Γράφει η Ευγενία Γάλλου
Είμαστε στον δεύτερο μήνα του 2024 και, όπως είναι γνωστό, πρόκειται για δίσεκτο έτος, αφού φέτος η χρονιά περιλαμβάνει 366 και όχι 365 ημέρες.
Ετυμολογία- Γιατί το αποκαλούμε δίσεκτο έτος;
Την περίοδο της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, ήταν ο Ιούλιος Καίσαρας που θέσπισε την πρόσθεση μιας ημέρας στον Φεβρουάριο και την γενικότερη διόρθωση του ημερολογίου με βάση το παραπάνω πρόβλημα. Η έξτρα ημέρα υπολογιζόταν μεταξύ 24 και 25 του μήνα, με την 24η να προσμετράται δύο φορές.
Η λέξη είναι σύνθετη, δηλαδή δις+έκτος, αλλά τι να σημαίνει αυτό τάχα; Θα πει «αυτός που έχει δυο φορές την έκτη ημέρα». Συγκεκριμένα οι Ρωμαίοι στα δίσεκτα χρόνια τους, επαναλάμβαναν την έκτη μέρα πριν από τις Καλένδες του Μαρτίου, που ήταν η «δις έκτη». Έτσι ονομάστηκαν τα αντίστοιχα έτη δίσεκτα (μεταφραστικό δάνειο).
Η λέξη «δίσεκτος» έχει δύο σημασίες, μία κυριολεκτική και μία μεταφορική:
- Πρόκειται για το έτος που έχει 366 ημέρες.
- Μεταφορικά είναι ο χρόνος με πολλές δυσκολίες και συμφορές. Π.χ. τα δίσεκτα χρόνια της γερμανικής κατοχής. Αν συνεχίσει να αυξάνει η ακρίβεια με τέτοιο ρυθμό και δεν αυξηθούν οι μισθοί, μάς περιμένουν δίσεκτοι καιροί.
Σημειώνεται ότι οι δεισιδαιμονικές πεποιθήσεις που συνδέονται με τα δίσεκτα έτη προέρχονται από την αρχαία Ρώμη. Οφείλονται πιθανόν στο γεγονός ότι ο Φεβρουάριος (όπου προστίθεται η εμβόλιμη ημέρα) ήταν ο μήνας των νεκρών και οι Ρωμαίοι πίστευαν ότι τότε ήταν εξαιρετικά δυσοίωνο να συνάπτει κανείς γάμο ή εμπορικές πράξεις.
Οι δεισιδαιμονίες που συνοδεύουν το δίσεκτο έτος:
Στην Ελλάδα συχνά επικρατεί η πρόληψη πως ένα δίσεκτο έτος φέρνει κακοτυχία, ιδιαίτερα σε γάμους που τελούνται κατά τη διάρκειά του. Φαίνεται πως οι προλήψεις αυτές κρατούν από την ρωμαϊκή εποχή, όταν και οι Ρωμαίοι θεωρούσαν τον Φεβρουάριο μήνα των νεκρών, τις ημέρες του οποίου μπορούσαν να κυκλοφορούν μεταξύ των ζωντανών.
Κάπως έτσι, επικράτησε η δεισιδαιμονία πως είναι κακή τύχη να ξεκινά μια μεγάλη σε διάρκεια εργασία εντός του δίσεκτου έτους. Οι Ρωμαίοι απέφευγαν να φυτέψουν ένα αμπέλι ή να βάλουν τα θεμέλια για ένα νέο σπίτι και φυσικά να συνάψουν γάμους κατά τους δίσεκτους χρόνους.
Πηγές:
- www.iefimerida.gr
- Γ. Μπαμπινιώτη Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Β΄ έκδοση
- Λεξικό του Ιδρύματος Τριανταφυλλίδη