Γράφει η Λεμονιά Μορόμαλου
Η διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας στα σχολεία ( όπου και αν διδάσκεται) ή, μάλλον, το περιεχόμενό του, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της συνείδησης των πολιτών της κάθε χώρας. Παρακολουθώντας σεμινάρια και διαλέξεις ιστορικής φύσεως κατά τους τελευταίους μήνες, ακούσαμε με προσοχή αρκετούς ακαδημαϊκούς να σχολιάζουν ότι στη χώρα μας η επιλογή της ύλης του συγκεκριμένου μαθήματος είναι συνήθως προσανατολισμένη προς τις πολιτικές (και κομματικές θα προσθέσομε ) απαιτήσεις των καιρών. Το αποτέλεσμα είναι το μάθημα να γίνεται βαρετό, στείρο, ανώφελο, να απωθεί τα νέα παιδιά, ενώ στη συνέχεια περισσεύουν οι μαρτυρίες ότι δεν μπορούν π.χ. να διακρίνουν τη διαφορά ανάμεσα στην 28η Οκτωβρίου και την 25η Μαρτίου!
Υπάρχουν πολλοί γόνιμοι τρόποι για να διδαχθεί η Ιστορία στα σχολεία εκτός από τα βιβλία, όπως π. χ οι διαλέξεις, οι ταινίες, τα ντοκιμαντέρ, οι συνεντεύξεις. Είναι κατανοητό ότι η εξέλιξη και η ανάγκη για ανταγωνιστικότητα επιβάλλουν την εντατική διδασκαλία διαφορετικών θεμάτων, η άγνοια όμως της Ιστορίας όχι μόνο αφήνει αναπάντητα ερωτήματα, δεν ευοδώνει την κριτική σκέψη, ενώ καλλιεργεί ταυτόχρονα έναν πολιτισμό χωρίς θεμέλια .
Η Ιστορία δεν χρησιμεύει για να μας διδάξει .. λένε οι ειδικοί . Η δυναμική των εξελίξεων της κάθε εποχής και οι παράγοντες που τις καθορίζουν δεν μπορούν να εμποδιστούν- άλλωστε δεν εμποδίστηκαν ποτέ. Μόνο κατόπιν εορτής μπορούμε να διαπιστώσομε τις συνέπειες συγκεκριμένων ενεργειών, αποφάσεων γεγονότων και συγκυριών. Αντίθετα, η μελέτη της Ιστορίας χρησιμεύει στην κατανόηση των σημερινών εξελίξεων τόσο σε τοπικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.
Μερικοί ακαδημαϊκοί προσθέτουν ότι μερικά γεγονότα αποσιωπούνται ή θίγονται ελάχιστα με σκοπό να μην εξαλειφθούν τα πάθη και οι διχόνοιες ανάμεσα στους κατοίκους μιας χώρας ή ανάμεσα σε χώρες μεταξύ τους. Εμείς πιστεύομε ότι η κατανόησή τους, αν έρθουν στην επιφάνεια και προβληθούν προσεκτικά και αντικειμενικά, θα βοηθήσει στη μετρίαση των παθών, επειδή η γνώση διαφυλάσσει σε μεγάλο βαθμό από τους φανατισμούς, δίνει απαντήσεις (κατά το δυνατόν βέβαια), απελευθερώνει συνειδήσεις και εξουδετερώνει προκαταλήψεις… Γνωρίζομε ότι και σε πολλές άλλες χώρες διδάσκονται και προβάλλονται στα σχολεία οι θετικές πλευρές της Ιστορίας τους, ενώ προσπερνώνται ανερυθρίαστα οι αρνητικές- ακόμα και σε αυτές που ονομάζομε προηγμένες.
Παρακολουθώντας καθώς είπαμε σεμινάρια και διαλέξεις κατά το τελευταίο διάστημα διαπιστώσαμε ότι στην ανθρώπινη ιστορία, ανά τους αιώνες, έχουν συμβεί γεγονότα τα οποία δεν χρειάζονται ερμηνείες ώστε να μπορεί να πει κανείς ότι η μια είναι πιο σωστή από την άλλη. Σε άλλες περιπτώσεις, καθώς αποκαλύπτονται συνεχώς νέες πηγές και μαρτυρίες, τα θέματα διερευνώνται από τους ειδικούς, οι απόψεις μερικές φορές μπορεί να διίστανται, ενώ τα συμπεράσματα υπόκεινται ακόμη και σε αναθεώρηση. Σε πολλά όμως από αυτά τα γεγονότα δεν μπορεί να υπεισέλθει η υποκειμενικότητα, επειδή απλώς μιλούν από μόνα τους. Θα παρουσιάσομε μερικά από αυτά σε επόμενο άρθρο μας.
