ύλης στους κατοίκους της Καλαμωτής. Επίσης διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην δημιουργία του Γρηγοριάδειου Υδραγωγείου του Χούλειου Νοσοκομείου του Γυμνασιακού Παραρτήματος Καλαμωτής, ηλεκτροφωτισμού και την ανέγερση της Βαμβάκειας Πτέρυγας του Γυμνασίου. Άλλες δραστηριότητες ήταν η εξεύρεση πόρων για την ενίσχυση των μαθητικών συσσιτίων την περίοδο 1955-1959,συνεργασία του με τον Ιωάννη Μαΐστρο και την Φιλοδασική Ένωση Χίου στην δενδροφύτευση των περιοχών Πλάτης, Προφήτη Ηλία, Παραλία Κώμης, ενώ εγκαθιστά πρότυπο ελαιώνα στην περιοχή Λάκκος.
Ως πρόεδρος του Προοδευτικού Συλλόγου Καλαμωτής «Η ΕΝΩΣΙΣ» κατά τα έτη 1958-1959 ίδρυσε βιβλιοθήκη στην αίθουσα της εκκλησίας, την οποία εξόπλισε με έπιπλα και βιβλία.
Ο Δάσκαλος πέθανε στις 10-9-1999.
