Συνέντευξη: Ραφαέλα Βατάκη
Στο xiakoslaos.gr μίλησε αποκλειστικά ο Δρ. Σήφης – Εμμανουήλ Κουράκης, Νευροψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος, διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Κρήτης για το μάθημα της Σεξουαλικής Διαπαιδαγώγησης στα σχολεία της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
Η εισαγωγή του μαθήματος της Σεξουαλικής Αγωγής με τη μέθοδο εργαστηριακών δεξιοτήτων έχει προκαλέσει τις περισσότερες αντιδράσεις στη δημόσια διαβούλευση, παρόλο που σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες βλέπουμε το μάθημα αυτό να έχει εφαρμοστεί κανονικά στα σχολεία, εδώ και αρκετά χρόνια.
Όπως δήλωσε, ο Παιδοψυχολόγος Δρ. Κουράκης πρόκειται για ένα ζήτημα σημαντικό, το οποίο αφορά και ενδιαφέρει όλους, ανεξαρτήτως των παιδιών και των βαθμίδων εκπαίδευσης: «Τόσο εκπαιδευτικά, όσο ψυχολογικά, κοινωνικά, γνωστικά αλλά και συναισθηματικά είναι σαφέστατα άκρως απαραίτητο, χρήσιμο και ωφέλιμο να εφαρμοστεί η Σεξουαλική Αγωγή στα σχολεία, ξεκινώντας ήδη από την προσχολική εκπαίδευση», συμπληρώνοντας ότι προκειμένου να ενταχθεί ένα τέτοιο μάθημα νομότυπα στο ωρολόγιο πρόγραμμα, θα πρέπει να υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις, σοβαροί και αυστηροί έλεγχοι όσον αφορά το περιεχόμενο του μαθήματος και παράλληλα να προϋπάρχει συστηματική, υπεύθυνη εκπαίδευση των ίδιων των εκπαιδευτικών που θα διδάξουν το συγκεκριμένο μάθημα.
Ως πραγματογνώμων επί παιδικών κακοποιήσεων σε τέσσερις εισαγγελίες της Ελλάδας και γνωρίζοντας ότι το παραπάνω μάθημα έχει άμεση σχέση με το σώμα, ο καθηγητής αναφέρει ότι το παιδί μπορεί να βοηθηθεί και να κατανοήσει καλύτερα το σώμα του, αλλά και να προφυλάξει τον εαυτό του από περιπτώσεις παρενοχλήσεων, ειδικά το τελευταίο διάστημα κατά το οποίο παρόμοια συμβάντα έχουν πάρει μεγάλες διαστάσεις στη χώρα μας.
«Ερευνητικά το συγκεκριμένο πρόγραμμα παιδείας έχει ενταχθεί από πολύ νωρίς σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως στη Γερμανία, τη Γαλλία, την Αγγλία. Επομένως, στην πράξη το μάθημα της Σεξουαλικής Διαπαιδαγώγησης θα αποβεί προστατευτικό σαν ύλη, τόσο ως προς το γνωστικό περιεχόμενο, όσο και για την συναισθηματική ωριμότητα του παιδιού», επισημαίνοντας ότι το παιδί μέσα από ένα τέτοιο μάθημα θα αποκομίσει πολύτιμες και ηθικές γνώσεις για τη λειτουργία, τη βιολογία και τη διαχείριση του σώματός του.
Συμπερασματικά, λοιπόν, με όσα προανέφερε ο Δρ. Κουράκης, ο κύκλος των μαθημάτων της Σεξουαλικής Διαπαιδαγώγησης επωφελεί και θωρακίζει τα νέα παιδιά από το ρατσιστικό και σεξιστικό «σκοτάδι», δημιουργώντας έναν «τοίχο» προστασίας και καλλιεργώντας το (συν)αίσθημα του σεβασμού προς το σώμα τους, καθώς και τη σταδιακή επίγνωση της ιδιοχωρίας τους.
Ωστόσο, παρατηρούμε ότι πολλοί είναι οι γονείς που δεν συμφωνούν με τη συμμετοχή των παιδιών τους στο μάθημα της Σεξουαλικής Αγωγής. Σύμφωνα με τον Παιδοψυχολόγο, Δρ. Σήφη – Εμμανουήλ Κουράκη, πρόκειται για ένα θέμα πολυδιάστατο που πρέπει να εξεταστεί απ’ όλες τις πτυχές του. Ειδικότερα, στην πλευρά των γονέων, αντιστοιχεί αίσθημα ευθύνης για τα ανήλικα παιδιά τους, για τα οποία έχουν κάθε δικαίωμα θέσης, άποψης και υποχρέωσης.
«Δεν είναι απλά ένα μάθημα. Αντιθέτως, πρόκειται για ένα ολόκληρο πλαίσιο σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης και θεώρησης για το βιοσωματικό μας είδωλο και για τον ψυχοσωματικό μας εαυτό. Το μάθημα αυτό θα συντελέσει στην πρόωρη κατάκτηση εννοιών κοινωνικού και ψυχολογικού περιεχομένου, όπως είναι η αυτοεκτίμηση, η αύξηση του «empathy» (της ενσυναίσθησης) το να καταλαβαίνουμε τις προθέσεις των άλλων», τονίζοντας ότι ένα από τα σωστά βήματα στο πλαίσιο αυτό είναι πρωτίστως η εκπαίδευση των γονέων, ούτως ώστε να ενημερώνονται και να συναποφασίζουν.
Ο Δρ. Κουράκης, όντας καθηγητής που επιτέλεσε στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Αθηνών, είχε την ευκαιρία να επιμορφώσει εκατοντάδες εκπαιδευτικούς. Λόγω της ιδιότητάς του, τέθηκε το εύλογο ερώτημα ποιό μπορεί να είναι το στερεότυπο των Ελλήνων εκπαιδευτικών ως προς αυτό το μάθημα, κι αν αυτό το στερεότυπο είναι δυνατόν να σταθεί εμπόδιο, προκαλώντας συναισθηματικό και ηθικό δίλημμα.
Γνωρίζοντας, φυσικά, τον τρόπο σκέψης των Ελλήνων εκπαιδευτικών ο κ. Κουράκης δήλωσε ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε πως πολλοί από τους εκπαιδευτικούς έχουν και τον ρόλο του γονέα: «Ως εκπαιδευτικοί αλλά και ως γονείς πρέπει να συμμετάσχουμε στη διαμόρφωση του πλαισίου αυτού. Αυτό είναι μεγάλο συναισθηματικό δίλημμα. Χρειάζεται συναίνεση, εποπτεία, πρότερη γνώση και εκπαίδευση. Διαφορετικά αρκετοί θα βρεθούν σε συγκρουσιακή κατάσταση όσον αφορά τις απόψεις τους. Θέλοντας να πιστεύουμε ότι η εκπαίδευση εξελίχθηκε και εξελίσσεται τις τελευταίες δεκαετίες, η εμπειρία – ως πρόβλεψη – μου είναι ότι θα υπάρξουν κάποιες δυσκολίες όσον αφορά τον τρόπο της διδαχής», υπογραμμίζοντας ότι η Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση δεν έχει να κάνει μόνο με το χώρο της εκπαίδευσης, καθώς αποτελεί από τη φύση του ως αντικείμενο ψυχολογικό, συγκρουσιακό γεγονός.
Απόρροια όλων των παραπάνω είναι οι εκπαιδευτικοί, τελικά, να μην διαθέτουν την κατάλληλη και απαραίτητη κατάρτιση για ένα τέτοιο μάθημα. Σημαντικός παράγοντας στον ισχυρισμό αυτό, είναι ότι η Σεξουαλική Αγωγή δεν έχει εφαρμοστεί ποτέ ξανά, ούτε καν πιλοτικά. Επομένως, είναι λογικό οι εκπαιδευτικοί να μην είναι εξειδικευμένοι ως προς αυτό το μάθημα, μιας που το Εκπαιδευτικό Σύστημα δεν έχει μεριμνήσει για την επιμόρφωση τους με βάση συγκεκριμένα κριτήρια.
«Πολλοί εκπαιδευτικοί έχουν όλα τα εχέγγυα μέσα για το κλίμα εμπιστοσύνης, αποδοχής, συνεργασίας. Παρόλα αυτά, επειδή στερούνται αυτές τις καταρτίσεις προγραμμάτων, γι’ αυτόν τον λόγο θα χρειαστούν ειδικοί, όπως Ψυχολόγοι, Κοινωνικοί Λειτουργοί, οι οποίοι με τη σειρά τους θα έχουν εντρυφήσει πάνω σε αυτό το ζήτημα, ώστε να μπορέσουν να βοηθήσουν το παιδί στην κατανόηση του συγκεκριμένου αντικειμένου, στη μείωση των συναισθημάτων ντροπής και ανοχής», σημειώνοντας ότι κάθε τάξη είναι μία ποικιλόμορφη ομάδα με το κάθε παιδί να έχει διαφορετικά στερεότυπα, βιώματα και τρόπο αντίληψης.
Ωστόσο, ο κ. Κουράκης πιστεύει ακράδαντα ότι μέσα απ’ όλη αυτή τη διδαχή ο εκπαιδευτικός δεν πρέπει να λείπει! Αντιθέτως, πρέπει να παρίσταται κι ως πρόσωπο κι ως αξία, να είναι δηλαδή παρατηρητής, βοηθός και αρωγός μέσα σε αυτό το έργο.
«Τα κοινωνικά μηνύματα περί παρενοχλήσεων, στερεοτυπικών και απαρχαιωμένων αντιλήψεων, γυναικοκτονιών κι άλλων μορφών στρεβλής αντίληψης και βίας, πρέπει να μας αγγίζουν!
Διότι επιφέρουν πρόβλημα στη διαβίωση και την καθημερινότητά μας. Δυστυχώς, εχουμε εκατοντάδες περιστατικά που δεν καταγγέλλονται. Εν έτη 2021, η κοινωνία δεν μπορεί να νοσεί με πολλαπλές μορφές ψυχικών διαταραχών και να προχωράει έτσι…», συμβουλεύοντας ότι είναι χρήσιμο να εφαρμοστεί άμεσα το πρόγραμμα της Σεξουαλικής Παιδείας, ξεκινώντας ειδικά από τις πρώτες βαθμίδες της Ελληνικής Εκπαίδευσης.
kourakis.blogspot.com
